maandag 31 januari 2022

Dolk

Hendrik Christiaan Pieter Dolk vestigde zich in november 1908 als boekbinder en cartonwerker op de Oude Delft nr. 206 in Delft. Hij verzorgde ook encadrementen en omlijsting van platen. In advertenties prees hij zichzelf als volgt aan: “uw adres voor solide en sierlijk bindwerk, gepaard aan billijke prijzen”. In 1933 werd het 25-jarig bestaan gevierd. Daarna wordt de zaak niet meer vermeld.

zondag 30 januari 2022

Dol

Dol’s Muziekhandel (instrumenten en bladmuziek) was aanvankelijk (vanaf ca. 1959?) gevestigd op de Choorstraat nr. 32-34 in Delft, het adres waar al voor de oorlog muziekhandel “Triumph” van Tonny Steynen had gezeten. In 2011 verhuisde Dol naar het adres Binnenwatersloot nr. 18a (zie de foto). In 2013 ging de zaak failliet.

zaterdag 29 januari 2022

Dijk (Delft)

In de 19e eeuw was het eerder regel dan uitzondering dat kinderen de zaak van hun ouders voortzetten. Zo ook bij de eigenaar van de R. K. Boekhandel en Binderij A. M. van Dijk in Delft. In juni 1837 opende hij zijn zaak op de Langendijk, bezijden de Markt, Wijk 3, no. 431. Vanaf 1850 is er sprake van Boekhandel A. M. van Dijk & Zoon. In 1900 zette de zoon, H. C. van Dijk, het bedrijf zelfstandig voort. Getraceerd tot 1911.

vrijdag 28 januari 2022

Couvée (Delft)

Waar eerder sprake was van de boekbindersfamilie Contze kunnen we bij Couvée gerust spreken van een familie van boekhandelaren. Vanaf 1842 had je in Leiden boekhandel D. J. Couvée en vanaf 1856 boekhandel M. M. Couvée in Den Haag (de bekendste van deze familie). M. J. (Marinus Jacobus) Couvée startte rond 1881 met een boek-, papier-, muziek- en kunsthandel op het adres Wijnhaven nr. 10 in Delft. Dat hij tot dezelfde familie behoorde, kan je onder andere afleiden uit het feit dat de Leidse boekhandelaar Blankenberg hem bij het Delftse publiek aanbeval. Blankenberg had in 1870 de Leidse boekhandel van D. J. Couvée overgenomen. M. J. Couvée had nederlandse, engelse, franse en duitse boek- en plaatwerken in voorraad, kinderprentenboeken, maar ook “Parijsche en Weener artikelen”. De zaak verhuisde in 1885 naar het adres Hipolytusbuurt nr. 39. Couvée trad ook op als uitgever. Zo gaf hij in 1884 “De Vader des Vaderlands“ uit, een gedenkrede die Matthias De Vries op 10 juli van dat jaar in de Nieuwe Kerk in Delft had uitgesproken. In 1888 was hij de uitgever van het Adresboek van Delft voor dat jaar. Begin 20e eeuw werd hij depothouder van Brouwer’s Aardewerk. Dat kon echter niet voorkomen dat hij in 1909 failliet ging.

donderdag 27 januari 2022

Contze

De familie Contze was in de 19e eeuw een echte boekbinders-familie. In Den Haag was J. H. Contze als boekbinder actief op de Schoolstraat W, 246. In Rotterdam zat tussen 1820-1840 boekbinder A. F. Contze op de Hoogstraat K, 34. In Delft signaleer ik in 1825 Pieter Diderick (ook wel Peter Diederick) Contze (geboren in Krefeld 1796, overleden in 1864) met zijn boekbinderij naast de Vleeschhal. Blijkens het blauwe etiket werkten zijn zoons ook in het bedrijf. Vanaf 1845 vermeldt hij in advertenties “boekbinder der Koninklijke Akademie”. Vanaf 1852 is er ook een kantoorboekhandel aan de binderij verbonden. Contze was ook actief als loterij-verkoper en in advertenties meldt hij regelmatig dat er fikse prijzen zijn gevallen op bij hem aangeschafte loten. Vanaf 1857 is hij ook depothouder van boekbindersmaterialen van de firma K. C. Sartorius uit Neuwied. Na zijn overlijden in 1864 wordt de binderij voortgezet door zijn zoon J. N. (Johan Nicolaas) Contze (geboren in Wezel) onder eigen naam op hetzelfde adres, Voldersgracht, naast de Vleeschhal. Gesignaleerd tot 1877.

