Van Welzen

De boekbinderij van J(an). van Welzen Jz is met afstand de bekendste Leidse binderij. Het bedrijf dateert uit 1875 en werd door opeenvolgende generaties Van Welzen geleid. Jan van Welzen (Leiden 1827- Leiden 1884) was de oprichter. Zoals op de etiketten is te zien, was het bedrijf gedurende lange tijd steeds actief op 2 adressen tegelijk. Geruime tijd  was er ook een steendrukkerij en papierhandel aan de zaak verbonden, maar geleidelijk werd de boekbinderij de hoofdactiviteit.  In 1878 wordt steendrukkerij/papierhandel Van Welzen vermeld op de Pieterskerk-Choorsteeg nr. 3. In 1889 zien we voor het eerst 2 adressen, te weten Langebrug nr. 18 en Choorsteeg nr. 3. Het stempel in boekvorm geeft dus de vroege situatie weer. In 1891 wordt de boekbinderij verplaatst naar Langebrug nr. 63. De in 1860 geboren Jan van Welzen Jr. zit dan ook in het bedrijf. Andere leden van de familie Van Welzen die in de binderij actief waren: Dirk Jan van Welzen (geboren 1901), Marinus J. van Welzen (geboren 1895). In 1896 werd als 2^e vestiging naast de Choorsteeg het pand Rapenburg nr. 92 in gebruik genomen, waar de binderij tot het eind gevestigd zou blijven. In 1930 wordt de Choorsteeg ingeruild voor de Jan van Houtkade nr. 13, waarna in 1950 dit onderdeel verhuist naar de Jan van Houtkade nr. 25.

Heel incidenteel trad Van Welzen ook op als uitgever. Zo werd van 1905 tot 1909 uitgegeven: “De Leidenaar : antirevolutionair weekblad voor Leiden en omstreken”. In de 2^e wereldoorlog verzorgden Marinus J. en Dirk Jan van Welzen niet zonder risico de productie van het illegale blad “Het Dagelijks Nieuws”, aanvankelijk getypt, maar later gestencild. In 1945 bereikte het blad een oplage van 10.000 exemplaren. In de binderij op het Rapenburg werd een leesportefeuille samengesteld met  verschillende illegale kranten. Vóór de 2^e wereldoorlog had het bedrijf op een gegeven moment 16 mensen in dienst! De grootste opdrachtgevers van de binderij waren de Leidse Universiteit en het Academisch Ziekenhuis. De binderij werd in 2000 opgeheven. De laatste Jan van Welzen overleed in 2002 (met dank aan mevr. Van der Kamp-Van Welzen).