Bonda

Abram Joseph Bonda (1872-1928), afkomstig uit Sommelsdijk en eigenlijk van beroep fotograaf, begon zijn boekhandelaarscarrière als werknemer bij de boekhandel van de Firma H. C. Reinders & Co. op de Spiegelstraat nr. 60 in Amsterdam. In januari 1892 nam hij deze boekhandel/leesbibliotheek over en verplaatste de winkel naar de Nieuwe Spiegelstraat nr. 39. Hij handhaafde de naam H. C. Reinders. Al in 1893 ging Bonda echter failliet. In juni 1894 werd de zaak toch weer voortgezet onder de naam “Fa. Wed. Bonda & Co.” Eigenaar was F. C. Grote. In augustus 1901 droeg F. C. Grote de zaak over aan J. Jukkers Dekker. Dat betekende de start van de bekende Amsterdamse boekhandel Jukkers Dekker, waarover later hopelijk meer. Maar Abram Joseph Bonda gaf het niet op. Hij startte in 1902 “Bonda’s Boekhandel/Boekbinderij/Leesinrichting” op de Nieuwe Spiegelstraat nr. 72 (zie etiket). In 1906 werd in de krant melding gemaakt van het feit dat Bonda zonder enige mededeling met de noorderzon van dit adres vertrokken was (het einde van Bonda’s Boekhandel). Toch duikt Abram Joseph weer op, maar nu in Bergen, waar hij in 1910 een pand liet bouwen op de Oude Prinsweg nr. 11, waarin hij een boekhandel/leesbibliotheek/drukkerij begint (er was tevens een donkere kamer aanwezig; hij was immers van oorsprong fotograaf). Daar was hij wel succesvol, want dit betekende in feite de start van wat later de “Eerste Bergensche Boekhandel” zou gaan heten. Ook als fotograaf liet Bonda zich overigens niet onbetuigd. In 2010 verscheen bij de Eerste Bergensche Boekhandel ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan de volgende publicatie “Bergen door de ogen van Bonda : boekverkoper, fotograaf, drukker”, tekst van Frits David Zeiler.