donderdag 31 oktober 2019

Lectura

In 1927 was er aan de Lange Brug nr. 79 in Leiden een leesbibliotheek gevestigd genaamd “Lectura” (leesgeld 6 cent per boek). Op meerdere plaatsen in Nederland duiken leesbibliotheken op met dezelfde naam. Voor zover ik heb kunnen nagaan , heeft Lectura op de Lange Brug niets te maken met de latere leesbibliotheek onder dezelfde naam die J. Bonnet in april 1936 opende in ’t pand Van ’t Hoffstraat nr. 26. Het was niet alleen een leesbibliotheek (met een startvoorraad van 1200 boeken), maar tevens boek- en schrijfbehoeftenhandel. Daarnaast werd goedkoop cyclostyle-werk geleverd. Vulpenhouders, passerdozen en rekenlinealen liepen als een trein, want die vroeg Ben Bonnet (1910-1989) met grote regelmaat te koop via kleine advertenties in het Leidsch Dagblad. Al in 1937 verhuisde de zaak naar de Zeemanlaan nr. 31.

In het begin van de tweede wereldoorlog werkte Bonnet ook nog bij de Leidsche Courant. In 1943 nam hij daar ontslag. Vervolgens raakte hij betrokken bij de illegaliteit. Hij leverde stencilpapier aan de Arbeidscentrale van het de Leidse afdeling van het NSF (Nationaal Steun Fonds). Zijn winkel fungeerde als postadres voor deze illegale falsificatiecentrale.

De leesbibliotheek omvatte in de oorlog inmiddels ca. 4000 boeken. De winkel hield op te bestaan in 1963.     
 
 

woensdag 30 oktober 2019

La Lau

 
 

 
De boekbinderij La Lau (een in de 19e eeuw veel voorkomende naam in Leiden) is in de loop der tijd bemand geweest door verschillende leden van deze familie. De zaak is ook zeer regelmatig van adres veranderd.

Een poging tot reconstructie. In de 50-er jaren van de 19e eeuw zat de boekbinderij in de Bibliotheca Thysiana op Rapenburg nr. 25. Blijkens één van de etiketjes was J J La Lau (Sr.?) tevens custos van de bibliotheek. Vóór 1890 bevond de binderij  zich ook enige tijd op het adres Steenstraat nr. 51. Op één van de etiketjes is dit adres met de hand veranderd in Noordeinde nr. 1. Zeker is dat J J La Lau (Jr.?) in 1907 gevestigd was op Noordeinde nr. 21. Tussen 1911 en 1914 zat de binderij op Noordeinde nr. 44 en in 1923 vinden we de zaak terug in de Doelensteeg nr. 15 bij het Rapenburg.

Tussen 1841 en 1879 was een ander lid van de familie Carel La Lau  eveneens actief als boekbinder. 
 
 
 

dinsdag 29 oktober 2019

Kouwenhoven

P.A. Kouwenhoven (Piet) schreef zich met zijn winkel in kantoor-, schrijf- en teekenbehoeften en drukwerken, annex copieerinrichting in 1935 in bij de Kamer van Koophandel. De zaak was gevestigd aan de Doezastraat nr. 37 in Leiden. Veel oudere Leidenaren zullen zich vooral de leesbibliotheek herinneren. Op 7 mei 1945 liet Kouwenhoven weten "nu mogen alle boeken weer uitgeleend worden.

Piet Kouwenhoven was in de tweede wereldoorlog medewerker van het district Leiden van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO). In 1961 werd de winkel opgeheven.
 
 

maandag 28 oktober 2019

Kooyker

Cornelis Kooyker (1837-1910) nam in 1863 op 26-jarige leeftijd samen met zijn vrouw Anna Elisabeth Pelgrim de boek- en papierwinkel annex leesbibliotheek over van de weduwe J.W. Brouwer, gevestigd in Wijk VII, nr. 22 (Nieuwe Rijn nr. 16). In 1873 breidde hij de winkel uit door de aankoop van de boekhandel van Van den Heuvell en van Santen. Vanaf 1881 mocht het predikaat hofleverancier gevoerd worden. Eind 19e eeuw afficheerde Kooyker zich als boek- en muziekhandel, leesinrichting en kunsthandel. In 1887 zette de schoonzoon van Cornelis Kooyker, J.C. Huysman Jr.,  de zaak voort tot aan zijn dood in 1914. De zaken gingen in die periode slecht. In  1917 werd de boekhandel omgezet in een Naamloze Vennootschap. Dan wordt G. G. Th. Izaks de drijvende kracht en in 1920 legde Engelina G. C. Kooyker, de weduwe van Huysman, haar functie als directrice neer. In 1925 werd Izaks enige aandeelhouder.

