woensdag 30 juni 2021

Hoekje

Leesbibliotheken komen vaak voor in combinatie met een handel in tabakswaren. W. van Vliet had een leesbibliotheek/sigarenmagazijn “Het Hoekje” op de Bellamystraat nr. 62 in Rotterdam. Nadere gegevens ontbreken.

Hoek

De boekhandel van Cath. Hoek was tussen 1925 en 1949 gevestigd op de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam. Van 1925 tot 1928 op nummer 261 en vanaf 1929 op nr. 257. Tevens advertentiebureau.

maandag 28 juni 2021

Herwaarden

De boek- en papierhandel/binderij van K. L. van Herwaarden was tussen ca. 1900 en ca. 1926 gevestigd op de Zaagmolenstraat in Rotterdam. Aanvankelijk op nummer 112 (1904/1905), later op nr. 138a (1906) en vanaf 1909 op nr. 134 (ook wel 134a). In 1903 gaf de zaak een eigen ansichtkaart uit van de Zaagmolenstraat.

zondag 27 juni 2021

Hengel

Willem Jacob van Hengel (1845-1921) en Albertus Eeltjes gingen in 1869 een vennootschap aan om samen een “oude en nieuwe boekhandel/Sortiments- und Antiquariatsbuchhandlung” te starten. Ze namen daartoe de hier eerder behandelde boekhandel over van J. van Baalen. De zaak, tevens veilinghuis en uitgeverij, was gevestigd op de Leuvehaven W.Z. 3-13. Al in 1870 werd bijvoorbeeld uitgegeven: “Het Roode Kruis : menschenliefde en oorlog” door Nicasis Land. Één van de vele boekveilingen die de vennoten organiseerden, betrof “de keurige bibliotheek van den Hoog Welgeb. Heer Baron Van Hardenbroek van Biljoen” in 1872. Aanvankelijk werd de naam J. van Baalen nog vermeld als voorganger, maar vanaf 1875 was er alleen nog sprake van “Van Hengel & Eeltjes”. In 1873 werd de Leuvehaven verruild voor de Hoogstraat nr. 385, nabij de Fransche Kerk, waar de zaak vele jaren gevestigd zou blijven. Rond 1874 was het Medisch Leesmuseum in het pand van de firma ondergebracht. In 1883 werd de vennootschap ontbonden en toen zette W. J. van Hengel het bedrijf alleen voort. Hij was zeer actief als uitgever en werd vooral bekend door de vele publicaties op genealogisch gebied. Maar zijn productie was zeer divers. Zo verscheen in 1894 de 3e druk van “Leefregels voor zenuwlijders” door dr. D. Hulst. Een herdruk in 2021 kan misschien geen kwaad? Na het overlijden van W.J. van Hengel kwam de leiding in handen van A. W. van Hengel. Het pand aan de Hoogstraat werd bij het bombardement in mei 1940 verwoest. In juni nam Van Hengel zijn intrek op de ’s-Gravendijksewal nr. 29, maar al in november betrok hij een pand op de Coolsingel C 5 (later A 7). In de jaren ’30 was er overigens ook enkele jaren een filiaal op de St. Laurensstraat nr. 46. In de jaren ’50 zat boekhandel Van Hengel op de Schiedamsevest nr. 51. In 1963 werd deze boekhandel overgenomen door H. W. Blok (eerder behandeld).

zaterdag 26 juni 2021

Heijink

J. Heijink begon rond 1938 een boekhandel op de Bergsche Dorpsstraat nr. 55 (ook wel 54/54A) in wat toen nog de zelfstandige gemeente Hillegersberg was. Op 1 augustus 1941 werd Hillegersberg een stadsdeel van Rotterdam. De zaak had ook een leesbibliotheek-afdeling. Vanaf eind jaren ’50 wordt als adres vermeld Bergse Dorpsstraat nr. 35. In 1966 verkocht Heijink de winkel aan boekhandel Hooymeyer. Daarna heette de zaak “Boekhuis Heijink”. Blijkens het moderne etiket sloot boekhuis Heijink zich later aan bij de Libris-inkoopcombinatie. Getraceerd tot midden jaren ’90.

