Cornelis Kooyker (1837-1910) nam in 1863 op 26-jarige
leeftijd samen met zijn vrouw Anna Elisabeth Pelgrim de boek- en papierwinkel
annex leesbibliotheek over van de weduwe J.W. Brouwer, gevestigd in Wijk VII,
nr. 22 (Nieuwe Rijn nr. 16). In 1873 breidde hij de winkel uit door de aankoop van
de boekhandel van Van den Heuvell en van Santen. Vanaf 1881 mocht het predikaat
hofleverancier gevoerd worden. Eind 19
e eeuw afficheerde Kooyker
zich als boek- en muziekhandel, leesinrichting en kunsthandel. In 1887 zette de
schoonzoon van Cornelis Kooyker, J.C. Huysman Jr.,
de zaak voort tot aan zijn dood in 1914. De
zaken gingen in die periode slecht. In
1917 werd de boekhandel omgezet in een Naamloze Vennootschap. Dan wordt
G. G. Th. Izaks de drijvende kracht en in 1920 legde Engelina G. C. Kooyker, de
weduwe van Huysman, haar functie als directrice neer. In 1925 werd Izaks enige
aandeelhouder.
Na de 2
e wereldoorlog groeide Kooyker uit tot een
belangrijke universitaire boekhandel. In 1950 werd de boekhandel van Van
Doesburgh (Breestraat nr. 14) overgenomen. In 1968 werd het naastliggende pand aan
de Nieuwe Rijn, nr. 15 gekocht.
In 1973
kwam de zaak in handen van de Britse uitgever Blackwell Scientific. De firma
groeit uit tot een internationale boekhandel; een groot deel van de omzet komt
uit de verzendafdeling. In 1980 werd een uitgeverij gestart: Kooyker Scientific
Publications. In 1985 wordt een filiaal geopend op Nieuwe Rijn nr. 13. De
uitbreiding gaat snel, want in 1986 volgde een filiaal in het AZL (Academisch
Ziekenhuis Leiden) (resp. Rijnsburgerweg 10 / Albinusdreef nr. 2/Leidse Plein).
Medische vakliteratuur was altijd al een zwaartepunt bij Kooyker.
In mei 1988 verhuisde de zaak naar Breestraat nr. 93. De opening
werd verricht door W.F. Hermans. Tevens werd toen het 125-jarig bestaan groots
gevierd met een feestelijke bijeenkomst in de Pieterskerk.
In 1992 werd Kooyker overgenomen door de
Boekhandelsgroep Nederland (BGN) en in 1997 fuseerde Kooyker met de voormalige
concurrent universiteitsboekhandel Ginsberg; de zaak ging enige tijd verder
onder de naam Kooyker Ginsberg. In 2006 werd de naam veranderd in Selexyz
Kooyker. Vervolgens ging het bergafwaarts. Kooyker werd tweemaal meegesleurd in
een faillissement, eerst van Selexyz (2012), daarna van opvolger Polare (2014).
Kort na het debacle van Polare stond Kooyker weer op ”uit de
dood”. Ex-werkneemster Willeke van der Meer startte in hetzelfde jaar op
Breestraat nr. 89 Kooyker opnieuw. Op naar 2038!
Tot slot vestig ik nog de aandacht op 2 elementen op de
etiketjes: “Kooyker in kerkboeken” en telefoonnummer 12!