Na de 2e wereldoorlog groeide Kooyker uit tot een belangrijke universitaire boekhandel. In 1950 werd de boekhandel van Van Doesburgh (Breestraat nr. 14) overgenomen. In 1968 werd het naastliggende pand aan de Nieuwe Rijn, nr. 15 gekocht.  In 1973 kwam de zaak in handen van de Britse uitgever Blackwell Scientific. De firma groeit uit tot een internationale boekhandel; een groot deel van de omzet komt uit de verzendafdeling. In 1980 werd een uitgeverij gestart: Kooyker Scientific Publications. In 1985 wordt een filiaal geopend op Nieuwe Rijn nr. 13. De uitbreiding gaat snel, want in 1986 volgde een filiaal in het AZL (Academisch Ziekenhuis Leiden) (resp. Rijnsburgerweg 10 / Albinusdreef nr. 2/Leidse Plein). Medische vakliteratuur was altijd al een zwaartepunt bij Kooyker.

In mei 1988 verhuisde de zaak naar Breestraat nr. 93. De opening werd verricht door W.F. Hermans. Tevens werd toen het 125-jarig bestaan groots gevierd met een feestelijke bijeenkomst in de Pieterskerk.  In 1992 werd Kooyker overgenomen door de Boekhandelsgroep Nederland (BGN) en in 1997 fuseerde Kooyker met de voormalige concurrent universiteitsboekhandel Ginsberg; de zaak ging enige tijd verder onder de naam Kooyker Ginsberg. In 2006 werd de naam veranderd in Selexyz Kooyker. Vervolgens ging het bergafwaarts. Kooyker werd tweemaal meegesleurd in een faillissement, eerst van Selexyz (2012), daarna van opvolger Polare (2014).

Kort na het debacle van Polare stond Kooyker weer op ”uit de dood”. Ex-werkneemster Willeke van der Meer startte in hetzelfde jaar op Breestraat nr. 89 Kooyker opnieuw. Op naar 2038!

Tot slot vestig ik nog de aandacht op 2 elementen op de etiketjes: “Kooyker in kerkboeken” en telefoonnummer 12!

  


 

 
 

zondag 27 oktober 2019

Koning

 
De christelijke boek-, muziek-, plaat- en lijstenhandel van G.P. de Koning werd in 1922 geopend aan de Hogewoerd nr. 94 in Leiden. Maar al in 1923 overleed de eigenaar. De winkel werd weliswaar voorgezet door zijn weduwe J. de Koning-Oostveen, maar in 1925 toch opgeheven. (met dank aan Sjoep de Jong)


 

vrijdag 25 oktober 2019

Klomp


De boekhandel op Breestraat nr. 121 in Leiden waarvan J.J. Klomp van 1907 tot 1913 de eigenaar was, had een lange voorgeschiedenis. Van 1896 tot 1905 was de zaak, toen gevestigd op Breestraat nr. 132, in handen van A.L. de Vlieger. Zowel De Vlieger als Klomp bleven altijd de oorspronkelijke eigenaar  A.A. Rensink vermelden. Zo ook op de hier afgebeelde etiketjes die dateren uit 1907.

Rensink was eigenaar van 1843 tot 1895. Tussen 1852 en 1856 had hij ook een zogenaamde leesinrichting, waar men tijdschriften en dagbladen kon inzien.

J.J. Klomp werd in 1913 failliet verklaard.