vrijdag 25 juni 2021

Heide

De boekhandel van J. H. van der Heide Jr. heeft niet lang bestaan. De zaak was in 1932 gevestigd op het Rauwenhoffplein nr. 16 in Rotterdam (Delfshaven). Een jaar later wordt als adres vermeld Mathenesserplein nr. 27. In 1933 won Van der Heide de etalagewedstrijd, georganiseerd ter gelegenheid van de boekenweek. Dit kon echter niet verhinderen dat hij in september 1936 failliet ging.

donderdag 24 juni 2021

Heer

Johannes de Heer (1866-1961) is bij veel christelijke Nederlanders vooral bekend als evangelist, maar nog meer door de door hem uitgegeven befaamde zangbundel, die vele drukken kende (“Zangbundel ten dienste van huisgezin en samenkomsten” 1e dr. 1904). Maar daarnaast was hij ook een geslaagde zakenman op muziekgebied. Al jong trad hij in dienst bij de Rotterdamse muziekhandel Lichtenauer; later ging hij werken bij muziekhandel Alsbach & Co. Vanaf 1898 had hij een muziekwinkel aan huis (Noordmolenstraat nr. 71. De zaak ontwikkelde zich tot een belangrijke orgel- en pianohandel, muziekdrukkerij en -uitgeverij. Vanaf 1908 liet hij de leiding aan anderen over, maar bleef wel eigenaar. Zelf concentreerde hij zich op het evangelisatiewerk. Verschillende leden van de familie De Heer bestierden de zaak: Samuel Johannes de Heer, J. A. de Heer en Samuel Johannes de Heer jr. De zaak heeft in Rotterdam op verschillende adressen gezeten, want in de loop der jaren waren er ook meerdere Rotterdamse filialen. De hoofdvestiging zat lange tijd op de Noordmolenstraat nr. 71. Een belangrijke vestiging was ook Oostzeedijk nr. 330 (orgelbouw en reparaties). Andere Rotterdamse adressen: Jensiusstraat nr. 58, Admiraliteitskade nr. 82, Feijenoord Rosestraat nr. 41, Botersloot nr. 31, Hoogstraat nr. 113, Nieuwe Binnenweg nr. 485, Oostplein nr. 131-146, Schiekade nr. 210, Heemraadplein nr. 9 en een service-centrum op de Weissenbruchlaan nr. 10. Maar verspreid over het land had de firma De Heer ook filialen in Amsterdam, Den Haag, Leeuwarden, Utrecht, Arnhem, Groningen en Baarn. Op de Noordmolenstraat zat in de jaren ’20 ook de Noorder Muziekhandel (eigendom van de firma De Heer). De firma De Heer bestaat nog steeds en is nu gevestigd op de Leeghwaterstraat nr. 46 in Sliedrecht.

