Meerkerk Ritmeester

Toen Anja Ritmeester in 1988 ontslagen werd bij een christelijke boekhandel in Gorinchem begon ze in Meerkerk een eigen boekhandel van christelijke signatuur “Boekhandel Ritmeester”. Het startadres is mij niet bekend, maar na enkele jaren kocht ze een 17e eeuws pand op de Tolstraat nr. 34. In dit pand werd ook een drukkerij opgenomen waar vooral geboorte- en huwelijkskaarten werden gedrukt. In de loop der jaren werden er 2 filialen geopend. In Hardinxveld-Giessendam op de Rembrandtstraat nr. 29 (in 2002 geleid door de heer T. G. J. Snoei) en in Gorinchem in het pand van de boekhandel waar Anja ooit ontslagen werd (zoete wraak?) op de Pompstraat nr. 31. De 3 boekhandels zijn tot op de dag van vandaag actief.

Wieringen

Voor hij zich als drukker en boekhandelaar zelfstandig vestigde, had A. F. van Wieringen zich grondig voorbereid. Hij had het vak geleerd bij achtereenvolgens Gouda Quint in Arnhem, H. Wuijster in Heusden en bij de weduwe J. Loretz in ’s-Hertogenbosch. In 1883 richtte hij zijn eigen snelpersdrukkerij op in Rotterdam (Ged. Botersloot nr. 10). In juli 1885 verplaatste hij de zaak naar Maassluis en breidde de firma uit met een boek- en papierhandel. Tussen 1885 en 1893 gaf hij ook diverse publicaties uit, waaronder: “Zijne opsluiting gedurende 13 maanden in het krankzinnigengesticht te Zutphen”, beschreven door Dr. A. Luijten (20 vel druks a f. 3.-). Vanaf ca. 1890 wordt als medefirmant van (inmiddels) “A. F. van Wieringen & Co.” vermeld G. Dirkzwager Mzn. In februari 1893 nam Van Wieringen de boek-, papier-, muziek- en kunsthandel over van L. Hansma in Apeldoorn en verliet Maassluis.

Waltman

Het enige boekhandelsetiket in mijn verzameling met een afbeelding van de “skyline” van de vestigingsplaats is van de boek-, kantoor-, muziek- en papierhandel die Jan Waltman (1871-1920) in mei 1894 startte op het adres Noordvliet nr. 6 in Maassluis. In september van datzelfde jaar deelde hij mee een leesbibliotheek aan de zaak te hebben toegevoegd met “Hollandsche, Engelsche en Fransche boeken”. Catalogus verkrijgbaar a 10 cent. In 1899 omvatte de leesbibliotheek 1200 delen. Waltman trad ook geregeld op als uitgever. Zo verscheen tussen 1911 en 1919 jaarlijks bij hem het “Kerstboek voor Jong-Holland”. In 1919 gaf hij de 5e druk! van de succesvolle “Fietskaart voor het Westland” uit. Toen Jan Waltman in mei 1920 op 49-jarige leeftijd overleed, deelde zijn weduwe in augustus van dat jaar mee de zaak te hebben overgedaan aan de hier eerder behandelde N. J. Govers.

Wal

In juli 1959 deelde R. van der Wal (afkomstig uit Aalten) mee de boekhandel van G. van Wieren op Markt nr. 2, hoek Dr. Kuyperkade in Maassluis overgenomen te hebben. Net zoals Van Wieren handhaafde hij aanvankelijk de toevoeging in de naam “v/h Wed. L. F. van der Meer”. Tijdens een verbouwing in 1960 was de zaak tijdelijk gevestigd op de Nieuwstraat nr. 17. In de winkel trof men ook een lederwaren-afdeling aan. Tussen 1962 en 1964 was de zaak een filiaal van boekhandel R. van der Wal in Goes en tussen 1964 en 1973 was het een filiaal van boekhandel “Wed. E. F. Bouwman” in Groningen. In 1973 werd de winkel door een nieuwe eigenaar voortgezet onder de naam “BOKA”.

Rose panter

Antiquariaten hebben zelden een boekhandelsetiketje. A. Hoogendonk, die een 2e hands boekwinkel dreef onder de naam “De Rose Panter” op de P. C. Hooftlaan in Maassluis nam die moeite wel. De zaak was aanvankelijk gevestigd op P. C. Hooftlaan nr. 348, maar de langste tijd op nr. 388. Opgericht in 1982, voor het laatst gesignaleerd rond 2001.