Klikspaan

In 1981 richtten Pierre Petitjean en Aad van Maanen (oud-collega’s bij universiteitsboekhandel Ginsberg in Leiden) antiquariaat Klikspaan op (genoemd naar de bekende 19e eeuwse Leidse auteur van studentenschetsen Klikspaan – pseudoniem van Johannes Kneppelhout). Aanvankelijk boden zij hun boeken nog alleen op de zaterdagse warenmarkt aan, op – wat de weersomstandigheden betreft – één van de ongunstigste plekken op de markt. Voor de deuren van de Hooglandse kerk (er was toen nog warenmarkt op de Hooglandse kerkgracht), waar het altijd waait. Het smalle gedeelte van de gracht heette vroeger dan ook de Windsteeg. Ingeklemd tussen een noten- en een papatkraam. De “catering” was dus dik in orde.  In 1982 werd een winkelruimte gehuurd aan de Zijlsingel nr. 39. Met beperkte openingstijden. Dit niet bepaald gunstig gelegen winkelpand werd in 1985 verruild voor het adres Hooglandse kerkgracht nr. 49, hoek Nieuwstraat, waar de winkel zich nog altijd bevindt. In de jaren ’90  was er ook een handboekbinderij aan de winkel verbonden. Tot op heden is de markthandel gehandhaafd. Op zaterdag voor de winkel (trefpunt van veel boekenliefhebbers), op vrijdag op de boekenmarkt op het Spui in Amsterdam en in de zomer op een aantal grote boekenmarkten in het land. Door de jaren heen werd een vaste klantenkring opgebouwd. In 2005 werd de plaats van Petitjean ingenomen door A van Maanen Jr. (Axe).

Eén maal per jaar treedt Klikspaan ook op als uitgever. Al bijna 30 jaar wordt er t.g.v. de jaarwisseling een bibliofiel boekje uitgegeven, met altijd een Leids thema, in een beperkte, genummerde oplage, dat als geschenk bedoeld is voor vrienden, relaties en klanten van het antiquariaat. Een gedeelte van de oplage wordt gebonden, romeins genummerd en gesigneerd door de auteur. Van de auteurs noem ik er enkele: Maarten ’t Hart, Gerrit Komrij, Igor Cornelissen, Onno Blom, Karel Bostoen etc. 

In 2011 werd er een postzegel vervaardigd ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan. Zoals bij veel nog bestaande antiquariaten is de verkoop via internet de laatste 15 jaar steeds belangrijker geworden.   

 
 

 
 

donderdag 24 oktober 2019

Kleyn

De boekhandel van H. Kleyn was gevestigd op Breestraat nr. 41 in Leiden. Kleyn was ook actief als uitgever en tussen ca. 1896 en 1908 was hij tevens pedel van het Leidsche Studenten-Corps. Aspirant-leden van het Corps moesten zich tijdig voor de groentijd bij hem inschrijven. De publicaties die hij uitgaf,  hadden vrijwel altijd te maken met de academische omgeving. Ik noem er twee.

“Officieele feestwijzer 1905 der feesten te Leiden te geven door het Leidsche Studenten-Corps en de gezelschappen uit zijn midden van 19-24 juni 1905 t.g.v. het 330-jarig bestaan der Leidsche Hoogeschool “.

Het programmaboekje van de Maskerade in 1900.

Eén van de bestsellers in zijn winkel was de bundel “Rotte blaren” : studentenliederen / door Hugo en Eduard .

Op 18 december 1908 vraagt Kleyn eervol ontslag aan als pedel om gezondheidsredenen. Rond die tijd hield ook zijn boekhandel op te bestaan.

 
 
 