woensdag 23 juni 2021

Hector

De eerder behandelde boekhandel P. M. Bazendijk fuseerde in 1923 met Hector’s Boekhandel (eigenaar Johannes Gideon Hector). Hector’s Boekhandel was in 1916 gevestigd op de Gelderschestraat nr. 2 in Rotterdam. De nieuwe combinatie “Hector & Bazendijk N.V.” gaat van start op de Noordblaak nr. 59. Ook deze boekhandel werd in mei 1940 zwaar getroffen door het bombardement. Zoals we eerder gezien hebben: de solidariteit onder de boekhandelaren was groot. Hector & Bazendijk vond in eerste instantie kort tijdelijk onderdak bij het filiaal van de Wester Boekhandel op de Nieuwe Binnenweg nr. 331. In juni 1940 betrok de zaak samen met kantoorboekhandel S. Benedictus tijdelijk een pand op de Westersingel nr. 52 (bij de Nieuwe Binnenweg). Om getroffen ondernemers in verschillende branches een nieuw onderkomen te bezorgen, werd de Stichting Noordblaak 1940 opgericht, die er in slaagde een noodwinkelcentrum te creëren aan de Jongkindstraat. Al in oktober 1940 werd dit geopend. Hector & Bazendijk zat op nr. 10. Na de oorlog werd in 1952 begonnen met de bouw van een modern winkelcentrum ten westen van de Coolsingel, waar ook Hector & Bazendijk in 1954 onderdak vond: Korte Lijnbaan nr. 19. Er werd een leeszaal voor kinderen ingericht, annex expositieruimte (ingang Kruiskade nr. 62). In de jaren ’50 en ’60 werden er heel veel tentoonstellingen georganiseerd. In 1960 vierde de directeur van Hector & Bazendijk, de heer H. M. J. Frigge zijn 40-jarig jubileum bij het bedrijf. In februari 1967 gingen 5 boekhandels uit Amsterdam, Rotterdam en Alkmaar een fusie aan onder de naam “De Verenigde Boekhandels N.V.”. Het ging om Moderne Boekhandel Bas en boekhandel Edelman-Barendregt in Amsterdam, Hector & Bazendijk en de Wester Boekhandel (onderdeel van H&B) in Rotterdam en boekhandel Zwaan & Zoon in Alkmaar. In 1972 tenslotte werd Hector & Bazendijk overgenomen door boekhandel Hooijmeijer – Boekhuis Hooijmeijer, Korte Lijnbaan nr. 19.

dinsdag 22 juni 2021

Hartman

De boek- en kantoorboekhandel/leesbibliotheek van F. Hartman was tussen 1923 en 1970 gevestigd op de Beukelsdijk nr. 149 in Rotterdam. De leesbibliotheek-afdeling werd in 1946 opgeheven. Als eigenaar wordt ook vermeld P. van den Berge. Het vierkante etiket stamt uit de oorlog, gezien het vermelde K-nummer.

maandag 21 juni 2021

Harst

A.J. P. van der Harst begon in 1925 een kantoorboekhandel/leesbibliotheek in de Agniesenstraat nr. 114B in Rotterdam (Zuid). Rond 1939 verhuisde de zaak naar de Hekelingenstraat nr. 24B (later nr. 24-26), bij de Mijnsherenlaan. Van der Harst bezorgde desgewenst in de avonduren nieuwsbladen aan huis voor 25 cent per week. De leesbibliotheek omvatte op haar hoogtepunt 7000 delen. In 1962 bood Van der Harst, “wegens gevorderde leeftijd”, zijn zaak te koop aan. Of dat lukte, is mij niet bekend.

zondag 20 juni 2021

Nieuwe Leidsche (nagekomen)

De “Nieuwe Leidsche Boekhandel” was in het eerste decennium van de 20e eeuw achtereenvolgens op 3 adressen gevestigd. Aanvankelijk op de Steenstraat nr. 57, in 1909 op de Prinsessekade en in 1910 op de Haarlemmerstraat nr. 1, hoek Paardesteeg. Nadere gegevens ontbreken.

Hardenbol

Over de boekbinderij van S. Hardenbol op de Wolphaertsstraat nr. 27c in Rotterdam kan ik slechts melden dat dit bedrijf actief was in het eerste decennium van de 20e eeuw.

zaterdag 19 juni 2021

Happel

Vanaf ca. 1892 runde Pieter Adam Happel (1864-1935) samen met George Fredrik Lodewijk Ophof een kantoorboek-, leesboekbinderij, graveer-inrichting, drukkerij, etui- en peluchewerk-firma, aanvankelijk op het Oostvestplein nr. 40 in Rotterdam. De boekbinderij verwierf zich in betrekkelijk korte tijd een grote naam. Rond 1900 werd verhuisd naar de Kipstraat nr. 97. In 1902 kwam er een eind aan de samenwerking tussen Happel en Ophof. P. A. Happel zette de zaak alleen voort, vanaf 1903 op de Delftschestraat nr. 59a. De drukkerij ging binnen het bedrijf een steeds grotere rol spelen. Eind 1908 verhuisde de zaak opnieuw, nu naar de Delftschestraat nr. 39b (vanaf 1915 nr. 39-41). In 1920 verscheen bij de firma Happel “De Bacon-Shakespeare mythe” door David Croll. De zaak werd in 1930 overgenomen door Klomp & Bosman’s Drukkerij”. De directie werd gevormd door P. A. Happel, P. Klomp en A. H. Bosman. Pieter Adam Happel overleed in 1935 op 72-jarige leeftijd.