woensdag 26 januari 2022

Buijen

P. G. Buijen van Weelderen (1912- ) begon in april 1937 samen met zijn vrouw naast zijn boekbinderij een leesbibliotheek/kantoorboekhandel/copieerinrichting op de Verwersdijk nr. 2 op de hoek met het Rietveld in Delft. De boeken voor de leesbibliotheek nam hij over van een oud Indiëganger die een kleine leesbibliotheek had aan het Westplantsoen. In al die boeken stond een stempel met de naam “Toko Senang” (letterlijk vertaald: “aardig winkeltje”). Op verzoek van de vorige eigenaar werd deze naam door het echtpaar Buijen van Weelderen gehandhaafd. Merkwaardig genoeg wordt deze naam echter op de afgebeelde etiketten niet vermeld. In de beginperiode werden de boeken uitgeleend voor 6 cent per deel per week. Ter gelegenheid van de opening konden klanten hun tijdschriften voor de halve prijs (0,75 cent) laten inbinden. In 1950 werd een tweede vestiging geopend op de Julianalaan nr. 45. Op het hoogtepunt had de leesbibliotheek 18.000 boeken en 1500 abonnees. Buijen van Weelderen bond veel boeken voor zijn leesbibliotheek zelf in keurige rode bandjes. In 1978 werd de 2e vestiging afgestoten. In 1986 ging het echtpaar Buijen van Weelderen na bijna 50 jaar met pensioen. Daarmee kwam er een einde aan één van de laatste particuliere leesbibliotheken van Nederland

dinsdag 25 januari 2022

Bokhoven

De boekbinderij van A. C. (Anthony) van Bokhoven wordt voor het eerste vermeld in 1903. Zijn bedrijf is dan gevestigd in de Papenstraat nr. 12 in Delft. Omdat de zaak goed liep en hij zijn werkzaamheden uitbreidde met een lijstenmakerij verhuisde hij in 1904 naar een ruimer pand op de Trompetstraat nr. 4-6-8, hoek Vrouwenrecht (achter de Nieuwe Kerk). In 1911 presenteert hij zich als boekbinderij, electrische lijstenfabriek en cartonnagefabriek. Die laatste gaf hij de naam “Cartonnagefabriek Delft”. Inmiddels was de zaak verhuisd naar de Koornmarkt nr. 77, een uit de 16e eeuw stammend pand. Van Bokhoven adverteerde met kantoor- en winkeldozen, sierlijk én eenvoudig bindwerk en het omlijsten van platen en schilderijen. Zo rond 1915 begon hij ook gravures te verkopen en in 1916 noemde hij zich voor het eerst ook kunsthandelaar. Daar lag eigenlijk zijn hart, meer dan bij de binderij. Vanaf dat moment organiseerde hij regelmatig kunsttentoonstellingen. In 1919 deed hij zijn binderij over aan Johan Lonzième en vestigde zich toen met de “Delftsche Kunsthandel en Lijstenfabriek” (voorheen kunsthandel Van Bokhoven) op de Voldersgracht nr. 27. In november 1926 verplaatste hij de zaak naar de Koornmarkt nr. 26, naast de Centraal-Garage. Maar vanaf 1927 hield hij tot aan 1930 een serie opheffingsuitverkopen. In 1930 werd de kunsthandel daadwerkelijk opgeheven. Op de foto het pand Koornmarkt nr. 77 in 1964.

maandag 24 januari 2022

Bok

Op het adres Hippolytusbuurt nr. 4 in Delft heeft in de jaren 1927/1928, dus heel kort, de algemene en technische boekhandel van J. C. Bok gezeten. Daarvoor was in dit pand de boekhandel van uitgeverij/drukkerij Meinema gevestigd. Na 1928 zat in hetzelfde pand de boekhandel van J. D. Heinecken. Op Meinema en Heinecken kom ik later terug.