dinsdag 22 oktober 2019

De Kler

In 1876 maakte Bart de Kler een aarzelend begin met een boekhandel vanuit zijn groentewinkel in de 3e Groenesteeg nr. 51 in Leiden. Een paar planken met een assortiment van bevindelijke auteurs uit de 17e en 18e eeuw. Hij verkoopt tevens religieuze artikelen. Toen Bart in 1894 overleed, nam  zijn 3e vrouw Kaatje samen met haar zoon Jan de zaak over. Het bleef een winkel waar het accent lag op protestants-christelijke lectuur. Een andere zoon, Klaas, werkte aanvankelijk ook mee, maar begon later zelf een winkel met 2e hands boeken en schoolboeken in de Haarlemmerstraat nr. 223. Jan gaf regelmatig catalogi uit waar de beschikbare oude en nieuwe boeken gepresenteerd werden. Samen met Herman Buurman richtte hij ook een uitgeverijtje op, waarvan het motto begon met de beginletters van de 2 compagnons “Bergopwaarts Door Klimmen” . Toen Kaatje in 1917 overleed, naam Jan de zaak officieel over. Hij wist een flink deel van de markt van schoolboeken in handen te krijgen. Rond 1930 verhuisde de winkel naar de Nieuwe Rijn nr. 45, maar kort daarop overleed Jan. Zijn zoons Bart en Jan Jr. zetten de zaak voort (een echt familie-bedrijf!).

Om het christelijke karakter van de winkel nog even te accentueren, haal ik hier een nieuwjaarswens van de firma aan uit een advertentie  op 31 december 1930: “Fa. B. de Kler wenscht zijn geachte begunstigers een door God rijk gezegend 1931”.

In 1940 werd het pand Nieuwe Rijn nr. 33 er bij gehuurd, dat als antiquariaat ging fungeren. In één van de zogenaamde kerkhuisjes bij de Hooglandse Kerk werd een opslag gehuurd. In de 2e wereldoorlog toonde de familie De Kler zich moedig door te weigeren lid te worden van de Nederlandse Kultuurkamer. Men kreeg hierdoor regelmatig de politie over de vloer die allerlei ongewenste boeken in beslag nam. Vaak werd De Kler getipt door goede politie-agenten; dan konden de boeken tijdig worden afgevoerd naar de opslag bij de kerk.

Na de oorlog werd het antiquariaat opgeheven; ook kreeg de zaak een meer algemeen in plaats van christelijk karakter, al was dat laatste nog lang merkbaar.  Toen Bart in 1966 overleed zette Jan de zaak alleen voort. In 1975 verkocht hij de boekhandel aan L. H. Los, die de naam De Kler handhaafde. De boekhandel (nog steeds in bezit van de familie Los) bevindt zich nu op Breestraat nr. 161 en heeft verschillende filialen in de regio. Er is ook weer een antiquarische afdeling; aanvankelijk shop in shop gedreven door Jurgen Looijestijn (ex-chef van de Leidse vestiging van De Slegte), maar sinds enige tijd een integraal onderdeel van de firma De Kler zelf.


maandag 21 oktober 2019

Klein

In de eerste helft van de twintigste eeuw was het percentage joden onder  antiquaren/2e hands boekhandelaren naar verhouding hoog. Een deel van hen overleefde de tweede wereldoorlog niet. Zo ook Abraham (Bram) Klein (1899-1944). In 1941, toen gevestigd op de Vischmarkt nr. 1 in Leiden, riep hij in advertenties op hem boeken op allerlei gebied aan te bieden. Blijkens dit etiketje heeft hij ook gehandeld in een pand aan de Lokhorststraat nr. 17. Het pand Vismarkt 1 is als Joods monument opgenomen in een online bestand, omdat de Joodse bewoner (Bram Klein dus) de Holocaust niet overleefde. 
 
 
 

zondag 20 oktober 2019

Kapteijn

Johannes Marie Neele Kapteijn (Sassenheim 1870 – Hoogeveen 1949) nam in 1893 de boekhandel over aan de Breestraat nr. 110 in Leiden van de weduwe W F Oostveen. De geschiedenis van de persoon is in dit geval interessanter dan die van zijn boekhandel.

