Vos

Boek- en papierhandel J. de Vos op de Insulindeweg bij de Riouwstraat in Amsterdam. Helaas geen nadere gegevens bekend.

Voordracht

In 1911 opende boekhandel/uitgeverij magazijn “De Voordracht” de deuren op het adres Nieuwendijk nr. 127 in Amsterdam. Eigenaar: J. J. A. Crollaer. De zaak was gespecialiseerd – de naam zegt het al – in (meest komische) voordrachten die in series getiteld “Jux” en “Jocus” verschenen. Twee voorbeelden: “De gasgloeilicht-agent, voor 1 heer” (ca. 1924) en “Buren, of De geschiedenis van een dove buurvrouw en een stotterende buurman : humoristische revueschets voor 1 dame en 1 heer”, door de bekende auteur en tekstdichter Harry Botschuijver. Magazijn “De Voordracht” werd per 1 september 1932 opgeheven.

Voogd

De Voogd’s moderne boekhandel en leesbibliotheek was in de jaren ’30 gevestigd op het adres Jac. van Lennepstraat nr. 193 (bij de Nic. Beetsstraat) in Amsterdam-West. Er was een 2e vestiging in de Andoornstraat nr. 15-17. De bibliotheek rekende 5 ct. per boek en voor 1 ct. meer werden boeken door de hele stad thuisbezorgd. Over de politieke voorkeur van De Voogd hoeft geen twijfel te bestaan. In advertenties meldde hij “alle marxistische boeken te kunnen leveren”.

Vondel 2

Boekhandel “Vondel” op de Amstelveenscheweg nr. 206 in Amsterdam ging van start in 1926 en presenteerde zich toen ook als muziekhandel. In de beginperiode wordt als eigenaar W.C. A. Francissen vermeld. Vanaf 1934 wordt de zaak gedreven door C. M. Klerkx. De kantoorafdeling bood schoolartikelen, kantoorbehoeften en met name vulpenhouders aan. Daarnaast was er een leesbibliotheek-afdeling in 4 talen met ruim 12.000 delen. De zaak werd rond 1961 opgeheven.

Vondel 1

Over een langere periode waren er in Amsterdam 2 boekhandels actief onder de naam “Vondel”. Vandaag de eerste. In 1924 vestigde J. W. de Boer zich met boekhandel “Vondel” op het adres Overtoom nr. 248. Er was ook een zeer uitgebreide leesbibliotheek aan de zaak verbonden (“speciale condities voor verpleegsters”!). Naast boeken verkocht De Boer ook school- en schrijfbehoeften, modeplaten en tijdschriften. In 1936 verhuisde de winkel naar Overtoom nr. 274. In 1937 werd in een advertentie leveranciers er nadrukkelijk op gewezen de zaak niet te verwarren met boekhandel “Vondel” op de Amstelveenscheweg (waarover morgen meer). De zaak van J. W. de Boer heeft tot ca. 1960 bestaan.

Volksboekhandel

In de vooroorlogse periode kende Amsterdam verschillende zogenaamde “volksboekhandels”. Deze zaken zaten in de socialistische/anarchistische hoek. De zaak waarvan hier een etiket en stempel is afgebeeld, de N.V. Volksboekhandel in de Jan Evertsenstraat nr. 130 in Amsterdam-West springt er uit door de curieuze combinatie met een volksdrogisterij. Er was ook een leesbibliotheek aan de zaak verbonden. Gesignaleerd tussen 1927 en 1933. In de Jan Evertsenstraat hebben overigens in de loop der tijd minstens 5 leesbibliotheken gezeten.

Vlieger

De firma Vlieger in Amsterdam bestaat al meer dan 150 jaar (1869-2025). In dit kader moet ik me beperken tot een korte samenvatting van de geschiedenis van het bedrijf. Jan Vlieger (1844-1908), afkomstig uit Landsmeer, ging al op zeer jonge leeftijd (12/13 jaar) werken in de boekhandel van Herman Koster aan de Haringpakkerij (nu Prins Hendrikkade). Toen Koster in 1859 een 2e winkel opende op het adres Halvemansteeg nr. 9 was daar een belangrijke rol weggelegd voor de pas 15-jarige Vlieger. Vlieger was een zeer ondernemend type. In februari 1869 nam hij de boekhandel van Koster over (“Boek- en Papierhandel J. Vlieger”). De zaak zou een stormachtige ontwikkeling doormaken. Niet onbelangrijk daarbij was het feit dat Vlieger begin jaren ’70 de gelegenheid kreeg een enorme voorraad kinderprentenboeken over te nemen van boekhandel/uitgeverij Schadd. Met dat materiaal zou Vlieger zich als uitgever een grote naam verwerven. Tussen 1870 en 1930 verschenen bij hem een duizelingwekkende hoeveelheid prentenboeken (zeker meer dan 1000). Ook fysiek breidde de zaak uit. Jan Vlieger had een fijne neus voor onroerend goed. Hij kocht met enige regelmaat panden die soms maar niet altijd voor de zaak gebruikt werden. In de Halvemaansteeg werd naast nr. 9 ook nr. 4 en 6 betrokken (oude nummering Y, nr. 520 en Y, nr. 527). In de loop der jaren werden op diverse plekken filialen geopend. Ik som wat adressen op waar Vlieger heeft gezeten: Huidenstraat KK, nr. 271, Huidenstraat nr. 6, papiermagazijn op Amstel nr. 38-52, Rapenburgplein nr. 9, Damrak nr. 65 (ook nr. 76), Leliegracht nr. 12, Rembrandtplein nr. 10, Van Woustraat en Gelderlandplein en dan ben ik waarschijnlijk niet compleet. De 3 zoons van Jan Vlieger werden in 1904 in de zaak opgenomen, Frederik Godfried (Frits) Vlieger (1872-…), Abel Vlieger (1876-1944) en Gerard Hendrik Vlieger (1897-…). Ook de broer van de oprichter, Rudolf Vlieger, trad in 1871 tot de zaak toe. In 1938 volgde een neef van de gebroeders Vlieger, Gerard J. Vlieger. In de jaren ’50 had een kleinzoon Gerard Jan de touwtjes in handen. In juli 1965 werd F. Pappot medevennoot. Na diens overlijden werd zijn plaats ingenomen door H. J. Zeeman, die uiteindelijk de zaak van Gerrit Vlieger overnam. Het enige adres is nu nog Amstel nr. 34 waar Vlieger een zaak heeft gespecialiseerd in papier en kunstenaarsbenodigdheden. Eigenaren: Mick Lemminga en Rob Willems.