vrijdag 18 juni 2021

Hendriksen

De boek- en kantoorboekhandel/linieerfabriek/drukkerij/uitgeverij/advertentiebureau van H. T. Hendriksen was tussen 1842 en 1914 onafgebroken gevestigd op de Hoogstraat in Rotterdam. Wel komen we verschillende huisnummers tegen. Tussen 1842 en 1852 zat de zaak op de Hoogstraat Wijk G, nr. 62., tussen 1852 en 1872 op Hoogstraat Wijk 7, nr. 58, nabij de Wijde Marktsteeg en vanaf 1872 op de Hoogstraat nr. 287 (nieuwe nummering), nabij de (sic) viaduct. Tussen 1842 en 1849 werd de zaak geleid door H. T. Hendriksen Sr., tussen 1849 en 1880 door H. T. Hendriksen Jr. In 1880 werd Richardus (Richard) Reisberman de eigenaar. Hij handhaafde de naam H. T. Hendriksen. Als uitgever beperkte de firma zich, zeker in de latere periode, voornamelijk tot uitgaven in de oud-katholieke sfeer. Zo was Hendrikse de uitgever van het tijdschrift “De Oud-Katholiek : godsdienstig maandblad” (1865-1912). Richardus Reisberman overleed op 22 december 1925.

donderdag 17 juni 2021

Heijne

Boekhandel H. F. Heijne-Hartman was tussen 1915 en 1928 gevestigd op de 1e Middellandstraat nr. 56, b/d ’s-Gravendijkwal in Rotterdam. Er was ook een leesbibliotheek aan de zaak verbonden. In 1928 werd de winkel overgenomen door C. C. W. van Dijk.

woensdag 16 juni 2021

Hanou

Th. P. Hanou (Theo) werd in 1906 belast met de leiding van de boekhandel der N.V. de Courant “De Maasbode” aan de Groote Markt nr. 16 (later omgenummerd naar nr. 32), een rooms-katholieke boekhandel in Rotterdam. Nadat de zaak in 1913 verkocht werd aan de eveneens katholieke firma C. L. van Langenhuysen, begon Theo in 1921 zijn eigen (strikt katholieke) boekhandel op de Eendrachtsstraat nr. 99 (naast de kapel). De zaak kreeg de naam “St. Laurens Boekhandel (Theo Hanou)”. In de jaren ’30 werd een 2e vestiging geopend op de Witte de Withstraat nr. 77. In de jaren ’50 was het adres op de Eendrachtsstraat nr. 78, maar die vestiging werd later weer opgeheven. Meerdere leden van de familie Hanou waren in de boekhandel actief: de broer van Theo, J. E. J. M. Hanou (Jan) die in 1941 het vakdiploma voor de boekhandel behaalde en ook Theo’s zoon, Jan H. Hanou. In 1949 gaf de firma de volgende catalogus uit: “St. Laurens Boekhandel: boeken voor onze jongens in Indonesië, boeken voor U zelf”, t.g.v. de presentatie in de Oriënta wondertuin in Diergaarde Blijdorp. Begin jaren ’60 verdween “St. Laurens” uit de naam; vanaf dat moment heette de zaak kortweg “Boekhandel Hanou”. Het streng katholieke karakter zou de zaak altijd behouden. Op 27 april 1998 sloot boekhandel Hanou, als enige in Nederland gespecialiseerd in ikonen, haar deuren na het overlijden van Jan Hanou.