Kapteijn werd op 2-jarige leeftijd wees en groeide op bij zijn oom en tante in Hoogeveen. Al jong legde hij grote belangstelling aan de dag voor Duitse taal- en letterkunde. Toen hij in 1907 de MO-akte Duits haalde , stopte hij met de boek- en kunsthandel, annex uitgeverij van school- en studieboeken en werd leraar Duits op het Stedelijk Gymnasium in Leiden. Al spoedig verwierf hij zich een naam als germanist, werd lector aan de Leidse universiteit en in 1924 hoogleraar in Groningen. In de oorlog werd hij door de bezetter benoemd tot rector van deze universiteit. Hij was lid van de NSB en werd mede-verantwoordelijk gehouden voor de arrestatie en wegvoering naar concentratiekamp Sachsenhausen van zijn collega L. Polak (hoogleraar wijsbegeerte). Polak kwam daar om. In 1945 vluchtte Kapteijn naar Oostenrijk. Na 3 maanden keerde hij terug en werd onmiddellijk gearresteerd. Na een internering van 10 maanden werd hij om gezondheidsredenen vrijgelaten met verlies van pensioen en kiesrecht.

In 1949 overleed hij in Hoogeveen.
 
 

Kailash

 
Kailash is de naam van een hoge berg (meer dan 6500 meter) in India – een kostbaar juweel van sneeuw. Dit geeft al min of meer aan welk specialisme deze boekhandel die in 1999 het pand aan de Pieterskerk-Choorsteeg nr. 16 in Leiden betrok, had. Dat was: esoterie, new-age en wereldgodsdiensten. Omdat ik zelf niet zo neig naar esoterie ben ik er slechts éénmaal binnen geweest. Ik herinner me vooral een indringende wierookgeur. Het pand maakte vroeger deel uit van de omvangrijkere drukkerij Groen. De wat introverte eigenaar kwam op zaterdagochtend af en toe wel eens langs bij onze kramen voor de winkel. Zijn  zaak voorzag zeker in een behoefte, maar is desalniettemin inmiddels opgeheven.  
 

zaterdag 19 oktober 2019

Jongbloed

 
In 1981 opende de befaamde juridische boekhandel Jongbloed uit Den Haag een filiaal in de Kloksteeg 4 in Leiden (“op een steenworp afstand van de Academie”). De zaak had ook een antiquarische afdeling. Op een gegeven moment werd de boekhandel overgenomen door Swets & Zeitlinger uit Lisse. Dit leek de toekomst van de boekhandel veilig te stellen, maar niets bleek minder waar. Toen Swets in 2014 failliet ging, werd Jongbloed, inmiddels – als ik me goed herinner – shop in shop gevestigd op Breestraat 161 bij boekhandel De Kler, hierin meegesleurd. De juridische boekhandel werd uit de failliete boedel overgenomen door ManagementBoek.nl en is nu nog steeds actief vanuit Schiedam.   
 


vrijdag 18 oktober 2019

Ideaal

Leesbibliotheek “Ideaal” heeft op 2 adressen op de Haarlemmerstraat in Leiden gezeten, te weten nr. 64 en 69. In 1934 was de eigenaar Chr. A. Niermeijer. Toen de zaak in 1947 werd opgeheven was hij in het bezit van C.D. Hoekveen. Het betreft hier een combinatie van leesbibliotheek, postzegelhandel en cyclostyle-inrichting.
 

woensdag 16 oktober 2019

Huibers



Gecorrigeerde versie (met dank aan mevr. Hanneke van Noort, de kleindochter van de weduwe Huibers)



In 1914 opende J.A. Huibers aan de Haarlemmerstraat nr. 36 een “magazijn” met katholieke religieuze en luxe artikelen, tevens schrijf- en schoolbehoeften en natuurlijk ook religieuze lectuur. Al in 1919 – toen de oprichter op 47-jarige leeftijd overleed – was de zaak verhuisd naar Haarlemmerstraat nr. 123 tegenover de Hartebrugkerk. Tussen 1973 en 1986 zat de ingang aan de Stille Mare nr. 3. In mijn herinnering (daterend uit de jaren ’60) was de etalage vooral gevuld met schilderijen, kruisbeelden, en wijwaterbakjes, maar bijbels en missalen ontbraken niet.

Na het overlijden van haar man zette de weduwe Mevr. Huibers-Sciaroni de zaak manmoedig voort. Tegenslagen bleven haar niet bespaard. Op 13 mei 1940 sneuvelde haar zoon Petrus J. Huibers in Alblasserdam. In 1944 ging de zaak over in handen van de schoonzoon van Mevr. Huibers, de heer Ad C. van Noort, die de zaak meer dan 40 jaar voortzette. In 1986, na het overlijden van de heer Van Noort, werd de opheffingsuitverkoop gehouden.