zondag 23 januari 2022

Boekenhof

Op het adres Hof van Delftlaan nr. 80 in Delft hebben minstens 3 boekhandels gezeten. Tussen 1936 en 1946 was dat boekhandel/leesbibliotheek J. D. Heinecken, vanaf 1946 boekhandel D. J. de Wit, ook wel De Wit’s Indische Boekhandel genoemd (over deze 2 zaken later meer). In de jaren ’50 was op nr. 80 boekhandel ”De Boekenhof” gevestigd. In 1955 was de zaak in handen van H. J. Waterberg en G. van IJperen, in 1959 was P. M. van Baal de eigenaar. De zaak werd in maart 1960 overgenomen door boekhandel Paagman, die dit Delftse filiaal echter verhuisde naar de van Schuytenburchstraat nr. 58.

donderdag 20 januari 2022

Blok (Delft)

Boekbinder W. (F. G.) Blok beval zich in september 1891 beleefd bij zijn toekomstige cliëntele aan tot het inbinden van boeken, encadreren van platen en opplakken van landkaarten. De binderij was gevestigd aan de Spoorsingel, bij de Gist- en Spiritusfabriek. In 1913 zat de binderij op de Oude Delft nr. 128a. Hoe lang de binderij bestaan heeft, is mij niet bekend.

woensdag 19 januari 2022

Bijbel In

In 1977 opende de stichting “Bijbel In” op de Voldersgracht nr. 30a (ook wel 31) in Delft de deuren van de gelijknamige evangelische boekhandel. Het doel van de zaak is de bijbelse boodschap uit te dragen, niet alleen via boeken, maar ook met kaarten, CD’s en allerlei andere artikelen. De winkel bestaat dit jaar 45 jaar; nog steeds op hetzelfde adres.

dinsdag 18 januari 2022

banga

J. Banga had al in de twintiger jaren een boekbinderij in Delft op de Lombokstraat nr. 20. In 1955 was de binderij gevestigd op de Breestraat nr. 2. In 1959 op de Hugo de Grootstraat nr. 52.

maandag 17 januari 2022

Academia

De Joodse boekhandelaar Martin Cohen begon in 1932 met boekhandel en antiquariaat “Academia” op de Oude Delft nr. 162a in Delft, een boekhandel voor techniek, wetenschap en kunst. In maart 1934 werd de zaak verplaatst naar de Oude Delft nr. 101-103, hoek Binnenwatersloot nr. 37, naast het hoofdgebouw van de T.H. De antiquarische afdeling gaf regelmatig catalogi uit. Eind 1941 werd de zaak door de bezetter geariseerd en onder een bewindvoerder gesteld. De naam veranderde in “Volksche Boekhandel Academia”. Martin Cohen en zijn gezin wisten de oorlog in onderduik te overleven en in juni 1946 kondigde hij al weer aan dat het Militair Gezag hem toestemming had gegeven de zaak te heropenen. Cohen was ook op organisatorisch vlak binnen de boekenwereld actief. Zo was hij president van de door hem zelf geinitieerde International Community of Booksellers Associations (ICBA) en bestuurslid van de Nederlandse Boekverkopers Bond. Toen hij in 1962 plotseling overleed, had Academia al de rechtsvorm van een B.V. Aanvankelijk werd de zaak voortgezet door zijn weduwe( ?) mevr. L. Cohen-Caspari. Vanaf begin jaren ’70 kende het bedrijf verschillende directeuren: J. F. A. van de Voorde, W. A. Sluys (met wie ik regelmatig zaken deed) en W. A. M de Laat. Academia was ook de succesvolle uitgever (in samenwerking met uitgeverij 010) van een aantal architectuur-bouwplaten. In de jaren ’80 werd Academia onderdeel van de Verenigde Lectuur Bedrijven (VLB). Nadat de VLB in 1988 was overgenomen door de Audax-groep uit Gilze Rijen (eigenaar van o.a. 78 AKO-winkels) werd Academia rond 1991 na bijna 60 jaar opgeheven.

