Nieuwe Geboort

De Ontwikkelings-boekhandel op humanitaire grondslag “De Nieuwe Geboort” op de Terwestenstraat nr. 37 in Den Haag (Schilderswijk). Helaas geen nadere gegevens bekend.

Nieuwe Boekerij

Uit mijn verzameling boekhandelsetiketten blijkt dat boekhandel “De Nieuwe Boekerij” in Den Haag op 3 verschillende adressen heeft gezeten. Een poging tot reconstructie:

Het gaat hier om een anthroposophische boekhandel. In de jaren ’30 was de winkel gevestigd op de Anna Paulownastraat nr. 14. Vermoedelijk was het de voortzetting van de Goetheanum Boekhandel. Toen de zaak in 1941 verhuisde naar de Zoutmanstraat nr. 75 was J. Langerhorst Jr. de eigenaar. In de jaren ’60 was de leiding in handen van mevr. E. Erlanger-Brauch. Eind jaren ’70 vinden we de winkel terug op de Riouwstraat nr. 1. In advertenties presenteert men zich als gespecialiseerde boekhandel in anthroposophische werken uit Nederland, Duitsland en Zwitserland. In de jaren ’80 wordt als eigenaar vermeld  J. Leemhuis. De zaak was gelieerd aan de gelijknamige boekhandel in Zeist op de Tesseschadelaan nr. 7 en aan uitgeverij “Vrij Geestesleven”. Gedurende de hele periode gaf men incidenteel ook publicaties uit. Eén voorbeeld: “De gouden brug : opvoerinkjes en schimmenspelletjes voor school en huis voor kinderen van 5-15 jaar door D. Udo de Haes” (4 deeltjes 1946-).

De hier eerder behandelde anthroposophische boekhandel “De Haagse Boekerij” op de Frederikstraat nr. 24 lijkt de opvolger van “De Nieuwe Boekerij”.

Niermeijer

In 1935 werd de “N.V. Algemene Boekhandel voor Inwendige en Uitwendige Zending” in Den Haag, gevestigd aan de Nassau Zuilensteinstraat nr. 25, voortgezet onder een andere naam: “N.V. Het Boekencentrum” (christelijke boekhandel en uitgeverij). Directeur werd Christiaan Abraham Niermeijer (1903-1990). Hij was in de jaren 1923-1930 tijdens zijn studie economie in Amsterdam werkzaam bij de christelijke boekhandel W. te Have in de hoofdstad. Boekhandel “Het Boekencentrum” was gevestigd op de Anna Paulownastraat nr. 21. In 1945 werd een aparte directeur benoemd voor de afdeling uitgeverij en Niermeijer concentreerde zich vanaf dat moment op de boekhandel, die hij in 1947 overnam uit de N.V. en voor eigen rekening voortzette onder de naam “Boekhandel Chr. A. Niermeijer, v.h. afd. boekhandel van Boekencentrum N.V.” Niermeijer was enige tijd voorzitter van de ’s-Gravenhaagsche Boekhandelaars Vereeniging. In 1955 nam hij de Christelijk-Gereformeerde boekhandel van G. J. van Peursum aan de Zeestraat nr. 40 over.  Ik heb de zaak tot 1962 kunnen traceren. 

Nederlandsche Wetenschappelijke

I. J. Sloos, de man achter de Leidsche Onderwijs Instellingen (LOI) stichtte in 1941 in Leiden de “Nederlandsche Wetenschappelijke Boekhandel”. Daarna opende hij in verschillende steden onder deze naam filialen (o.a. in Amsterdam en Den Haag). In 1942 opende de Haagse vestiging op de Frederik Hendriklaan nr. 217B, hoek Willem de Zwijgerlaan. Men leed niet aan valse bescheidenheid, want de zaken werden gepresenteerd als “de boekwinkel bij uitnemendheid”. In de tweede wereldoorlog werd de Haagse vestiging bij de evacuatie van het Statenkwartier gesloten, maar in 1947 is de zaak weer terug. In 1951 wordt als filiaalhoudster vermeld Mej. D. Querido. De eigenaar van het bedrijf komt in 1952 in problemen i.v.m. vermeende malversaties/valsheid in geschrifte, hetgeen meteen ook het einde van de zaak betekent. De Haagse vestiging wordt verkocht aan G.W.J. Paagman, waarover later uiteraard (veel) meer.

