Lisse AKO

De in 1878 opgerichte Amsterdamsche Kiosk Onderneming (later omgedoopt tot Algemene Kiosk Onderneming), kortweg AKO, een franchise-keten met meer dan 100 boek- en tijdschriftenwinkels verspreid over heel Nederland, heeft ook in Lisse een vestiging. De zaak zit al heel lang in winkelcentrum Blokhuis (Blokhuis nr. 32). Rond 2002 was de leiding in handen van mevr. H. J. M. van Eeden-van den Barselaar. Zeer recent ging de zaak, na een verbouwing, verder als Bruna-vestiging.

Oudsten

De gebroeders Den Oudsten begonnen in 1889 met een boekhandel en drukkerij op de Voorstraat in Lekkerkerk. De zaak heeft daar in verschillende panden gezeten: Voorstraat nr. 66 (zie etiket), maar ook Voorstraat nr. 16-20. Meerdere leden van de familie Den Oudsten waren bij de firma betrokken. Vanaf 1889 Adrs. den Oudsten, tot 1944 J. C. den Oudsten en tot 1959 C. A. den Oudsten. De boekhandel heeft vermoedelijk tot de jaren ’60 bestaan, maar de succesvolle handelsdrukkerij heeft het veel langer volgehouden. De zaak trad ook met enige regelmaat op als uitgever. In 1946 verscheen: “Out Leckelant of Leckerkercke” door J. van der Wouden. In de jaren ’70, toen er al geen leden van de familie Den Oudsten meer bij de drukkerij betrokken waren, werd er een B.V. gevormd onder de naam “Phoenix & Den Oudsten”, met een vestiging in Lekkerkerk en Rotterdam, die op verschillende adressen heeft gezeten: Soetendaalseweg nr. 66-70, Gustoweg nr. 39-41 en Strickledeweg nr. 52-54. In de laatste periode was alleen nog sprake van een Rotterdamse vestiging. De zaak in inmiddels opgeheven.

Lekkerkerk Noorlander

Op het adres Raadhuisplein nr. 45 in Lekkerkerk hebben de laatste 50 jaar diverse boekhandels gezeten: Niestadt Boek, Kantoor, Multimedia, een nevenvestiging van een zaak in Schoonhoven, later Bruna Niestadt, P&H Boekhandel en Noorlander Kantoorservice & Boeken (zie afgebeeld etiket). Het is niet helemaal duidelijk hoe lang Noorlander op dit adres actief is geweest, maar in ieder geval tussen 1989 en 2002. De eigenaar, A. Noorlander, begon met een boekhandel in 1977. Na een korte onderbreking heeft Lekkerkerk nu sinds 2019 weer een boekhandel op dit adres: “Boekhandel Sanorma”.

Leimuiden Landsman

Na eerst ervaring te hebben opgedaan bij een aantal boekhandels (Smits in Middelburg, Swartsenburg in Gouda en Van Brederode in Haarlem) nam F. (Floris/Floor) Landsman per 1 januari 1913 de algemene boek-, muziek- en papierhandel over van J. Gerretsen in de Sint Jacobsstraat nr. 16 in Vlissingen. Gerretsen vertrok in dat jaar naar Nederlands-Indië. In de jaren ’20 gaf Floor bladmuziek uit met composities van zijn broer Simon Landsman, organist van de Nieuwe kerk in Vlissingen en in Zeeland een bekend musicus. Zo verscheen in 1924: “Andante religioso voor orgel en piano”. In de tweede wereldoorlog (1942) vluchtte Landsman naar Leimuiden, waar hij in 1946 opnieuw een boekhandel opende op de Dorpsstraat nr. 138. In 1955 wordt als adres vermeld Dorpsstraat nr. 24. De zaak heeft tot 1957 bestaan. De foto van Floor Landsman dateert uit ca. 1915-1920.

Starre

De gebroeders M. J. en D. van der Starre hadden tussen 1960 en 1977 een boek- en kantoorboekhandel op de Damstraat nr. 44 in Leidschendam. In de jaren ’50 hadden ze een zaak op de Jan Luykenlaan nr. 57 in Den Haag. In 1977 verkochten ze de boekhandel op de Damstraat aan Leo van der Ploeg, die hem onder eigen naam voortzette.

Leidschendam Paagman

De Haagse boekhandel Paagman opende in 1972 een filiaal in Leidschendam in winkelcentrum Leidsenhage, adres Kamperfoelie nr. 12-14. In 2011 ging deze vestiging failliet, maar in september 2020 beleefde Paagman een spectaculaire comeback in Leidschendam. In het winkelcentrum met de pretentieuze naam “Westfield Mall of the Netherlands” werd een splinternieuwe zaak geopend met een vloeroppervlakte van meer dan 700 m2, adres Liguster nr. 36.