dinsdag 15 juni 2021

Hammann

De boekhandel/leesbibliotheek van C. J. P. Hammann was van 1930 tot ca. 1949 gevestigd aan de Bloklandstraat nr. 108 in Rotterdam. Rond ca. 1955 zit de winkel in de Zaagmolenstraat op nr. 19. Een leesbibliotheek-afdeling wordt dan niet meer vermeld. In de jaren ’80 was er naast de winkel in de Zaagmolenstraat ook een vestiging aan de Zwaanshals nr. 266. Getraceerd tot 1984.

maandag 14 juni 2021

Hakkert

De Joodse muziekfirma Ph. Hakkert Jr. kent een lange, succesvolle, maar deels ook treurige geschiedenis. De zaak werd opgericht in 1880 door Philip Hakkert Jr. (1859-1925) en zijn vrouw Elizabeth op de Weste Wagenstraat nr. 92 en 96. Het echtpaar woonde boven de zaak. De oudste zoon, Jacob Wolfgang (Jacques of Jaap genoemd)(1891-1944) volgde in Mirecourt in Frankrijk een opleiding tot vioolbouwer en vestigde zich daarna in 1910 aan de Diergaardelaan nr. 28. De jongste zoon, Mozes Richard (Max genoemd) (1894-1943) leidde de muziekhandel. In 1917 werden de zaken gesplitst en ze opereerden voortaan zelfstandig. Jacques zette de vioolbouw voort op de Diergaardesingel nr. 61abc onder de naam de “Eerste Nederlandsche Snaren- en Catgut-fabriek”. Hij had ook enige tijd een nevenvestiging op de Binnenweg nr. 83. Later werd de naam “Koninklijke Fabriek van Muziekinstrumenten”. Max bouwde de muziekhandel/uitgeverij van bladmuziek zeer succesvol uit. Éen voorbeeld van de vele bladmuziek-uitgaven van Hakkert: “Potverdikkie poetsie pas : succeslied uit de revue Hoera we leven nog”(muziek van H. Davids, woorden van Toddie, gecreeerd door Louis Davids Jr.). Rond 1890 zat de muziekhandel op de Gelderschestraat (Plan C) nr. 6, maar Max heeft ook gezeten op de Veemarkt nr. 31 en de Prinses Julianalaan nr. 29 (1915). De winkel was in de jaren ’30 gevestigd op de Schiedamsesingel nr. 49 tegenover de toenmalige Bijenkorf. Verder had de zaak diverse filialen: aan de Jonker Fransstraat nr. 117-b (1899), maar ook in Dordrecht, Schiedam, Hellevoetsluis en op de Roelof Hartstraat nr. 50-52 in Amsterdam. Na het bombardement in mei 1940 verhuisde de winkel naar de Schiekade nr. 172. Met name Jacques kreeg met forse tegenslagen te maken. In 1932 brak er een grote brand uit in het pand aan de Diergaardelaan en in 1938 werd de zaak getroffen door een zware ontploffing. In 1940 verhuisde de Muziekinstrumenten-fabriek naar de Vlaggemanstraat nr. 25 en zou daar tot de opheffing in 1978 blijven. Toen Nederland in 1940 door de Duitsers bezet werd, braken er voor de familie Hakkert duistere tijden aan. De zaken werden in 1942 onder een Verwalter geplaatst. Diverse leden van de familie Hakkert werden omgebracht in concentratiekampen: Jacques in 1944 in Auschwitz, Max in 1943 in Sobibor en de zoon van Max, Philip Mozes in 1942 in Sobibor. De vrouw van Max en hun dochter Ans overleefden de oorlog en zetten de zaken succesvol voort, bijgestaan door hun neef David Sanders. In 1958 verhuisde de muziekhandel naar een nieuw, modern pand aan de Westblaak nr. 13, hoek Keerweer (later nr. 9-13). In 1978 werd de naam Ph. Hakkert Jr. vervangen door “Muziek Hakkert”. In datzelfde jaar werd een slagwerk-afdeling geopend met een oppervlakte van 525 m2. In 1980 werd het 100-jarig bestaan gevierd. Ans Menco-Hakkert had toen nog steeds de leiding. In dat jaar werd ook een reparatie-afdeling geopend op de Keerweer nr. 8. Rond 2003 verhuisde de muziekhandel naar de Heer Bokelweg nr. 121, achter station Hofplein. In 2006 kreeg de firma 2 nieuwe eigenaren: Wilco Koldenhof en Albert Rottier. In 2007 ging de zaak na 127 jaar failliet.