zondag 16 januari 2022

A. P. Boekhandel Delft

In de jaren ’20 opende Uitgeverij Ontwikkeling/De Arbeiderspers verspreid over het land boekwinkels onder de naam “Boekhandel Voorwaarts”, ook wel “Boekhandel Ontwikkeling”, later Boekhandel Arbeiderspers of A. P. Boekhandel. Op het hoogtepunt waren er 16 filialen, o.a. in Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Leeuwarden, Utrecht en dus ook in Delft. Deze winkel startte rond 1925 op de Koornmarkt nr. 84. De nadruk lag op socialistische literatuur en natuurlijk op de distributie van het eigen uitgeversfonds. Tussen 1925 en 1933 heette de zaak “Boekhandel Voorwaarts N.V. De Arbeiderspers”. In 1933 verhuisde de winkel naar de Oude Delft nr. 143. Daarna werd de naam van de zaak “A. P. Boekhandel”. In 1970 werden alle A. P. Boekhandels verkocht aan het Belgische Standaard-concern. Vanaf dat moment ging de Delftse vestiging verder als “A. P. Standaard Boekhandel” op de Wijnhaven nr. 9. Op de foto de winkel op de Oude Delft.

zaterdag 15 januari 2022

Straaten (nagekomen Den Haag)

De kantoorboekhandel van C. A. B. van Straaten was in de jaren ’50 gevestigd op de Koningstraat nr. 6 in Den Haag .

vrijdag 14 januari 2022

Rutgers van Essen (nagekomen Scheveningen)

In welke periode boekhandel/leesbibliotheek Rutgers van Essen in de Tesselschestraat nr. 3 in Scheveningen actief was, is mij niet bekend.

donderdag 13 januari 2022

Kolk (nagekomen Den Haag)

De leesbibliotheek/kantoorboekhandel van G. H. van der Kolk heeft in Den Haag op verschillende adressen gezeten: Westeinde nr. 190, Westeinde nr. 257 en ook op de Paviljoensgracht. In welke periode heb ik helaas niet kunnen achterhalen.

woensdag 12 januari 2022

Hagen (nagekomen Den Haag)

De firma Ten Hagen in Den Haag is voornamelijk bekend als drukkerij/uitgeverij, maar het bedrijf begon als een rooms-katholieke boekhandel/uitgeverij. Johannes Wenceslaus ten Hagen, afkomstig uit Utrecht, begon als boekverkoper in 1822 op de Lange Poten nr. 165. Eén van zijn eerste uitgaven was: : “Over de opvoeding van meisjes” door Francois de Pons de Salignac de la Mothe Fénelon (1822). In zijn winkel verkocht hij o.a. “Hollandsche, Fransche en Latijnsche R. C. gebeden- en getijdenboeken”, maar ook geschenken voor kinderen bij het doen hunner eerste H.H. Communie. In 1830 is de zaak gevestigd op het Hooge Westeinde D, nr. 25. Er worden in die periode ook regelmatig boekveilingen door de zaak georganiseerd. Pas in 1844 richtte Ten Hagen een drukkerij op aan de Assendelftstraat nr. 294 (later nr. 22). Eind jaren ’40 van de 19e eeuw bevindt het bedrijf zich enige tijd in de Schoolstraat. In 1852 kwam de leiding in handen van de zoon van de oprichter Theodorus Christiaan Bernardus ten Hagen. In 1858 verhuisde de drukkerij naar de Nobelstraat nr. 20, waar het bedrijf lang gevestigd zou blijven. Van een boekhandel was in die tijd al geen sprake meer. De uitgeverij gaf naast boeken ook veel tijdschriften en kranten uit. Vele leden van de familie Ten Hagen zouden in de loop der tijd in het bedrijf werkzaam zijn. Ik noem er enkele: Theodorus Petrus Antonis Joseph ten Hagen (directeur van 1922-1950), Piet ten Hagen en M. C. G. M. ten Hagen. Drie zonen van T. C. B. ten Hagen volgden hem op. P. A. J. ten Hagen was mede-oprichter en drukker/uitgever van de Residentiebode. In 1912 werd het bedrijf omgezet in een N.V. “N.V. Boekdrukkerij v/h T. C. B. ten Hagen”. In 1924 verhuist een deel van de drukkerij van de Nobelstraat naar de Torenstraat nr. 27. In 1930 werd de naam “Ten Hagen’s Drukkerij en Uitgevers Maatschappij N. V.” Door de oorlog kon het 100-jarig bestaan van de drukkerij in 1944 niet op gepaste wijze gevierd worden, maar dat werd in 1947 ruim goed gemaakt. In 1952 wordt een groot nieuw pand betrokken aan de Slachthuiskade nr. 1, bij de Laakbrug. Vanaf 1991 was de uitgeverij gevestigd op de Lange Houtstraat nr. 5. Na de fusie met uitgeverij Stam ging het bedrijf verder als “Ten Hagen en Stam”, adres Juliana van Stolberglaan nr. 148. In 1970 werd de zaak onderdeel van Kluwer, Deventer en in 1988 van Wolters Kluwer, Amsterdam. In 2001 tenslotte volgde de overname door de Staatsdrukkerij/Uitgeverij Sdu. Het afgebeelde etiket stamt uit het prille begin van de firma.