Rijkers

Rond 1990 begon Rob Rijkers met zijn tabak- en gemakswinkel op het adres Winkelcentrum Koningshoek nr. 92501 (later nr. 91107) in Maassluis. Naast tabak bestond het assortiment uit cadeau-artikelen, wenskaarten en lektuur (voornamelijk kranten en tijdschriften). Per 1 juni 2020 ging de oprichter met pensioen en de nieuwe eigenaar sloot zich aan bij de Tabac & Gifts Organisatie, maar de oude naam bleef behouden: “Rob Rijkers Tabac & Gifts”.

Meer

Begin jaren ’10 van de vorige eeuw nam Leendert Frederik van der Meer de boekhandel op het adres Markt nr. 2 in Maassluis over van Joh. H Goote. Blijkens één van de etiketten was er op zeker moment ook een handelsdrukkerij aan de zaak verbonden. In de jaren ’20 en ’30 gaf Van der Meer veel Maassluise ansichtkaarten uit. Na het overlijden van de heer Van der Meer zette zijn weduwe de zaak voort. In 1936 werd de boekhandel overgenomen door Frank Schellenboom. De naam “Boekhandel L. F. van der Meer” bleef echter behouden. In deze periode was er ook een leesbibliotheek-afdeling. In de jaren ’50 ging G. van Wieren bij deze boekhandel werken en in 1955 had hij de dagelijkse leiding. In 1959 blijkt hij de boekhandel overgenomen te hebben: “Boekhandel G. van Wieren, v/h Fa. Wed. L.F. van der Meer”.

Koningshoek

In 1981 werd boekhandel Nijkamp in Maassluis overgenomen door Boekhandel Den Draak in Vlaardingen. Het filiaal kreeg de naam “Boekhuis Den Draak Maassluis” en was gevestigd op het adres Koningshoek nr. 15-16. In 1991 namen G. van Eeuwijk en zijn vrouw V. van Eeuwijk-van Waardenburg de boekhandel over van Den Draak en zetten hem voort onder de naam “Boekhandel Koningshoek” (later Plantage Koningshoek) op het zelfde adres. In 2006 werd de zaak overgenomen door Peter Sassen, die op zijn beurt in 2017 de winkel verkocht aan Bram van Vliet, die in enkele andere plaatsen al vestigingen van de franchiseketen The Read Shop runde. De boekhandel draagt nu de naam “Read Shop Koningshoek” met als adres Koningshoek nr. 92343.

Keizerrijk

Boekhandel “Het Keizerrijk” werd in 2001 opgericht door Wim Keijzer op het adres Noordvliet, Noordzijde nr. 27 in Maassluis. In 2019 kreeg de zaak een nieuwe eigenaar: Onno Huiberts.

Joco

In 1946 begonnen J. C. (Jo) van Wilgen en zijn vrouw Co van Wilgen een leesbibliotheek, annex postzegelhandel op de Nieuwstraat nr. 26 in Maassluis. De naam van de zaak “Joco” wordt verklaard door de beginletters van hun voornamen. Het assortiment werd zienderogen uitgebreid met o.a. speelgoed, snoep, feestartikelen, verkleedkleren etc. Op zeker moment kocht het echtpaar een 2e pand in de Nieuwsstraat op nr. 17, waar men kranten, tijdschriften, kantoorbehoeften en kaarten verkocht. Jo en Co werden opgevolgd door hun dochter Ina Paenen-van Wilgen en haar partner Ludo Paenen. De naam werd niet veranderd in “Luin”. Zij zetten de tijdschriftenhandel voort tot hun pensioen in 2011.

Govers

In oktober 1905 nam N. J. Govers de boekhandel en drukkerij over van W. P. Lintjes op de Dr. Kuyperkade nr. 6 in Maassluis. De drukkerij gaf o.a. het “Advertentieblad voor Maassluis, Rozenburg en het Westland” uit (elke zaterdag, gratis, oplage 2000 exemplaren). Een andere uitgave van Govers: “Martha, maandblad gewijd aan de belangen onzer jongedochters”. Feminisme avant la lettre! In september 1931 werd de zaak overgenomen door Pieter Bergema en voortgezet als “Bergema’s Boekhandel en Drukkerij”.