zondag 13 juni 2021

Haagens

In 1859 is de firma “Hofstede en Haagens” (drukkerij/kantoorboekhandel) gevestigd op de Oppert, wijk 6, nr. 33 in Rotterdam. In 1861 blijkt Hofstede afscheid genomen te hebben, want vanaf dat moment heet de zaak “Gebr. Haagens”. Het Joodse bedrijf Haagens richtte zich nadrukkelijk (ook in de advertenties) op de Joodse gemeenschap in Rotterdam. Zo gaf men bijvoorbeeld het “Weekblad voor het Israelitische huisgezin” uit (1870-1940). In 1864 werd de zaak verplaatst naar het einde van de Oppert, nabij de Veemarkt, wijk 6, nr. 69, maar in mei 1865 verhuisde het bedrijf naar de Keizerstraat, wijk 2, no. 353, nabij de Visschendijk. De firmanten waren: Emanuel Haagens (1830-1907), Kalman Haagens (1836-1895), Abram Joseph Haagens (1873-1936) en Joseph Nathan Haagens (1881-1943). De zaak presenteerde zich als snelpers- en steendrukkerij (“nieuwjaarskaarten en kransen tegen zeer civiele prijzen”), papierhandel, binderij, uitgeverij en kantoorboekhandel. Vanaf 1879 is de nieuwe nummering op de Keizerstraat nr. 25. In 1909 verhuisde men naar Keizerstraat nr. 27. Ook dit bedrijf werd getroffen door het bombardement in mei 1940. Noodgedwongen vestigde men zich eind mei op de Claes de Vrieselaan nr. 161a. Maar ook deze Joodse onderneming overleefde de Duitse bezetting niet. Joseph Nathan Haagens werd in 1943 vermoord in Sobibor.

zaterdag 12 juni 2021

Groenewegen

J. C. Groenewegen heeft nooit kunnen vermoeden dat zijn boekhandel in feite aan de basis stond van wat later de grootste boekhandel van Nederland zou worden: Donner. Groenewegen startte met zijn boekhandel in 1903 op de Gedempte Botersloot nr. 136 in Rotterdam. In 1909 verhuisde hij naar de Gedempte Botersloot nr. 128 (bij het stadhuis). Tussen 1905 en 1910 gaf hij enkele publicaties uit. Ik noem er twee: “Beknopte geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Rotterdam vanaf 1835 tot heden” door J. H. Landwehr (1905) en “Onverstoorbare vrede, een woord voor bedroefden” door F. B. Meyer (1909). Op 1 januari 1912 maakt Groenewegen via een advertentie in de NRC bekend dat hij zijn boekhandel heeft overgedaan aan Johannes Hendrikus Donner A. Mzn. P. G. Groenewegen bleef nog enige tijd in de boekhandel werkzaam om “lopende zaken af te wikkelen”.

vrijdag 11 juni 2021

Griese

In 1927 signaleert het Departement van Justitie dat Jacques Griese mede-ondertekenaar is van een anti-militaristisch dienstweigeringsmanifest. Op dat moment is hij nog winkelbediende. Uit dit stempel blijkt dat hij later een boekhandel is begonnen op de Spartastraat nr. 28 in Rotterdam onder de naam “Naar betere tijden”, wat wel past bij een anti-militaristische idealist.

donderdag 10 juni 2021

Goudswaard

In 1933 werd de boekhandel/leesbibliotheek van A. van Wassenaar aan de Havenstraat nr. 89 in Rotterdam overgenomen door Goudswaard. De zaak heeft vermoedelijk tot ca. 1940 bestaan. Nadere gegevens ontbreken.