maandag 10 januari 2022

ESVÉ (nagekomen Den Haag)

Kantoorboekhandel en leesbibliotheek “ESVÉ” was tussen ca. 1948 en ca. 1959 gevestigd op het Westeinde nr. 190 in Den Haag. De zaak werd achtereenvolgens geleid door J. C. Schipper en Mevr. H. Scheltens-Welter.

zondag 9 januari 2022

Knaap

Rijwielhandelaar Jacob van der Knaap (1879-1976) had in zijn zaak in Rozenburg een zeer divers assortiment. Naast rijwielen kon men er terecht voor o.a. ijzerwaren, verzekeringen, scheerapparaten, speelgoed, maar dus ook voor boeken. Voor de oorlog (vanaf ca. 1928) was de zaak waarschijnlijk gevestigd op de Boomendijk B 72 (ook B 109) en na de oorlog op de Emmastraat. Van der Knaap was tevens correspondent van het Westlander A.R. Weekblad. In 1953 werd de zaak voortgezet door zijn schoonzoon J. Bergwerff Fzn.

zaterdag 8 januari 2022

Post

In 1902 ging Jacobus Post van start met een boek- en kantoorboekhandel/leesbibliotheek op de Zestienhovenschekade nr. 32 (ook wel nr. 32-34) in Overschie (“Boekhandel J. Post”). De zaak stond ook bekend als de “Overschiese Boekhandel”. In de oorlogsjaren werd J. Post opgevolgd door T. Post (vermoedelijk zijn zoon). De zaak gaf veel ansichtkaarten uit met afbeeldingen van Overschie. Rond 1956 werd de winkel aan de Zestienhovenschekade gebombardeerd tot filiaal, geleid door mej. E. N. Hoogerheide. De hoofdvestiging zat vanaf die tijd op de Burg. Baumannlaan nr. 119 (ook wel nr. 119a). Hoe lang de zaak na 1959 nog bestaan heeft, is mij niet bekend. Zeker is dat op dit moment in het pand op de Burg. Baumannlaan nr.119 de stripboekhandel van H. J. de Wit gevestigd is.

vrijdag 7 januari 2022

Magneet

“De Magneet” was in Rotterdam een favoriete naam voor sigarenmagazijnen c.q. leesbibliotheken. In 1904 zit er een sigarenmagzazijn onder die naam op de Westzeedijk 612a, bij den Oostkousdijk, in 1915 op de Mathenesserdijk 167b, in 1919 op de Haspelstraat 35a, hoek Schipperstraat (filiaal van L. Uitenbroek, Watergeusstraat 57b). Hoe dan ook: in de jaren ’20 had J. C. v.d. Waals een sigarenmagazijn, annex leesbibliotheek onder deze naam op de Parallelstraat W.Z. 43b. Nadere gegevens ontbreken.