Nederbragt

Johan Alexander Nederbragt (1880-1953). Omdat er in de omgeving van zijn geboortedorp (Heteren) geen christelijke middelbare school was, ging hij al op 13-jarige leeftijd werken in diverse boekhandels (o.a. in Hannover, Vevey (Zwitserland) en Den Haag). Rond 1903 begon Nederbragt op de Jacob van der Doesstraat nr. 70 in Den Haag zijn eigen boekhandel. Rond die zelfde tijd was hij directeur van drukkerij/uitgeverij “VADA” in Wageningen. In 1904 nam hij de uitgeverij-tak over en zette die voort onder de naam “Nederbragt & Co v/h Vada”. Tussen 1904 en 1907 gaf hij bijna 50 publicaties uit, waaronder: “Met God, vóór Oranje en ons recht! : een bladzijde uit de geschiedenis der christelijke werkliedenbeweging door F Noordhof”. Het boekenvak bleek toch uiteindelijk niet echt aan hem besteed. In 1907 werd de zaak opgeheven. Na enkele studies ontwikkelde hij zich in een heel andere richting. Hij werd een bekende journalist, publicist, econoom en diplomaat.    

Nayler

Toen boekhandel Ulysses op de Denneweg in Den Haag er in 1997 mee ophield, werd elders op de Denneweg op nr. 25B Modern Antiquariaat “Nayler & Co” geopend. De naam refereert aan een antiquariaat dat in de eerste helft van de 19^e eeuw actief was in Amsterdam. Nayler & Co was gespecialiseerd in ramsj en actuele uitgaven uit de VS, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, maar verkocht ook DVD’s en CD’s . Op een gegeven moment werd een filiaal geopend op de Frederik Hendriklaan nr. 164. Eigenaar was Willem Molenaar. De zaak ging in 2015 failliet.

Natuur en boek

Bij de eerdere behandeling van de Haagse boekhandel Koens kwam boekhandel “Natuur en boek” al ter sprake. Het echtpaar L. en Inge Bauer nam op een gegeven moment boekhandel Koens in de Bankastraat nr. 10 over. Daarnaast begonnen ze in de Elandstraat nr. 58 een 2^e zaak gespecialiseerd in boeken over de natuur in de breedste zin onder de naam “Natuur en boek”. Later verhuisde “Natuur en boek” weer naar het oude vertrouwde adres Bankastraat nr. 10. Het specialisme bleef gehandhaafd. In 1998 verdwijnt de winkel uit Den Haag en wordt onder dezelfde naam voortgezet in Museum Naturalis in Leiden.  

Nabrink

Gé Nabrink (Den Haag 1903-Amsterdam 1993) vestigde zich als antiquaar in 1924 in de Wagenstraat 146a in Den Haag. De zaak was gespecialiseerd in oriëntalia en er werden op dat gebied talloze catalogi uitgegeven. Naast zijn antiquariaat was Nabrink maatschappelijk zeer actief en mede daardoor landelijk bekend. Termen die op hem van toepassing zijn: linkse activist, anarchist, radicale anti-militarist etc. Maar hij was ook betrokken bij de oprichting van de NVSH. In juli 1935 verhuisde Nabrink naar de Stationsweg nr. 7 en in 1938 verhuisde hij opnieuw, nu naar de Kersenstraat nr. 1. In 1942 zag hij zich gedwongen Den Haag te verlaten en verhuisde met zijn gezin naar Lochem. Na de oorlog keerde hij terug naar Den Haag en zette de zaak voort op de Jan van Nassaustraat nr. 1. In 1955 verhuisde het antiquariaat naar de Korsjespoortsteeg nr. 8 in Amsterdam.  Zijn zoon, Gé Nabrink Jr., werd toen mede-eigenaar (Gé Nabrink & Sons). In 1988 werd het antiquariaat overgedaan aan enkele medewerkers.

Musica

De Haagse uitgever J. Philip Kruseman (1887-1955) begon op 6 juni 1921 ook een muziekhandel onder de naam “Musica” op het Noordeinde nr. 13, bij de Hoogstraat. Niet zo vreemd, want de uitgeverij was gespecialiseerd in boeken over muziek. Later verhuisde de winkel naar Noordeinde nr. 91. De muziekhandel treffen we in de jaren ’30 niet meer aan. De uitgeverij werd pas in 1978 opgeheven.   