Goote

Joh. H. Goote Jr. had begin 20e eeuw een boek- en kunsthandel/leesbibliotheek op Markt. nr. 2, hoek Dr. de Kuyperkade in Maassluis. De zaak werd in de jaren ’10 voortgezet door L. F. van der Meer onder eigen naam. Het adres is mij niet bekend.

Endt

De firma J. van der Endt in Maassluis was vooral bekend als drukker en uitgever, maar daarnaast was er gedurende een langere periode ook een boekhandel/leesbibliotheek, boekbinderij en advertentiebureau aan de zaak verbonden. Het bedrijf wordt voor het eerst vermeld in 1849. De oprichter was Js. Van der Endt (overleden in 1881). Zijn opvolger was J. van der Endt Jzn (1852-1916). De boekhandel startte in 1859 toen Van der Endt de zaak van zijn zuster, de weduwe G. van der Weyden overnam. Het bedrijf was vanaf het begin gevestigd op de Zuidvliet. Het oudste huisnummer is mij niet bekend, maar in 1878 deelde de firma, inmiddels onder de naam “J. van der Endt & Zoon”, mee verhuisd te zijn naar de Zuidzijde van de Zuidvliet, Wijk 1, no. 49 (na de omnummering werd dat Zuidzijde nr. 4). Tussen 1855 en 1940 gaf de firma heel wat boekpublicaties uit. De oudste uitgave (1855): “De pligt”, door Jules Simon (vertaald uit het Frans). Maar in Maassluis was Van der Endt toch vooral bekend als drukker van de Westlandsche Courant (2x per week) en het Weekblad voor Maassluis, het Westland en Rozenburg. De zaak wordt voor het laatst vermeld in 1960, toen kortweg onder de naam “Drukkerij Van der Endt”.

Embedé (Maassluissche Boekhandel)

In 1905 werd de boekhandel en drukkerij van de Gebroeders Van der Hucht in Maassluis omgezet in de “N.V. Maassluissche Boekhandel en Drukkerij”. Jan Pieter van der Hucht werd directeur, maar al in 1906 trok hij zich terug en werd Anne Fortuin (1875-1953) aangesteld als directeur. De zaak was gevestigd op de Markt nr. 9. Er was tevens een leesbibliotheek aanwezig, De drukkerij verzorgde o.a. de wekelijkse uitgave van “De Zondagsbode” en “De Waarheidsvriend”. In 1937 verscheen: “Geschiedenis van het weeshuis der Hervormden te Maassluis tot de tweede helft van de negentiende eeuw”, geschetst door N. M. Keukenmeester. Rond 1958 veranderde de naam van de zaak in Boekhandel en Drukkerij “Embedé” (gevormd uit de beginletters van de Maassluissche Boekhandel en Drukkerij). De drukkerij was later gevestigd in een apart pand op het adres Noordvliet nr. 47-49a. Tussen 1970 en 1983 zaten W. J. Fortuin en B. G. J. Siepermann in de directie. De kleine afbeelding dateert uit begin 20e eeuw, de grote uit ca. 1949. De zaak heeft waarschijnlijk tot ca. 1983 bestaan.

Boekelier Maassluis

Ook Maassluis kende enige tijd een vestiging van de franchiseketen “De Boekelier”. De zaak was gevestigd op het adres Goudsteen nr. 3. Wie de eigenaar was en in welke periode deze vestiging actief was, is mij niet bekend. Later zat op het zelfde adres een vergelijkbare zaak onder de naam “Boeken-Hier”.

Maassluis Bijbel-In

De Evangelische Boek- en Muziekhandel “Bijbel-In” is al sinds 1976 gehuisvest in het voormalige weeshuis in het centrum van Maassluis, Noordvliet nr. 19. Het pand dateert uit 1675. Op één van de etiketten wordt Y.F.C. vermeld. De jeugdorganisatie Youth For Christ vond namelijk tussen 1974 en 1997 ook onderdak in dit pand. In september 2014 werd deze zaak door Esther Wuister in een naastgelegen pand, Noordvliet nr. 17 voortgezet ondr de naam "Hadassa Christelijke Boek- en Cadeauwinkel".