donderdag 6 januari 2022

Rietschoten 2e versie

Nog 4 jaar volhouden en dan kan boekhandel Van Rietschoten in Rotterdam (IJsselmonde) het 100-jarig bestaan vieren. Daar hebben 4 generaties Van Rietschoten zich voor ingezet: Jutphaas, zijn zoon Jan, diens zoon Gert en nú Gert-Jan. In 1926 ging de zaak van start met een boek- en kantoorboekhandel, annex drukkerij aan de Bovenstraat nr. 131 in het toen nog zelfstandige IJsselmonde, langs de Nieuwe Maas. De drukkerij verzorgde o.a. het dorpskrantje van IJsselmonde. Rond 1970 verhuisde de zaak naar het nieuwe winkelcentrum “Groot IJsselmonde”, Keizerswaard nr. 73. Daarnaast had men een vestiging op het Prinsenpleinnr. 54. Rond 1984 worden 3 adressen vermeld: Keizerswaard nr. 8 én nr. 73 / Prinsenplein nr. 54. De kantoorafdeling werd geconcentreerd op nr. 73. Daarnaast werd in de jaren ’90 een vestiging geopend voor kantoorinrichting in Barendrecht op de Meeldijk nr. 123. Die afdeling bestaat nog steeds, nu op het adres Bijdorp Oost nr. 38. In 1997 trad Van Rietschoten eenmalig op als uitgever. Toen verscheen een fotomechanische herdruk van een jeugdboek dat oorspronkelijk werd uitgegeven in 1904 door J. C. F. Carrière in Den Haag, getiteld “Kees Koepel : oorspronkelijk verhaal voor de jeugd“ door H. J. van der Kraan, geillustreerd door W. J. Muller. Nu op naar 2026!

woensdag 5 januari 2022

Voskamp

Op één van de zilverkleurige etiketten wordt vermeld “sinds 1958”. In dat jaar ging F. Voskamp met zijn boekhandel van start op het adres Binnenban nr. 48 in Hoogvliet. Voskamp nam in de loop der jaren verschillende boekhandels over. In 1959 boekhandel Van den Engel. In 1971 kocht hij boekhandel M. P. Mol Pzn. in Spijkenisse. Dat filiaal was sindsdien gevestigd op Groenewoud nr. 5 en later op de Nieuwstraat nr. 105. In 1978 werd boekhandel Dankbaar overgenomen, maar in 1981 al weer doorverkocht aan J. M. Molenaar. Vanaf 1962 wordt als adres vermeld Binnenban nr. 46 (ook wel 46-48). In 1970 had de zaak een tijdschriftenkiosk op de Binnenban nr. 93. Later, in de jaren ’90, toen Voskamp zich aangesloten had bij de inkoopcombinatie Libris, was het adres van de boekhandel Binnenban nr. 97. Voskamp gaf tussen 1976 en 2008 verschillende publicaties uit over regionale onderwerpen. In 1995 bijvoorbeeld: “Oorlog en bevrijding 1940-1945 : foto’s van Hoogvliet, Pernis, Rhoon en Poortugaal” door Kees van Rixoort. In 2008 werd het 50-jarig bestaan gevierd in aanwezigheid van de oprichter. De leiding was toen in handen van René Hokke en Irene Voskamp. In 2011 ging de zaak failliet.

dinsdag 4 januari 2022

Engel

De boek-, muziek- en papierhandel van Cees van den Engel ging in 1910 van start in de Dorpsstraat nr. 85 in Hoogvliet. In 1959 werd de winkel overgenomen door F. Voskamp.

maandag 3 januari 2022

Bout

Boek- en kunsthandel/leesbibliotheek Fa. J. Bout was tussen ca. 1929 en ca. 1963 gevestigd op verschillende huisnummers van de Kleiweg in Hillegersberg. Aanvankelijk op nr. 103, in 1930 op nr. 107 en vanaf 1947 op nr. 110. De leesbibliotheek-afdeling werd in 1956 opgeheven. Rond die tijd was de leiding van de zaak in handen van mevr. D. J. Wolters-Bout.