woensdag 9 juni 2021

Goudriaan

Cornelis Goudriaan nam in 1921 de leesbibliotheek over van Joh. H. Stegman in de Kruisstraat nr. 53 in Rotterdam. Stegman had aanvankelijk een sigarenhandel maar voegde daar later een leesbibliotheek aan toe. Goudriaan voerde binnen een aantal jaren het boekbestand flink op van 15.000 naar 25. 000 meest nieuwe titels. “De grootste leesbibliotheek in het centrum der stad”. Hij gaf aparte catalogi uit met jongens- en meisjesboeken. Maar daarnaast ontwikkelde de zaak zich tot een echte boekhandel, kantoorboekhandel, advertentiebureau en binderij. Men kon er ook visitekaartjes laten drukken. Het pand aan de Kruisstraat werd ongetwijfeld getroffen door het bombardement in mei 1940. Maar in 1942 meldt Goudriaan “weder geopend” te zijn, nu op de Heemraadssingel nr. 265a (in het plantsoen). Boekhandel Goudriaan heb ik kunnen traceren tot 1951.

dinsdag 8 juni 2021

Gogh

In augustus 1835 begint Hendrik Vincent van Gogh (1814-1877) een boekhandel/handel in schilder- en teekenbehoeften aan de Steiger G., nr. 142, over de Korenbeurs in Rotterdam (later wordt ook vermeld Steiger, wijk 7, nr. 139). Hendrik Vincent was de oom van de schilder Vincent van Gogh en werd binnen de familie algemeen aangeduid als “oom Hein”. Zijn broer, C. M. van Gogh, werkte mee in de boekhandel. Vanaf 1844 trad Van Gogh ook op als uitgever. Zo verscheen in dat jaar: “The history and description of Rotterdam and its environs : embracing its origin and progress, municipal government, commerce, navigation and manufactures, also notices of its literary, scientific and philanthropic institutions” door Thomas Marshall. In 1855 ging Van Gogh een vennootschap aan met een aangetrouwde neef, Christiaan Sander Johan Vlaanderen Oldenzeel (1833-1896). Vanaf dat moment is er sprake van boekhandel/kunsthandel “Van Gogh & Oldenzeel”. Een uitgave uit deze periode: “Het ijsvermaak op de Maas te Rotterdam in Februarij” (1855). Dat kon toen nog! In juni 1858 werd de vennootschap ontbonden en dan zet Oldenzeel de zaak alleen voort. De nadruk kwam onder zijn bewind steeds meer te liggen op de kunsthandel. Oom Hein verhuisde in 1859 naar Den Haag om de kunstgalerie van zijn jongere broer Vincent aan de Spuistraat te gaan leiden (een filiaal van kunsthandel Goupil). Oldenzeel zou in de loop van de eeuw uitgroeien tot een befaamde kunsthandel, eerst aan de Botersloot, later aan de Zuidblaak nr. 54. Op de foto Hendrik Vincent van Gogh.

maandag 7 juni 2021

Goemans

In 1929 nam P. L. Goemans de boekhandel/leesbibliotheek aan de Nieuwe Binnenweg nr. 105a in Rotterdam over van J. Vons. Vons had de zaak zelf in 1915 gekocht van J. Sieuwerts. Aanvankelijk bleef Goemans nog vermelden “v/h J. Vons & Co”. Rond 1940 verhuisde de winkel naar de Nieuwe Binnenweg nr. 82. Vons wordt dan niet meer vermeld. De zaak heeft waarschijnlijk tot 1974 bestaan.

zondag 6 juni 2021

Goedkoope

In mei 1915 werd op de Weezenstraat nr. 7, “tusschen de Keizerstraat en de Hoogstraat, naast de firma Teurlings” (paraplufabriek) in Rotterdam “De Goedkoope Muziekwinkel” geopend. Bij de opening was er voor iedere koper een verrassing, bij koop van 1 plaat kreeg men een reclame-plaat cadeau. Naast bladmuziek had de firma in de aanbieding: spreekmachines, violen, guitaren, mandolines, citers en Hohner mondharmonica’s. Hoe lang de zaak bestaan heeft, heb ik niet kunnen achterhalen