Mulder 2

Ook op de Wagenstraat nr. 144a in Den Haag zat op enig moment een boekhandel/leesbibliotheek. Eigenaar was H. Mulder. Verder geen gegevens.

Mulder

      

A.     Mulder startte met zijn leesbibliotheek/boekhandel/kantoorboekhandel  in februari 1916 op het Valkenboschplein nr. 11, hoek Ieplaan, hoek Thomsonlaan. Hoe lang de zaak bestaan heeft is mij niet bekend.

Mondt

Hermanus Mondt vervaardigde in zijn korte carrière als boekbinder veel fraaie stempelbanden. In antiquariaatscatalogi wordt hij regelmatig als binder genoemd. Hij was in Den Haag aan de Bagijnestraat nr. 305 werkzaam tussen 1845 en 1854. In dat laatste jaar overleed hij aan een “zenuwtoeval”.

Molier

Bij Molier kunnen we spreken van een echt boekbindersgeslacht. Vijf generaties Molier hebben dit bedrijf bemand. Gelijn Molier (1823-1909) begon in 1858 na het overlijden van zijn patroon een eigen boekbinderij/linieerinrichting aan het Gerbrandstraatje nr. 9 in Den Haag, ter hoogte van de huidige Grote Marktstraat. Dit straatje bestaat niet meer. Zijn zoon Carolus (1844-1920) trad in de voetsporen van zijn vader. In 1918 verhuisde de zaak naar de Prinsengracht nr. 14a, later uitgebreid met nr. 16. Het boekbindwerk werd in die tijd voornamelijk handmatig uitgevoerd. Heel belangrijk werd de linieerinrichting toen de Algemeene Landsdrukkerij het linieerwerk aan Molier gunde. Men had toen 5 linieermachines in werking. Na de oorlog had men meer dan 100 man in dienst. De linieerafdeling werd op een gegeven moment verplaatst naar de Lange Beestenmarkt nr. 174-176. De firma gaf jaarlijks een Molier-kalender uit.

Verschillende leden van de familie hadden, met name in de 19^e eeuw, een boekbinderij op een ander adres: H.J. Molier op de Houtmarkt nr. 28-30 / L. Molier aan de Raamstraat nr. 178 (=15) / H. Molier aan het Smidswater / H. Molier aan de Amsterdamsche Veerkade nr. 55.

Toen het bedrijf in 1971 verhuisde naar de Plaspoelpolder (Verrijn Stuartlaan nr. 48) lag de nadruk duidelijk op machinaal bindwerk. De laatste directeur uit het geslacht Molier (Ad Molier) deed de zaak in 1999 over aan de accountant van het bedrijf. Er was inmiddels sprake van de Molier Groep (220 werknemers), waarin opgenomen waren Binderij Spiegelenberg, Verkerke Binding en Binderij Kiel uit Rotterdam.  De accountant zette het bedrijf voort tot 2005. Toen werd de firma overgenomen door Bosboom, een bedrijf in Kerkentuinen. In 2007/2008 volgde een faillissement.

Moesson

Na de onafhankelijkheid van Indonesië verhuisden Lilly Mary Hermine van Zele (beter bekend als Lilian Ducelle) en de schrijver/journalist Tjalie Robinson (pseudoniem van Jan Johannes Theodorus Boon) in 1955 naar Nederland, eerst naar Amsterdam. In 1959 vestigden zij zich in Den Haag, waar ze de Pasar Malam, een boekhandel en een tijdschrift oprichtten. Het tijdschrift heette aanvankelijk “Onze Brug”, maar werd later omgedoopt tot “Tong Tong”. Ook de boekhandel heette “Tong Tong”. Het streven van het echtpaar was er op gericht de Nederlands-Indische cultuur levend te houden. Toen Tjalie in 1974 overleed, zettte Lilian Ducelle de activiteiten voort onder de naam “Moesson”. De zaak was gevestigd aan de Prins Mauritslaan nr. 36 in Den Haag. Rond 1987-1990 wordt daarnaast ook huisnummer 48a vermeld (zie één van de stempels). In 1991 trad Ducelle op 72-jarige leeftijd terug. Zij overleed in 2013. Rond 1993/1994 verplaatste de echtgenoot van de dochter (Vivian) van het echtpaar Boon, Raymond Abrahams, de boekhandel naar Amersfoort. Het tijdschrift Moesson, bestaat nog steeds en wordt vanuit Almere geredigeerd door een kleindochter van Tjalie Robinson, eveneens Vivian geheten. Per 4 juni 2022 keerde de kleindochter weer terug naar Den Haag. Boekhandel Moesson is vanaf die datum weer te bezoeken op Noordeinde 122, rechts van het paleis. Ook de redactie van het tijdschrift is daar gevestigd.       