zondag 2 januari 2022

Zwagers

Willem Zwagers richtte “Zwagers’ Boekhandel“ in 1903 op aan de Nieuwe Binnenweg nr. 684-686 in Rotterdam Delfshaven. Het ging om een combinatie van een boekhandel/leesbibliotheek/stoom-boekdrukkerij en uitgeverij. De leesbibliotheek omvatte 10.000 Hollandsche boekwerken (een catalogus van 144 pagina’s). In 1906 kwam de eerste uitgave van de pers: “Des menschen vrije wil of Gods vrije genade : eene bladzijde uit den strijd tusschen Pelegrinus en Augustinus” door Ds. D. Datema (predikant te Delfshaven). Al in 1904 verhuisde de zaak naar het adres Nieuwe Binnenweg nr. 672 en in 1912 werden de panden betrokken waar de zaak tot het eind gevestigd zou blijven, Nieuwe Binnenweg nr. 460-462 (ook wel 460a-462a). In 1920 werd uitgegeven: “Bescherming van het moederschap : waarschuwing aan alle moeders en aanstaande moeders” door G. M. van Til (over infectieziekten). Toen Willem Zwagers in 1941 overleed werd de leiding overgenomen door zijn 2 zoons, F. W. Zwagers en Henk Jacobus Zwagers. Het bedrijf werd toen een commanditaire vennootschap (C.V.). Vanaf ca. 1957 wordt de boekhandel niet meer vermeld en is er alleen nog sprake van Drukkerij Zwagers. Van de vele uitgaven van de firma noem ik: De Delfshavensche Courant en de Gereformeerde Kerkbode : orgaan van de Gereformeerde Kerken in Rotterdam. In 1961 overleed Henk Jacobus Zwagers, maar toen was de leiding al in handen van Willem Zwagers Jr. en de dochter van de oprichter, mevr. J. Veranneman-Zwagers, die al vanaf haar 17e in het bedrijf werkzaam was. Mevr. Veranneman overleed in 1966. In december 1970 werd het faillissement uitgesproken van Zwagers C.V. en haar vennoot Willem Zwagers Jr.

zaterdag 1 januari 2022

Zwaan

De joodse dansleraar Henri Zwaan (1861-1928) begon in 1887 op de Delftschevaart nr. 4, bij het Hofplein, Rotterdam een kantoorboekhandel/muziekhandel. Daarnaast had hij ook een dansschool. In april 1892 kon men bij hem gratis de 1e aflevering verkrijgen van “Beulen en slachtoffers, uit de verdrukking van Polen”. Al snel werd er een leesbibliotheek-afdeling aan de zaak toegevoegd (“zindelijke boeken, de nieuwste werken, leesprijs 6 cents per week”). Het aanbod in de kantoorboekhandel was zeer divers. Naast schrijfgerei, schoolschriften, waarzegkaarten (“wederverkoopers rabat”) had Zwaan een “reuzen-sorteering nieuwjaars-briefkaarten tegen de bekende concurrerende prijzen”, maar ook “de prima closetrollen “Gloria” a 5 ½ cent, zacht en sterk, vrij van schadelijk stoffen”. In juni 1893 verhuisde de zaak naar Haagscheveer nr. 16 (later nr. 15). Zwaan gaf ook verschillende Rotterdamse ansichtkaarten uit. In de periode 1913-1920 was er een filiaal op de Leuvehaven W.Z. nr. 41a. Merkwaardig is dat je Henri Zwaan ook regelmatig tegenkomt als Henri van Zwaan. Kort voor het bombardement in mei 1940 was de zaak gevestigd op de Meent nr. 49. Nadat de winkel door het bombardement vernietigd was, vond men tijdelijk onderdak op het adres Statensingel nr. 89b. In september 1940 werd een pand op de Noordsingel 196d betrokken. Deze Joodse boekhandel heeft naar alle waarschijnlijkheid de oorlog niet overleefd. De dochter van de oprichter, Judith Frenk-van Zwaan werd in 1943 op 42-jarige leeftijd samen met haar man en 13-jarige zoon in Sobibor omgebracht.

Gijselaar

Waar in een familiebedrijf junior meestal senior opvolgt, was dat bij de boekhandelaren Gijselaar in Amsterdam niet het geval. De boekhandel...