Zanden

E. v.d. Zanden nam in 1946 de boekhandel/leesbibliotheek over van J. C. Dam op de Emmastraat nr. 7 (later ook nr. 7 en nr. 15) in Loosduinen. De zaak van J. C. Dam zat al sinds februari 1912 op dit adres. In 1959 verkocht V.d. Zanden op zijn beurt de boekhandel aan J. L. Kroon die de zaak tot februari 2020 voortzette. Drie eigenaren meer dan een eeuw op het zelfde adres!

Cultura

P. Stoll had na de tweede wereldoorlog een leesbibliotheek onder de naam “Cultura” op de Gevers Deynootstraat nr. 55 in Loosduinen. De zaak werd eind 1953 opgeheven.

Loosduinen Kroon

J. L. Kroon nam in de jaren ’50 de boek- en kantoorboekhandel/leesbibliotheek over van E. van der Zanden op de Emmastraat nr. 7 en nr. 15 in Loosduinen. De leesbibliotheek droeg de naam “De Leeshoek”. In 1955 wordt de boekhandel nog onder de naam Van der Zanden vermeld, met als leidinggevende J. L. Kroon. Maar in 1959 heet de zaak “Boek- en kantoorboekhandel J. L. Kroon”. Loosduinen was in 1923 onderdeel van de gemeente Den Haag geworden. In 1967 besloot Den Haag de Emmastraat om te dopen tot Loosduinse Hoofdstraat, omdat er in Den Haag al een andere Emmastraat aanwezig was. Vanaf dat moment was J. L. Kroon gevestigd op de Loosduinse Hoofdstraat nr. 300. In de 21e eeuw was de leiding in handen van J. L. Kroon en Dirk Kroon. In februari 2020 moest deze boekhandel vanwege tegenvallende resultaten haar deuren sluiten.

Wagner

De in 1967 geopende boekhandel Wagner in Sassenheim opende later in meerdere plaatsen in de bollenstreek filialen. De meesten daarvan zijn inmiddels weer opgeheven of verkocht. Het filiaal in Lisse op de Kanaalstraat nr. 72 werd in 1970 geopend en werd in 2013 nog vermeld. Hoe lang deze vestiging bestaan heeft is mij niet bekend.

Volharding

Toen het echtpaar Haas (H. A. Haas en mevr. O. A. Haas-Dorrenboom) in 1930 de boekhandel/leesbibliotheek op de Kapelstraat nr. 10 in Lisse overnam van Arie Moolenaar, betekende dit de start van boekhandel “De Volharding”. Uit de witte etiketten blijkt dat het hier ook om een kantoorboekhandel ging met kantoorboeken, vulpenhouders, schrijfbehoeften en zelfs lederwaren in het assortiment. De leesbibliotheek hanteerde een prijs van 6 cent per boek per week (geen statiegeld!). Tussen 1934 en 1942 had het echtpaar ook een filiaal onder dezelfde naam in Katwijk, geleid door Felix Haas. Deze zaak werd in 1942 verzelfstandigd. In de jaren ’50 wordt als mede-eigenaar van de winkel in Lisse W. Haas vermeld. Toen het echtpaar Haas rond 1966 met pensioen ging, werd de leesbibliotheek overgenomen door Bas Romeyn.

Steenwinkel

Christiaan Hendrikus Steenwinkel Jr. opende in 1926 een boek- en muziekhandel op de Kanaalstraat in Lisse. Rond 1928 verhuisde hij de zaak naar de Heereweg nr. 142. In 1929 attendeerde hij in een advertentie de christelijke gezinnen in Lisse op het feit dat hij ook een leesbibliotheek geopend had. In 1932 deed hij de winkel over aan de hier eerder behandelde Bastiaan van Gelder.

Orchidee

In de jaren ’70 was het Lees- en Luistercentrum “De Orchidee” gevestigd op de Prinsessestraat nr. 86 in Lisse. In een advertentie uit 1976 wordt ook een tweede adres vermeld: Kapelstraat nr. 10. Hieruit zou kunnen worden afgeleid dat het centrum een voorloper was van de christelijke boek- en muziekhandel “De Kapel” op het zelfde adres. In het centrum kon men christelijke boeken en muziek aanschaffen. De nadruk lag op producten over en vaak geïmporteerd uit Israel, met name kaarten met Israelische afbeeldingen. Het centrum gaf in deze sfeer ook boeken uit. Zo verscheen in 1978: “Het Jeruzalem borduurboek : achttien gedenkwaardige plaatsen in Jeruzalem in kleur met beschrijvingen en nauwkeurige aanwijzingen voor verwerking in kruissteken”, door Ann Roth (vert. uit het Engels).