Mol-Auwerda

De uit Groningen afkomstige dienstbode Antje Auwerda trouwde in 1898 met de friese bakkersknecht Feitse Mol. Beiden waren zeer actief in de arbeidersbeweging. Zo was Feitse de grote man van de in 1891 opgerichte vrijzinnige werklieden-kiesvereeniging “Ontwikkeling”. In 1903 maakte Antje in een advertentie in de Bakkersbode (niet zo vreemd gezien het beroep van haar man) bekend dat zij een winkel opende in kantoor-, school-, teeken- en schrijfbehoeften, alsmede kinderspeelgoederen en huishoudelijke artikelen aan de Z.W. Buitensingel 110 in Den Haag. De betrokkenheid bij de arbeidersbeweging blijkt uit de toevoeging in de advertentie: “Wij vestigen vooral de aandacht van georganiseerde arbeiders(sters) hierop, daar door prijzen en kwaliteit zorg zal worden gedragen aan billijke eischen te voldoen”. De predikant Geert Wuite behoorde waarschijnlijk tot de kennissenkring van het echtpaar, want de 2 keer dat de zaak een publicatie uitgaf, betrof het een preek van deze dominee. Ca. 1914 verscheen: “De kastijding en hare vruchten”. Antje overleed in 1923. De winkel moet toen overgenomen zijn door W.H. Koppenol die de naam van de boekhandel “Mol-Auwerda” handhaafde. In 1937 zat de zaak op de Piet Heinstraat nr. 101. In dat jaar verhuisde Koppenol naar de Veenkade nr. 40. In 1939 verhuisde de winkel opnieuw, nu naar de Koningin Emmakade nr. 27. In 1940 wordt in het Nieuwsblad voor de Boekhandel gemeld dat de zaak geschrapt wordt omdat het niet meer ging om een boekhandel in reglementaire zin. Vermoedelijk hadden de huishoudelijke artikelen en het speelgoed de overhand gekregen.    

Ming Ya

In de jaren ’80 was de Chinese boekhandel “Ming Ya” gevestigd aan de Wagenstraat nr. 66 in Den Haag. In die tijd was er ook al een vestiging in Amsterdam op de Geldersekade nr. 105. Deze laatste winkel bestaat nog steeds. Bij mijn weten is de Haagse vestiging al enige jaren niet meer actief. De zaak was gespecialiseerd in boeken in het Chinees en boeken over China in de ruimste zin.  

Mercurius 2

Nagekomen:

Enkele dagen geleden kwam kantoorboekhandel/leesbibliotheek "Mercurius" aan de Hoefkade voorbij. Al eerder, in ieder geval tussen 1900 en 1910,  werd deze naam in Den Haag gebruikt. Het gaat om "Magazijn Mercurius", goedkoope boek-, muziek- en papierhandel aan de Prins Hendrikstraat nr. 175.

Minerva

Dit stempel is moeilijk te ontcijferen. Het gaat om leesbibliotheek “Minerva” van H. van der Linden. Als ik het goed heb, was het adres Blaricumscheplein nr. 8 in Den Haag. Periode onbekend.

Mient

Leesbibliotheek “De Mient” was – het zal niet verbazen – gevestigd op de Mient nr. 53 in Den Haag. De zaak kende in de loop der jaren verschillende eigenaren. Dat waren: mej. J.M. van de Bogaert, H. van Vuuren en mej. J.M. Reijerse (rond 1955).

Mieke

Mieke’s striptiek op de Chasséstraat nr. 71 in Den Haag was de voortzetting van stripwinkel “Dulecto”. In welk jaar Mieke de zaak overnam, 

is mij niet bekend. In 2006 werd de zaak door een andere eigenaar voortgezet onder de naam “Aelix stripwinkel”.

Mercurius

De kantoorboekhandel, annex leesbibliotheek “Mercurius” van A.D. Hoek was tussen 1930 en 1940 gevestigd aan de Hoefkade nr. 379, bij de Rembrandtstraat in Den Haag. Als eigenaresse wordt ook genoemd Mej. P. M. van Eck. In de leesbibliotheek was  de “leesprijs” 8 cent per deel. Het is niet uitgesloten dat deze zaak tot in de jaren '70 bestaan heeft.