zaterdag 5 juni 2021

Gerhardt

In 1905 gaf C. Gerhardt een catalogus uit van zijn leesbibliotheek op de Schiedamseweg nr. 96 in Rotterdam, de “Wester leesbibliotheek”. Tussen 1916 en 1918 was de bibliotheek gevestigd aan de Vierambachtsstraat nr. 61a. In 1927 vinden we de zaak terug op de Schiedamseweg nr. 89, met een filiaal op de Van Cittersstraat nr. 7. Deze leesbibliotheek heeft in ieder geval tot 1932 bestaan, toen op de Schiedamseweg nr. 113. In de laatste periode werd de winkel gedreven door J. Visscher.

vrijdag 4 juni 2021

Gennep

Op 28 november 1975 opende boekhandel ”Van Gennep Rotterdam” haar deuren aan de Oude Binnenweg nr. 131b. In de kranten werd de zaak gekarakteriseerd als politiek-geëngageerde, socialistische boekhandel, maar het aanbod was veel breder, met vooral ook veel literatuur. Oprichter/eigenaar waren de Amsterdamse uitgever/boekhandelaar Rob van Gennep en Maria Heiden, die daarvoor o.a. werkzaam was geweest bij boekhandel Donner. Nadrukkelijk werd vermeld dat het geen filiaal van boekhandel Van Gennep Amsterdam was, maar een zelfstandig bedrijf. De zaak werd in eerste instantie gefinancierd door Rob van Gennep, met de spaarcenten van Maria Heiden en door de uitgifte van aandelen van 250.- gulden. Maria ontwikkelde de winkel in de loop der jaren tot één van de betere boekhandels van Rotterdam. Zij werd daarbij in het begin geassisteerd door Marijke van den Engel. Later werd zij terzijde gestaan door Andrea Piersma en poes Piet van Gennep. Toen Rob van Gennep in 1994 overleed, werd Maria Heiden enige eigenaar. De naam van de zaak werd toen boekhandel “v/h Van Gennep Rotterdam”. Toen Maria (1944- ) in 2009 de pensioengerechtigde leeftijd bereikte, verkocht zij de boekhandel aan Mirjam Rovers en Monique van Oosterhout.

donderdag 3 juni 2021

Genderen

Over de kantoorboekhandel van Van Genderen aan de Groene Hilledijk nr. 214 in Rotterdam heb ik geen gegevens kunnen achterhalen. Zeker is dat het de absolute “vulpenspecialist” van Rotterdam was. Ik heb de zaak slechts éénmaal kunnen traceren: in 1949.

woensdag 2 juni 2021

Gardenier

Rond 1935 is er voor het eerst sprake van kantoorboekhandel J. Gardenier op de Mathenesserweg nr. 42 (ook 42a) in Rotterdam. Na enige jaren werd de zaak uitgebreid met een leesbibliotheek. In 1943 verhuisde de winkel naar de Mathenesserweg nr. 50 (ook 50a). J. Gardenier was enige tijd bestuurslid van de Christelijke Vereniging van Kantoorboekhandelaren. De leesbibliotheek werd in 1957 opgeheven. De kantoorboekhandel heeft tot 1983 bestaan.

dinsdag 1 juni 2021

Fuykschot

J. Fuykschot Jr. had in 1906 een boekbinderij in de Schommelstraat nr. 27 in Rotterdam. Hij gaf ook boekbindles op de cursus van de Protestantsch-Christelijke Vereeniging ter Beoefening der Typografie en aanverwante vakken “Helpt Elkander”. In 1913 is de binderij verhuisd naar de Van der Duijnstraat nr. 50. In 1918, inmiddels is er sprake van een “boekbinderij en cartonnagefabriek”, is Fuykschot gevestigd aan de Vijverhofstraat nr. 118. De firma ging in 1921 failliet.

Hagen

In 1984 opende Reiny Hagen (R. Hagen-Vinke) haar antiquariaat op de Herenstraat nr. 39 in Amsterdam. Haar man, Bert Hagen, had vanaf 1972 ee...