Moolenaar

In het pand Kapelstraat nr. 10 in Lisse hebben in de loop der jaren diverse boekhandels gezeten. De christelijke boekhandel De Kapel vermeldde ik al (21e eeuw). Maar al in de periode 1921-1930 had Arie Moolenaar er zijn boek- en kantoorboekhandel, annex leesbibliotheek. In die periode gaf hij ook een enkele Lisser ansichtkaart uit. In 1930 werd de zaak overgenomen door het echtpaar De Haas en voortgezet onder de naam boekhandel “De Volharding”. Op “De Volharding” kom ik later nog terug.

Kapel

De christelijke boek- en muziekhandel “De Kapel” was gevestigd op de Kapelstraat nr. 10 in Lisse. De zaak was lid van de coöperatie van ca. 30 professionele christelijke boekhandels in Nederland, Byblos. Men verkocht, zoals gebruikelijk in dit soort zaken, naast christelijke boeken en CD’s/DVD’s ook geschenkartikelen en wenskaarten in deze sfeer. De eerste vermelding die ik vond, stamt uit 2011, maar de zaak bestaat nu niet meer.

Houberg

Tussen 1934 en 1950 had Q. M. Houberg een boek- en kantoorboekhandel op het Vierkant nr. 240 (ook wel nr. 240a) in Lisse. In de jaren 1934-1936 was er ook een leesbibliotheek aan de winkel verbonden.

Grimbergen

Jos en Ria Grimbergen (M.A. Grimbergen-van de Reep) begonnen ruim 25 jaar geleden met de in- en verkoop van tweedehands boeken vanuit hun woonhuis, maar in 1998 openden zij ”Grimbergen Boeken & Antiquariaat” op de Heereweg in Lisse. Aanvankelijk op nr. 208, later op nr. 237 (Vierkant). Het antiquariaat is gespecialiseerd in judaïca, boeken over bloembollen en de geschiedenis van de bollenstreek en de Haarlemmermeer. In 2016 werd de nieuwboekhandel overgenomen door Pauline Goedemans, die al tien jaar in de zaak werkzaam was. Het antiquariaat werd voortgezet door het echtpaar Grimbergen. Vele jaren waren antiquariaat Grimbergen en antiquariaat Klikspaan bijna buren op de wekelijkse boekenmarkt op het Spui in Amsterdam.

Gelder

Bastiaan van Gelder nam in 1932 de boek- en kantoorboekhandel/leesbibliotheek op de Heereweg nr. 142 in Lisse over van C. H. Steenwinkel Jr. In 1937 vestigde hij via een stukje in de krant op originele wijze de aandacht op zijn zaak (zie afbeelding). Boeken zijn net zo belangrijk als levensmiddelen. De N.V. Boekhandel Van Gelder functioneerde ook als agentschap van het Nederlands Bijbelgenootschap. Een en ander kon niet voorkomen dat de zaak op 1 januari 1944 “in liquidatie trad”, zoals dat toen geformuleerd werd. De boekhandel werd voortgezet door P. Muysson Wzn. als “Boekhandel Muysson” op het zelfde adres.

Boekenboom

Over “De Boekenboom” op de Kanaalstraat nr. 4 in Lisse heb ik helaas vrijwel geen gegevens kunnen vinden. Het ging waarschijnlijk om een kinderboekwinkel in de periode 1995-2002. Eigenaar was: W. C. Lindhout.

Baaij

De christelijke boek- en muziekhandel Baaij ging ca. 1978 van start op het adres Meer en Duin nr. 11 (later ook nr. 11-15) in Lisse. Als eigenaren worden genoemd: S. Baaij (de oprichter), mevr. C. P. Baaij-Wouters en G. M. Baaij. Eind jaren ’80 begon men met een uitgeverij van alle mogelijke soorten (wens)kaarten met als doelgroep de christelijke boekhandel in Nederland en België. Dat was kennelijk zo succesvol dat de boekhandel op een gegeven moment opgeheven werd en men verder ging als “Baaij Light Cards B.V.”