Melodia

Ondanks het feit dat, blijkens dit stempel, de muziek- en instrumentenhandel “Melodia” aan de Prins Hendrikstraat nr. 103 in Den Haag  al vanaf 1901 actief was, heb ik geen nadere gegevens over dit bedrijf kunnen vinden. In 1956 hield men een grote opheffingsuitverkoop.

Mensing & Visser

In 1679 richtte Gideon Backer (1649-1706) een boekhandel op onder de naam “De Vijf Vocalen” aan de Haagse Schoolstraat Wz 245 (= nr 31). Hij had het vak geleerd bij de boekhandelaren Gerhardus Amelingh en Abraham Arondeus op de zgn. “Groote Sael” (Ridderzaal). In 1695 gaf hij uit: “Maria Stuart, onschuldig gehoond en door een liefhebber der waarheid verdedigd” (ook toen was er al sprake van fake-nieuws, dat ontzenuwd diende te worden). Gideon Backer werd opgevolgd door zijn schoonzoon Gerhardus Winterswijk. Deze bracht de zaak tot grote bloei o.a. d.m.v. grote leveranties van schoolboeken. Ook gaf hij predicaties en ander drukwerk uit. Bij zijn overlijden in 1757 bleek de enige erfgenaam de diaconie van het Haagse Oude Vrouwen- en Kinderhuis van de Ned. Hervormde Gemeente  te zijn. De diaconie verkocht de boekhandel nog in hetzelfde jaar aan Johannes Thierry, die de zaak voortzette samen met zijn oudste bediende en opvolger Cornelis Mensing onder de naam “Thierry & Mensing”. De zaak was toen gevestigd op de Schoolstraat nr. 81 (zie het blauwe etiket). Zij waren ook zeer actief als uitgever, zo o.a. van het beroemde werk van Hugo de Groot “Inleiding tot de Hollandsche rechtsgeleerdheid”. Nadat diverse leden van de familie Mensing de zaak geleid hadden, werd in 1837 W. J. Mensing de eigenaar, één van de oprichters van de ’s-Gravenhaagsche Boekhandelaars Vereeniging. In 1875 werd de zaak verkocht aan de weduwe M. C. Visser-van Santen. De familie Visser had al sinds 1854 een boekhandel aan de Vlamingstraat nr. 27. Beide zaken worden samengevoegd en gevestigd in de (1^e) Wagenstraat nr. 27. De zaak werd voortgezet onder de naam “Mensing en Visser”. In 1885 werd de zoon van de weduwe Visser, Jan Visser, haar compagnon. In 1932 verkocht hij de winkel aan zijn zoon M.J. Visser (Jo) (1887-1971), die de winkel in hetzelfde jaar verplaatste naar de Kneuterdijk nr. 11, hoek Hooge Nieuwstraat. Het pand werd eerst grondig verbouwd en geschikt gemaakt voor een boekhandel. De oude naam “De Vijf Vocalen” werd in ere hersteld. Met name als schoolboekhandel genoot de zaak grote faam. M. J. Visser vervulde diverse bestuursfuncties (o.a. in de ’s-Gravenhaagsche Boekhandelaars Vereeniging en de Nederlandse Boekverkopers Bond). In april 1944 werd de zaak gesloten wegens het in voorraad hebben van de als antinazistisch aangemerkte dichtbundel “Maar ja, Marja”.  H.O. Wijers werd als Verwalter aangesteld. De winkel ging daarna in augustus 1944 al weer open. Vanaf 1951 werd de firma voortgezet als N.V. In 1954 kwam de leiding in handen van W.F. van Broek. In 1958 werd P. Heystek, die al sinds 1949 in dienst was, mededirecteur naast M.J. Visser. In 1971 verhuisde de algemene boekhandelsafdeling naar de Korte Poten en de schoolboekhandel, onder leiding van F. Schöner, naar het Calandplein. In 1974 fuseerde De Vijf Vocalen met boekhandel Govers. In 1977 werd de oudste boekhandel van Den Haag na bijna 300 jaar opgeheven.      