Leidschendam Bronsgeest

Handboekbinderij Bronsgeest in Leidschendam werd in maart 1990 opgericht. De zaak, nu onder de naam Bronsgeest-HABI, is tot op de dag van vandaag gevestigd op de Nieuwstraat nr. 16-A.

Leiderdorp Liethorps

Tussen 1950 en 1998 was het “Liethorps Boekhuys” in Leiderdorp gevestigd op de Hoogmadeseweg nr. 11-13 (ook wel nr. 13). Het betrof een boek- en kantoorboekhandel, waar ook geruime tijd een leesbibliotheek aan verbonden was. Eigenaren waren C. M. J. Rietveld en J. de Dood. In 1998 werd de zaak overgenomen door de franchiseketen De Boekelier uit De Meern.

Krimpen a/d Lek

De 2e hands boekwinkel “Mansarde” was gevestigd op de Noord nr. 56 in Krimpen a/d Lek. De zaak is later verhuisd naar de Van Utrechtweg nr. 24 in Krimpen a/d IJssel. Gesignaleerd tot 2015.

Korf

Joke Olree ging in 1978 werken bij boekhandel “De Korf”, De Korf nr. 31 in Krimpen a/d IJssel, toen onderdeel van boekhandel Donner in Rotterdam. Toen Donner in de jaren ’80 filialen ging afstoten, zette zij de boekhandel zelfstandig voort. In 2018 bereikte zij de pensioengerechtigde leeftijd en werd de zaak gesloten. Op de foto de eigenaresse kort voor de sluiting.

Geleedts

Als vestigingsjaar van drukkerij Geleedts in Krimpen a/d IJssel wordt genoemd 1895, maar in die tijd ging het nog om de drukkerij van J. Ph. Wolters. Pas toen de zwager van Wolters, Arie Geleedts (1884-1961), na er eerst stage te hebben gelopen, de zaak overnam, werd de naam gewijzigd. Bovendien is er dan naast de drukkerij ook sprake van boekhandel/uitgeverij Geleedts. In de jaren ’40 werd Arie opgevolgd door Cornelis Willem Geleedts (1912-1972). Ik noem hier één van de uitgaven van de firma: “Vrijzinnig orthodox blijve tegenstelling! : referaat naar aanleiding van de door “gemeente-opbouw” ondernomen pogingen tot verbroedering”, door Jan Pieter Buiskool. Rond 1954 werd een beeldbepalend pand betrokken op de hoek van het Kon. Wilhelminaplein en de Rotterdamseweg. Als adres wordt meestal Rotterdamseweg nr. 30 vermeld, maar ook Kon. Wilhelminaplein nr. 5 komt voor. In 1976 is er sprake van “Grafisch Bedrijf Corn. Wm. Geleedts”. De boekhandel bestaat dan niet meer. In 1987 wordt het bedrijf, dan gevestigd in Schiedam, geliquideerd

Bruna-Kamerbeek

Boekhandel Kamerbeek, deelnemer aan de Blz-inkoopcombinatie en nu gevestigd op het Raadhuisplein nr. 85 in Krimpen aan de IJssel, maakte in de tijd waaruit dit stempel stamt onderdeel uit van de Bruna-keten. Destijds was het adres Raadhuisplein nr. 81B.

Krimpen a/d IJssel Brugzicht

In september 1992 startten Wim Kalkman en zijn vrouw Nel Kalkman-Huisman hun christelijke boek- en muziekhandel “Brugzicht” op de IJsseldijk nr. 422 in Krimpen aan de IJssel. Vanuit de winkel had men uitzicht op de Algerabrug; dat is de verklaring voor de gekozen naam. Toen de VOF Brugzicht in 2007 verhuisde naar het huidige adres Stad en Landschap nr. 25-29 werd de naam gehandhaafd. Inmiddels is ook de dochter van het echtpaar, Marjolein Kalkman, al jaren in de boekhandel werkzaam.

Volharding

Felix Haas (1907-1982) had in de periode ca. 1935 – ca. 1970 een algemene en kantoorboekhandel, schoolboekhandel en leesbibliotheek onder de naam “De Volharding” in Katwijk aan Zee. Aanvankelijk ging het hier om een filiaal van de gelijknamige boekhandel in Lisse van de heer H.A. Haas en mevr. O. A. Haas-Dorrenboom. De winkel was oorspronkelijk gevestigd op de Voorstraat nr. 18a en later op Voorstraat nr. 34. In 1942 werd de Katwijkse vestiging verzelfstandigd.