Op de foto vaandrig Petrus Huibers in uniform.

dinsdag 15 oktober 2019

Hooiberg

De oprichter van boek- en papierhandel/steendrukkerij Hooiberg in Leiden was een zeer veelzijdig man. Tiemen Hooiberg (1809-1897) was een groot deel van zijn werkzame leven in dienst van het Rijksmuseum voor Oudheden (RMO) als hoofd van de afdeling steendrukkerij, opgravingstekenaar, lithograaf en amanuensis. Samen met Conrad Leemans was hij de samensteller van het standaardwerk “Monuments Egyptiens” (zijn levenswerk). Hij was een verdienstelijk schilder, tekenaar, etser en lithograaf. Zo maakte hij o.a. een fraai portret van de directeur van het RMO, C J Chr Reuvens, die hier al eerder ter sprake kwam (naamgever van de Leidse Openbare bibliotheek). Daarnaast was hij actief als vertaler en gaf hij les op de kweekschool en de HBS.

De boekhandel/steendrukkerij werd opgericht in 1838. Zijn oudste zoon Cornelis Johannes Andries Hooiberg (Andries) kwam in 1860 ook in de zaak en concentreerde zich vooral op de drukkerij. De afgebeelde etiketjes  (T & Zn.) dateren dus van na 1860. De zaak zat enige tijd op de Stille Rijn nr. 9, maar veel langer op de Breedestraat (Breestraat) nr. ? Hooiberg trad tussen 1862 en 1875 ook op als uitgever. Zo verscheen bij hem in 1862: "Een teeken des tijds, leerrede naar aanleiding van Mattheus XVI, 1-3 uitgesproken op 12 januari 1862" door J. H. Maronier, predikant te Leiden. In 1878 verhuisde Andries naar Epe waar hij de steendrukkerij voortzette. Tot ver in de 20e eeuw is er in Epe een drukkerij Hooiberg actief waarvan aangenomen mag worden dat die nog steeds in handen was van deze familie.

Vader Tiemen woonde het laatste deel van zijn leven ook in Epe, waar hij in 1897 overleed. Hij werd echter ter aarde besteld op begraafplaats Groenesteeg.

    
 

Hogenkamp

Tussen 1800 en 2019 heeft een echte “boekenstad” als Leiden natuurlijk heel veel boekbinders geherbergd. Over boekbinder J G Hogenkamp, gevestigd op de Lammermarkt 49 heb ik geen nadere gegevens kunnen vinden. Vier zinnen op het etiket, vier verschillende lettertypen.

zondag 13 oktober 2019

Hofbuurt

In de periode tussen 1930 en 1960 kende iedere wijk in Leiden wel een leesbibliotheek. Zo ook het Haagwegkwartier.  J.A. Otten exploiteerde daar in de Da Costastraat nr. 46 leesbibliotheek “De Hofbuurt”. Daarnaast was hij ook eigenaar van leesbibliotheek “Record” aan de Apothekersdijk (waarover later in deze serie meer). De twee bibliotheken plaatsten zeer regelmatig een “Sleuteltje” in het Leidsch Dagblad  (de kleine advertenties, voor Leidenaren een begrip).

Met de volgende slogans probeerde de heer Otten de lezers naar zijn zaken te lokken:

“Voor vader, moeder en de kleine Loek, hebben wij het juiste boek”.

“Een beetje ziek, een beetje pijn? Onze boeken zijn uw medicijn”.

Van der Hoek

Op het adres Breedestraat Wijk IV, nr. 301 (na 1870 nr. 113) in Leiden woonde van 1594 tot 1607 de beroemde franse humanist Josephus Justus Scaliger. Een groot deel van zijn bibliotheek liet hij na aan de Leidse Universiteitsbibliotheek. Later waren er op dit adres in de loop der tijd verschillende boekhandelaren actief.