Alexander S Meijer

Alexander S. Meijer begon rond 1885 een boekhandel/leesbibliotheek/leesinrichting op de Korte Houtstraat nr. 14c in Den Haag. Later worden ook de nummers 14d en 14e vermeld. De leesbibliotheek adverteerde ook met Franse boeken. In 1891 gaf Meijer het proefschrift uit van Carel Hendrik Philippus Meijer (vermoedelijk familie) getiteld: “Pieter Langendijk zijn leven en werk” (dissertatie Universiteit Leiden). De zaak werd in 1892 verplaatst naar de Celebesstraat nr. 11, maar al in 1893 verhuisde de winkel naar de Celebesstraat nr. 46. In de jaren 1899/1900 had de zaak een filiaal in de Piet Heinstraat nr. 7.Tussen 1902 en 1907 afficheerde de firma  zich voornamelijk als kunsthandel. Er werden geregeld exposities gehouden. Na 1907 wordt deze zaak niet meer vermeld.  

Meijer Elte

Dit antiquariaat had ik eerder in deze alfabetische reeks moeten behandelen; Meijer is immers de voornaam. Hoe dan ook:

Meijer Elte (1877-1937) begon, zoals we vaker zien bij Joodse antiquaren, zijn carrière achter een boekenkraam op de markt in Delft en Den Haag. Op 22-jarige leeftijd opende hij in 1899

een antiquariaat aan de Korte poten nr. 13 in Den Haag. Aanvankelijk was het vooral een zgn. modern antiquariaat met restpartijen van uitgevers, maar geleidelijk richtte Elte zich steeds meer op het echte antiquarische boek. Hij groeide uit tot één van de toonaangevende antiquaren van het land. Hij kocht op veilingen en bij collega’s in binnen- en buitenland. Zijn specialisaties waren o.a. 17^e eeuwse Franse literatuur en geillustreerde Nederlandse boeken uit dezelfde periode. Veel aandacht had hij ook voor bijzondere boekbanden. De zaak afficheerde zich dan ook als “Maison spéciale de relieures anciennes”.  In 1929 werd het pand aan de Korte Poten grondig verbouwd en rond die tijd werden zijn zoons Mozes Joseph (beter bekend als Max) (1909-1984) en Joseph (John)(1914-1942) actief in het bedrijf. John Elte liep enkele jaren stage bij E. Joseph in Londen en Max ging eerst in de leer bij Librairie A. Rouquette in Parijs en bij Maggs in Londen. Eén van de hoogtepunten in de geschiedenis van dit antiquariaat was  de verkoop van de 12-delige Blaeu-atlas van minister Colbert aan een Engelse verzamelaar. Dit werk zou uiteindelijk voor 40.000 gulden in het bezit komen van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. Toen Meijer Elte in 1937 op 60-jarige leeftijd overleed, zetten de zoons de zaak voort. In de oorlog werd de firma door de bezetter onder beheer gesteld (Verwalter werd H. Vossiek, NB een vroegere klant). John Elte overleed in 1942 als slachtoffer van de bezetter. Max dook onder en trof na de bevrijding een vrijwel leeggeroofde zaak aan. Met de nodige inspanning bouwde hij de zaak echter weer op een hoog niveau op. Zijn clientèle kwam dan ook voornamelijk uit de betere kringen: notabelen, diplomaten, rijke verzamelaars, etc. Na het overlijden van Max Elte in 1984 werd de zaak overgenomen door het gerenommeerde Amerikaanse antiquariaat T. Peter Kraus, maar in 1986 werd antiquariaat Meijer Elte opgeheven.   

Meeussen

Rond 1866 startte J. Meeussen een boek- en kunsthandel aan de Korte Poten nr. 38 in Den Haag. Het was tevens een kantoorboekhandel, want men bood o.a. aan: “briefordners, perforators, copieerpersen, stapeldoozen en visitekaarten, spoedig, net en accuraat”. In 1874 verhuisde de winkel naar Korte Poten nr. 32. Vanaf het begin presenteerde de firma zich als “J. Meeussen & Zn”, want de zoons Josef en Paul Meeussen waren beiden in de zaak werkzaam. Josef Meeussen begon ca. 1913 zijn eigen boekhandel op het Bezuidenhout nr. 10. Hij bleef wel samen met zijn vader adverteren. In de jaren ’10 gaf hij een reeks van 24 ansichtkaarten van Den Haag uit. In 1930 vinden we zijn winkel terug aan de Goudenregenstraat nr. 258. Paul Meeussen startte in de jaren ’10 eveneens een eigen boekhandel op de Heerenweg nr. 14 in Rijswijk.