Paauw

Boekhandel/leesbibliotheek Th. Paauw was tussen ca. 1947 en ca. 1972 gevestigd op de Voorstraat nr. 47 in Katwijk aan Zee. Eind 1966 liet de firma weten “ook in 1967 hét adres te zijn voor bijbels in Statenvertaling met psalmen en gezangen (ritssluiting)”. Dat laatste waarschijnlijk om het binnendringen van duinzand te voorkomen.

Lee

Boekhandel Van der Lee heeft tussen 1914 en 1983 op verschillende adressen in Katwijk aan Zee gezeten. Het oudste adres dat ik heb kunnen vinden, is Voorstraat nr. 13a. In de jaren ’30 had Van der Lee ook een afdeling kunsthandel en naast boeken had hij ook een mooie collectie Leerdam-glaswerk, aardewerk en souvenirs in de aanbieding. Zoals op het grote etiket te zien is, had men ook een drukkerij/leesbibliotheek en advertentiebureau. In 1945 verhuisde de firma naar Voorstraat nr. 17. De zaak werd opgericht door M. C. van der Lee Jzn en in 1962 voortgezet door J. van der Lee. Vanaf de jaren ’60 bevindt de winkel zich op de Princestraat nr. 38. In 1976 wordt daarnaast een 2e vestiging vermeld op Hoornesplein nr. 139. Ook boekhandel Van der Lee gaf incidenteel publicaties uit m.b.t. Katwijk. In 1979 verscheen bijvoorbeeld: “De droom van de dokter : hij stond aan de wieg van een badplaats”, door Willem Andries Poort (over de Katwijkse arts Hermanus Polijn Büchner). In 1983 werd de zaak voortgezet als boekhandel Calando.

Katwijksche

Tussen ca. 1905 en 1919 was de “Katwijksche Boek- en Kantoorboekhandel” gevestigd op de Voorstraat nr. 3 in Katwijk aan Zee. Eigenaar was J. Olivierse. Zoals zoveel boekhandels in die tijd gaf ook deze zaak ansichtkaarten uit van de vestigingsplaats. In 1913 gaf deze boekhandel in samenwerking met de plaatselijke VVV “Badcourant De Katwijksche” uit (4 nummers in de zomermaanden).

Jong 2

In augustus 1942 schreef E. de Jong zich bij de Kamer van Koophandel in met zijn kantoorboekhandel en leesbibliotheek in Katwijk aan Zee. Op dit moeilijk leesbare stempel wordt als adres vermeld Varkevisserstraat, hoek Tijmstraat. Het officiële adres was Thijmstraat nr. 1. De Jong verkocht overigens naast boeken ook huishoudelijke artikelen. In 1944 wordt als winkelchef A. L. de Jong vermeld (Arie Leendert), die de zaak in de jaren ’50 zou overnemen. Vermoedelijk is deze boekwinkel begin jaren ’60 opgeheven.

Jong 1

De boek- en kunsthandel van A. de Jong was tussen 1914 en 1920 gevestigd op de Voorstraat nr. 13 in Katwijk aan Zee.

Calando

In 1983 werd boekhandel J. van der Lee in Katwijk aan Zee (waarop ik later terug hoop te komen) voortgezet als boekhandel Calando. Eigenaar van deze boekhandel was M. G. Ouwehand. Na 1989 wordt als eigenaar vermeld H. Noordermeer. Uit de etiketten kan opgemaakt worden dat de zaak zowel op de Princestraat als op het Hoornesplein op 2 verschillende huisnummers heeft gezeten. Hoornesplein nr. 129 en 139, Princestraat nr. 32 en 39. In maart 2013 zou deze zaak failliet zijn gegaan.

Berg

In december 1907 deelde Aart van den Berg mee dat hij de boekhandel van A. de Jong in Katwijk a/d Rijn had overgenomen. Daarvóór was hij werkzaam bij P. J. van der Linden en N. Samsom in Alphen. Het officiële beginjaar van de boek- en kantoorboekhandel A. van den Berg op de Achterweg nr. 12 was dus 1908. De zaak, die altijd in familiebezit zou blijven, werd een begrip in Katwijk. Geruime tijd was er ook een leesbibliotheek-afdeling aan de winkel verbonden, maar die werd in 1966 opgeheven. In de jaren ’50 wordt vermeld dat de firma ook beschikt over een binderij. Uit één van de afgebeelde etiketten blijkt dat boekhandel Van den Berg ook enige tijd deelnam aan de Blz-inkoopcombinatie (jaren ’90?). In de loop der jaren trad de zaak ook diverse malen op als uitgever. Ik noem één voorbeeld: “Op zoek naar Pieter Groen : een Katwijker op Tristan da Cunha”, door Sandra Kornet-van Duyvenboden (2004). Toen de kleinzoons van de oprichter, Maljaert en Kornelis van der Gugten, in 2016 de pensioengerechtigde leeftijd bereikten en geen opvolger konden vinden, werd de zaak na 108!! jaar gesloten. Als eigenaar van een antiquariaat in Leiden heb ik Maljaert leren kennen als een echte boekenliefhebber.