In 1822 nam Christiaan Cornelis van der Hoek (1793-1876), die daarvoor gewerkt had bij de boekhandel van de Gebrs. Van Cleef in Den Haag, de winkel/leesbibliotheek over van de gebroeders Murray en vestigde zijn boekhandel/leesbibliotheek/leesmuseum/drukkerij/uitgeverij/veilinghuis in het voormalige woonhuis van de familie Murray (Breestraat nr. 113 dus). De zaak zou meer dan honderd jaar bestaan (tot 1937).

De leesbibliotheek had aanvankelijk vooral stichtelijke boeken in de aanbieding, maar toen de zoons van de stichter, Hendrik Marius (1826-na 1899) en Casparus Willem (1827-1897) de zaak in 1856 overnamen werd het assortiment fors uitgebreid en verbreed, zoals op de afgebeelde, grote etiketten te zien is. Het oudste etiket vermeldt C.C. van der Hoek. Op alle overige is sprake van de Gebr. Van der Hoek. In 1856 telde de leesbibliotheek ruim 11.000 titels (bij de opening in 1823 waren dat er 3100). De klanten werd verzocht de boeken “zoo zindelijk mogelijk te houden”. Tussen 1823 en 1926 verschenen er 29 supplementen op de catalogus van de leesbibliotheek.

De oprichter was een sociaal bewogen figuur die betrokken was bij diverse maatschappelijke en culturele projecten in Leiden. Hij was ook enige tijd ere-voorzitter van het Leidse boekhandelscollege “Eendragt maakt macht”. Net zoals boekhandelaar Hazenberg komt ook Van der Hoek voor in de Camera Obscura van Nicolaas Beets.  Het bedrijf was ook zeer actief als uitgever, o.a. van Jacob Geel’s “Onderzoek en phantasie”. Samen met de fa. Brill werd door Van der Hoek de boekerij van C. J. Chr. Reuvens geveild, de naamgever van de latere Openbare Leeszaal aan de Breestraat, die veel oudere Leidenaren zich nog wel herinneren.

In 1899 wordt de boekhandel onder de oude naam voortgezet door A.A. de Groot. In 1937 werd de leesbibliotheek overgenomen door C. Beijen (Nieuwsteeg 27) en de boekhandel door Burgersdijk & Niermans die er zijn nieuwboekhandel vestigde. Deze vestiging werd in 1951 opgeheven. Tot voor kort was in het pand aan de Breestraat het filiaal van boekhandel Van Stockum gevestigd. Sinds een paar maanden zit boekhandel Babooka in het pand. 


zaterdag 12 oktober 2019

Van den Heuvell

In 1837 begon de uit Rotterdam afkomstige Pieter Helenus van den Heuvell (1803-1881) een boekhandel in het pand Breedestraat IV, 333 ( is nr. 49), over de Vrouwesteeg in Leiden. Tussen 1830 en 1835 had hij al een boekhandel aan de Hoogstraat in Rotterdam. Het zat hem niet mee, want in 1838 brak er een brand uit in de winkel waarbij een groot deel van zijn voorraad verloren ging. Maar in hetzelfde jaar trad hij ook al op als uitgever. Hij gaf boeken uit op diverse gebieden. Tot de meest succesvolle behoorden titels van Jules Verne en Gustave Aimard. In 1859 deed Van den Heuvell de zaak over aan Pieter van Santen, die de boekhandel voortzette onder de naam die op dit etiketje prijkt Van den Heuvell & van Santen. Van Santen had het vak geleerd bij  de erven Doorman in Den Haag. De winkel was vanaf 1860 met name gespecialiseerd in kinderboeken. Na de verkoop ging Van den Heuvell zelfstandig door als uitgever. In 1873 verkocht Van Santen de boekhandel aan Kooyker.

vrijdag 11 oktober 2019

Heijkoop


De leesbibliotheek van C. Heijkoop genaamd “Zuidwest” aan de Bachstraat nr. 470 in Leiden. Nadere gegevens heb ik helaas nergens kunnen vinden. Ik ben ook nog nooit eerder een leesbibliotheek in een flat tegengekomen!

Gijselaar

Waar in een familiebedrijf junior meestal senior opvolgt, was dat bij de boekhandelaren Gijselaar in Amsterdam niet het geval. De boekhandel...