Meeussen Sr. trad in 1905 eenmalig op als uitgever van het volgende boekje: “Kevelaarsboekje : gebeden en gezangen voor de pelgrims der ’s-Gravenhaagsche processie naar Kevelaar, opgericht in den jare 1894”. De winkel van Meeussen Sr. Sloot  in 1917, waarna juwelier Dreesen het fraaie pand aan de Korte Poten nr. 32 betrok.   

Meer en Bosch

Kantoorboekhandel “Meer en Bosch” was, voor zover ik heb kunnen nagaan, tussen 1950 en 1960 gevestigd aan de Laan van Meerdervoort nr. 1362 in Den Haag. Tevens agentschap voor het Vaderland.

Matveld 3

Eind 19^e eeuw (getraceerd tussen 1897 en 1899) had Mej. S. Matveld een boekhandel op de Denneweg nr. 73 in Den Haag. Mogelijk familie van H. J. T. Matveld die ik gisteren behandelde.

Matveld

Al in de jaren ’50 van de 19^e eeuw was er een H.J.T. Matveld als kantoorboekhandelaar actief in Warmond en Leiden. Het lijkt waarschijnlijk dat het hier om familie gaat van de H. J. T. Matveld die in 1873 een “Magazijn van papier-, kantoor-, teeken- en schilderbehoeften” startte aan de (2^e) Wagenstraat nr. 127 in Den Haag. Rond 1897 had men ook  een vestiging in Leiden aan de Paardesteeg nr. 4. In 1903 werd er een filiaal geopend aan de Zoutmanstraat nr. 56. Er was ook een drukkerij aan de zaak verbonden. Men mocht de titel “Hofleverancier van H.M. de Koningin en H.M. de Koningin-weduwe” voeren. Er werden zelfs speciale schoolschriften voor prinses Juliana vervaardigd. Vanaf 1926 bevindt het bedrijf zich alleen nog op de Zoutmanstraat. In de jaren ’30 en ’40 zijn de broers Louis Andries en Louis Herman Matveld eigenaar. Na 1960 heb ik geen spoor meer van deze zaak gevonden.

Matthijs

De firma P. C. Matthijs werd opgericht in 1840. Aanvankelijk betrof het een boekbinderij, gevestigd aan het Smidswater I, nr. 140 in Den Haag. In 1852 is de zaak gevestigd aan de (1^e) Wagenstraatnr. 29. Inmiddels is er dan sprake van een boekhandel/kantoorboekhandel/papierhandel en boekbinderij F. C. Matthijs & Comp. Men verkoopt naast boeken ook ”luxe-post, cuivre poli, photographieën, fijne lederwaren en scheurkalenders”. De winkel is van christelijke signatuur. In 1885 neemt George Koenraad Eger (hier eerder behandeld) de zaak over. De naam Matthijs wordt gehandhaafd naast de naam van de nieuwe eigenaar. In 1889 geeft men het “Volksblad voor ’s-Gravenhage en omstreken : weekblad gewijd aan de antirevolutionaire belangen” uit. In 1891 verplaatst Eger de winkel naar de Herderinnestraat 1 en 3. De firma ging in 1910 failliet, maakte een doorstart, maar in 1926 volgde opnieuw een faillissement.      

Matla

In 1917 startten Petrus Theodorus Matla (1884-1965) en zijn vrouw Wilhelmina Johanna Siegelaar (1880-?) hun piano- en muziekhandel op de Weimarstraat nr. 53 in Den Haag “Matla & Siegelaar”. Begin jaren ’20 had men ook een filiaal in Leiden aan de P.K. Koorsteeg nr. 16. De zaak in Den Haag heeft tot 1961 onder deze naam bestaan. Later is er sprake van de firma “Matla Muziek” met op een gegeven moment 3 vestigingen: op de Lange Houtstraat nr. 9 (dan wordt ook vermeld pianohandel Van der Does, een reeds langs bestaande zaak die in deze tijd waarschijnlijk door Matla is overgenomen), de Casuariestraat nr. 2-4-6-8 en de Schouwburgstraat nr. 4. In de jaren ’80 is J. W. Matla de eigenaar.  Rond 1990/1991 vindt er spectaculaire uitverkoop plaats van sterk afgeprijsde piano’s en orgels  langs de Rijksweg A13 tussen Delft en Rijswijk, wat kennelijk het begin van het einde betekende, want in 1992 volgt de liquidatie-verkoop.