Beelen

W. A. van Beelen had in de periode 1962-1973 een boekhandel op Bosplein nr. 2 in Katwijk a.d. Rijn.

Baken

De christelijke boekhandel “Het Baken” in Katwijk werd rond 1980 opgericht. In de eerste jaren was de zaak gevestigd op de Princestraat nr. 22B, maar al in 1986 wordt als adres vermeld Secr. Varkevisserstraat nr. 37. Daar is de winkel tot op de dag van vandaag gevestigd. In 2002 werd als eigenaar genoemd T. H. van den Brink, maar vanaf maart 2007 zijn Jeroen en Fijke van den Oever eigenaar van deze boekhandel.

Katwijk AKO

De Algemene Kiosk Onderneming (AKO) werd in 1878 opgericht onder de naam Amsterdamsche Kiosk Onderneming. De firma, inmiddels onderdeel van het Audax-concern, heeft, verspreid over het land, meer dan 90 boek- en tijdschriftenwinkels. De Katwijkse vestiging, die niet meer bestaat, zat op het adres Taatedam nr. 10.

Vervenne

De boek- en kantoorboekhandel van W. Zwartveld in Hoek van Holland, die al vanaf 1930 bestond, werd in 1972 overgenomen door P. Vervenne. De boekhandel was gevestigd op de Prins Hendrikstraat nr. 265. Blijkens de tekst op het stempel veranderde de zaak in de loop der jaren wel van karakter. Gesignaleerd tot 1994.

Boekelier Hoek van Holland

Ook Hoek van Holland kende tussen ca. 1990 en ca. 2005 een Boekelier-vestiging. Franchisenemer was de heer M. A. (Michiel) van der Poel. De dagelijkse leiding was in handen van mevr. N. (Nicolette) van der Poel-de Jong. De zaak was gevestigd op de Prins Hendrikstraat nr. 386.

Stevens

In 1979 zetten de broers P. G. J. (Paul) Stevens en H. J. B. (Henk) Stevens de vestiging van boekhandel Wagner in Hillegom op de Hoofdstraat nr. 93 onder eigen naam voort: “Boek- en Kantoorboekhandel Stevens”. Toen Paul Stevens een boekhandel startte in Hoofddorp werd de Hillegomse zaak voortgezet door Henk en zijn vrouw Els Stevens-Ebben. De boekhandel gaf in de loop der jaren ook enkele boeken uit over Hillegom, o.a.: “Hillegom ’40-‘45”, door Frans Out (1987). In 2006 hield het echtpaar er mee op, maar in 2018 keerden ze terug op het oude adres, Hoofdstraat nr. 93, met een zogenaamde “boekenoutlet”.

Lanting

In oktober 1936 nam F. H. Lanting “Siebesma’s boek- en kantoorboekhandel/leesbibliotheek” over op de Weeresteinstraat nr. 31 in Hillegom. Vanaf dat moment was er sprake van “Lanting’s Boekhandel”. In 1952 verkocht Lanting de zaak aan M. P van Os die de boekhandel onder eigen naam voortzette.

Hillegom Klugt

Boek- en kantoorboekhandel/leesbibliotheek P. J. van der Klugt in Hillegom wordt voor het eerst vermeld in 1924. De zaak is dan gevestigd op de Hoofdstraat nr. 89-91. In de beginjaren kon men er ook voor sigaren terecht. In 1958 werd de oprichter opgevolgd door J. M. van der Klugt en vanaf 1992 was de leiding in handen van W. P. M. van der Klugt. De leesbibliotheek-afdeling werd in 1960 opgeheven. Boekhandel Van der Klugt verhuisde later naar de Meerstraat nr. 21 en verkocht daar ook kunstschildersmaterialen. De zaak heeft in ieder geval tot 2007 bestaan.

Klop

Toen Jan van der Ham Jz. in 1964 overleed, werd zijn boekhandel op de Oostkade nr. 32 in Hellevoetsluis overgenomen door G. Klop, die de zaak onder eigen naam voortzette. In 1981 wordt als adres van boekhandel Klop vermeld: Rijksstraatweg nr. 46. Later verhuisde de zaak naar Struytse Hoeck nr. 42-43. Niet lang na de eeuwwisseling werd boekhandel Klop opgeheven. Vanaf dat jaar is op het adres Struytse Hoeck nr. 42-43 boekhandel Edel gevestigd.