Lisse AKO

De in 1878 opgerichte Amsterdamsche Kiosk Onderneming (later omgedoopt tot Algemene Kiosk Onderneming), kortweg AKO, een franchise-keten met meer dan 100 boek- en tijdschriftenwinkels verspreid over heel Nederland, heeft ook in Lisse een vestiging. De zaak zit al heel lang in winkelcentrum Blokhuis (Blokhuis nr. 32). Rond 2002 was de leiding in handen van mevr. H. J. M. van Eeden-van den Barselaar. Zeer recent ging de zaak, na een verbouwing, verder als Bruna-vestiging.

Oudsten

De gebroeders Den Oudsten begonnen in 1889 met een boekhandel en drukkerij op de Voorstraat in Lekkerkerk. De zaak heeft daar in verschillende panden gezeten: Voorstraat nr. 66 (zie etiket), maar ook Voorstraat nr. 16-20. Meerdere leden van de familie Den Oudsten waren bij de firma betrokken. Vanaf 1889 Adrs. den Oudsten, tot 1944 J. C. den Oudsten en tot 1959 C. A. den Oudsten. De boekhandel heeft vermoedelijk tot de jaren ’60 bestaan, maar de succesvolle handelsdrukkerij heeft het veel langer volgehouden. De zaak trad ook met enige regelmaat op als uitgever. In 1946 verscheen: “Out Leckelant of Leckerkercke” door J. van der Wouden. In de jaren ’70, toen er al geen leden van de familie Den Oudsten meer bij de drukkerij betrokken waren, werd er een B.V. gevormd onder de naam “Phoenix & Den Oudsten”, met een vestiging in Lekkerkerk en Rotterdam, die op verschillende adressen heeft gezeten: Soetendaalseweg nr. 66-70, Gustoweg nr. 39-41 en Strickledeweg nr. 52-54. In de laatste periode was alleen nog sprake van een Rotterdamse vestiging. De zaak in inmiddels opgeheven.

Lekkerkerk Noorlander

Op het adres Raadhuisplein nr. 45 in Lekkerkerk hebben de laatste 50 jaar diverse boekhandels gezeten: Niestadt Boek, Kantoor, Multimedia, een nevenvestiging van een zaak in Schoonhoven, later Bruna Niestadt, P&H Boekhandel en Noorlander Kantoorservice & Boeken (zie afgebeeld etiket). Het is niet helemaal duidelijk hoe lang Noorlander op dit adres actief is geweest, maar in ieder geval tussen 1989 en 2002. De eigenaar, A. Noorlander, begon met een boekhandel in 1977. Na een korte onderbreking heeft Lekkerkerk nu sinds 2019 weer een boekhandel op dit adres: “Boekhandel Sanorma”.

Leimuiden Landsman

Na eerst ervaring te hebben opgedaan bij een aantal boekhandels (Smits in Middelburg, Swartsenburg in Gouda en Van Brederode in Haarlem) nam F. (Floris/Floor) Landsman per 1 januari 1913 de algemene boek-, muziek- en papierhandel over van J. Gerretsen in de Sint Jacobsstraat nr. 16 in Vlissingen. Gerretsen vertrok in dat jaar naar Nederlands-Indië. In de jaren ’20 gaf Floor bladmuziek uit met composities van zijn broer Simon Landsman, organist van de Nieuwe kerk in Vlissingen en in Zeeland een bekend musicus. Zo verscheen in 1924: “Andante religioso voor orgel en piano”. In de tweede wereldoorlog (1942) vluchtte Landsman naar Leimuiden, waar hij in 1946 opnieuw een boekhandel opende op de Dorpsstraat nr. 138. In 1955 wordt als adres vermeld Dorpsstraat nr. 24. De zaak heeft tot 1957 bestaan. De foto van Floor Landsman dateert uit ca. 1915-1920.

Starre

De gebroeders M. J. en D. van der Starre hadden tussen 1960 en 1977 een boek- en kantoorboekhandel op de Damstraat nr. 44 in Leidschendam. In de jaren ’50 hadden ze een zaak op de Jan Luykenlaan nr. 57 in Den Haag. In 1977 verkochten ze de boekhandel op de Damstraat aan Leo van der Ploeg, die hem onder eigen naam voortzette.

Leidschendam Paagman

De Haagse boekhandel Paagman opende in 1972 een filiaal in Leidschendam in winkelcentrum Leidsenhage, adres Kamperfoelie nr. 12-14. In 2011 ging deze vestiging failliet, maar in september 2020 beleefde Paagman een spectaculaire comeback in Leidschendam. In het winkelcentrum met de pretentieuze naam “Westfield Mall of the Netherlands” werd een splinternieuwe zaak geopend met een vloeroppervlakte van meer dan 700 m2, adres Liguster nr. 36.

Leidschendam Bronsgeest

Handboekbinderij Bronsgeest in Leidschendam werd in maart 1990 opgericht. De zaak, nu onder de naam Bronsgeest-HABI, is tot op de dag van vandaag gevestigd op de Nieuwstraat nr. 16-A.

Leiderdorp Liethorps

Tussen 1950 en 1998 was het “Liethorps Boekhuys” in Leiderdorp gevestigd op de Hoogmadeseweg nr. 11-13 (ook wel nr. 13). Het betrof een boek- en kantoorboekhandel, waar ook geruime tijd een leesbibliotheek aan verbonden was. Eigenaren waren C. M. J. Rietveld en J. de Dood. In 1998 werd de zaak overgenomen door de franchiseketen De Boekelier uit De Meern.

Krimpen a/d Lek

De 2e hands boekwinkel “Mansarde” was gevestigd op de Noord nr. 56 in Krimpen a/d Lek. De zaak is later verhuisd naar de Van Utrechtweg nr. 24 in Krimpen a/d IJssel. Gesignaleerd tot 2015.

Korf

Joke Olree ging in 1978 werken bij boekhandel “De Korf”, De Korf nr. 31 in Krimpen a/d IJssel, toen onderdeel van boekhandel Donner in Rotterdam. Toen Donner in de jaren ’80 filialen ging afstoten, zette zij de boekhandel zelfstandig voort. In 2018 bereikte zij de pensioengerechtigde leeftijd en werd de zaak gesloten. Op de foto de eigenaresse kort voor de sluiting.

Geleedts

Als vestigingsjaar van drukkerij Geleedts in Krimpen a/d IJssel wordt genoemd 1895, maar in die tijd ging het nog om de drukkerij van J. Ph. Wolters. Pas toen de zwager van Wolters, Arie Geleedts (1884-1961), na er eerst stage te hebben gelopen, de zaak overnam, werd de naam gewijzigd. Bovendien is er dan naast de drukkerij ook sprake van boekhandel/uitgeverij Geleedts. In de jaren ’40 werd Arie opgevolgd door Cornelis Willem Geleedts (1912-1972). Ik noem hier één van de uitgaven van de firma: “Vrijzinnig orthodox blijve tegenstelling! : referaat naar aanleiding van de door “gemeente-opbouw” ondernomen pogingen tot verbroedering”, door Jan Pieter Buiskool. Rond 1954 werd een beeldbepalend pand betrokken op de hoek van het Kon. Wilhelminaplein en de Rotterdamseweg. Als adres wordt meestal Rotterdamseweg nr. 30 vermeld, maar ook Kon. Wilhelminaplein nr. 5 komt voor. In 1976 is er sprake van “Grafisch Bedrijf Corn. Wm. Geleedts”. De boekhandel bestaat dan niet meer. In 1987 wordt het bedrijf, dan gevestigd in Schiedam, geliquideerd

Bruna-Kamerbeek

Boekhandel Kamerbeek, deelnemer aan de Blz-inkoopcombinatie en nu gevestigd op het Raadhuisplein nr. 85 in Krimpen aan de IJssel, maakte in de tijd waaruit dit stempel stamt onderdeel uit van de Bruna-keten. Destijds was het adres Raadhuisplein nr. 81B.

Krimpen a/d IJssel Brugzicht

In september 1992 startten Wim Kalkman en zijn vrouw Nel Kalkman-Huisman hun christelijke boek- en muziekhandel “Brugzicht” op de IJsseldijk nr. 422 in Krimpen aan de IJssel. Vanuit de winkel had men uitzicht op de Algerabrug; dat is de verklaring voor de gekozen naam. Toen de VOF Brugzicht in 2007 verhuisde naar het huidige adres Stad en Landschap nr. 25-29 werd de naam gehandhaafd. Inmiddels is ook de dochter van het echtpaar, Marjolein Kalkman, al jaren in de boekhandel werkzaam.

Volharding

Felix Haas (1907-1982) had in de periode ca. 1935 – ca. 1970 een algemene en kantoorboekhandel, schoolboekhandel en leesbibliotheek onder de naam “De Volharding” in Katwijk aan Zee. Aanvankelijk ging het hier om een filiaal van de gelijknamige boekhandel in Lisse van de heer H.A. Haas en mevr. O. A. Haas-Dorrenboom. De winkel was oorspronkelijk gevestigd op de Voorstraat nr. 18a en later op Voorstraat nr. 34. In 1942 werd de Katwijkse vestiging verzelfstandigd.

Paauw

Boekhandel/leesbibliotheek Th. Paauw was tussen ca. 1947 en ca. 1972 gevestigd op de Voorstraat nr. 47 in Katwijk aan Zee. Eind 1966 liet de firma weten “ook in 1967 hét adres te zijn voor bijbels in Statenvertaling met psalmen en gezangen (ritssluiting)”. Dat laatste waarschijnlijk om het binnendringen van duinzand te voorkomen.

Lee

Boekhandel Van der Lee heeft tussen 1914 en 1983 op verschillende adressen in Katwijk aan Zee gezeten. Het oudste adres dat ik heb kunnen vinden, is Voorstraat nr. 13a. In de jaren ’30 had Van der Lee ook een afdeling kunsthandel en naast boeken had hij ook een mooie collectie Leerdam-glaswerk, aardewerk en souvenirs in de aanbieding. Zoals op het grote etiket te zien is, had men ook een drukkerij/leesbibliotheek en advertentiebureau. In 1945 verhuisde de firma naar Voorstraat nr. 17. De zaak werd opgericht door M. C. van der Lee Jzn en in 1962 voortgezet door J. van der Lee. Vanaf de jaren ’60 bevindt de winkel zich op de Princestraat nr. 38. In 1976 wordt daarnaast een 2e vestiging vermeld op Hoornesplein nr. 139. Ook boekhandel Van der Lee gaf incidenteel publicaties uit m.b.t. Katwijk. In 1979 verscheen bijvoorbeeld: “De droom van de dokter : hij stond aan de wieg van een badplaats”, door Willem Andries Poort (over de Katwijkse arts Hermanus Polijn Büchner). In 1983 werd de zaak voortgezet als boekhandel Calando.

Katwijksche

Tussen ca. 1905 en 1919 was de “Katwijksche Boek- en Kantoorboekhandel” gevestigd op de Voorstraat nr. 3 in Katwijk aan Zee. Eigenaar was J. Olivierse. Zoals zoveel boekhandels in die tijd gaf ook deze zaak ansichtkaarten uit van de vestigingsplaats. In 1913 gaf deze boekhandel in samenwerking met de plaatselijke VVV “Badcourant De Katwijksche” uit (4 nummers in de zomermaanden).

Jong 2

In augustus 1942 schreef E. de Jong zich bij de Kamer van Koophandel in met zijn kantoorboekhandel en leesbibliotheek in Katwijk aan Zee. Op dit moeilijk leesbare stempel wordt als adres vermeld Varkevisserstraat, hoek Tijmstraat. Het officiële adres was Thijmstraat nr. 1. De Jong verkocht overigens naast boeken ook huishoudelijke artikelen. In 1944 wordt als winkelchef A. L. de Jong vermeld (Arie Leendert), die de zaak in de jaren ’50 zou overnemen. Vermoedelijk is deze boekwinkel begin jaren ’60 opgeheven.

Jong 1

De boek- en kunsthandel van A. de Jong was tussen 1914 en 1920 gevestigd op de Voorstraat nr. 13 in Katwijk aan Zee.

Calando

In 1983 werd boekhandel J. van der Lee in Katwijk aan Zee (waarop ik later terug hoop te komen) voortgezet als boekhandel Calando. Eigenaar van deze boekhandel was M. G. Ouwehand. Na 1989 wordt als eigenaar vermeld H. Noordermeer. Uit de etiketten kan opgemaakt worden dat de zaak zowel op de Princestraat als op het Hoornesplein op 2 verschillende huisnummers heeft gezeten. Hoornesplein nr. 129 en 139, Princestraat nr. 32 en 39. In maart 2013 zou deze zaak failliet zijn gegaan.