Bolwerk

Op 7 januari 1936 opende Barend Willem Zwijfers (Bob) (1895-1975) een zogenaamde sigarenzaak op de Kalverstraat nr. 7 (vanaf 1940 nr. 5-7): “Nederlands Sigaren Bedrijf De Driehoek”(let op de beginletters). Zogenaamd, omdat het eigenlijk om een boek- en brochurehandel ging waarvan het enige doel het verspreiden van het nationaal-socialistische gedachtegoed was. Zwijfers, van oorsprong een succesvolle effectenhandelaar, was een rabiate NSB’er (lid geworden in 1933). Hij financierde de zaak en ging er van uit dat hij de klanten die voor sigaren kwamen op deze manier via boeken, brochures en niet te vergeten grammofoonplaten kennis kon laten maken met zijn heilsleer. Hij was ook medefinancier van de Nederlandse vertaling van “Mein Kampf”. Nog in 1936 werden er Driehoek-vestigingen geopend in Den Haag (Wagenstraat nr. 47, ook wel nr. 47a) en Haarlem (Groote Houtstraat nr. 7). In oktober 1937 volgde een vestiging in Rotterdam (Kruiskade nr. 5, later ook een vestiging op de Witte de Withstraat). In 1937 waren er ook nog vestigingen op de Hobbemastraat nr. 10 in Amsterdam en op Bezuidenhout nr. 4 in Den Haag. Vanaf maart 1939 verscheen het “Driehoek Nieuws” met aankondigingen en boekbesprekingen (totaal 7 nummers verschenen). Begin 1940 moest Zwijfers op last van de rechter de naam “De Driehoek” opgeven omdat er verwarring ontstond met een gelijknamige zaak in Den Dolder, die niets met de NSB te maken had. Een uitgeschreven prijsvraag voor een nieuwe naam resulteerde in “Het Bolwerk”. Rond de Driehoek-winkels waren regelmatig opstootjes, luiken werden geforceerd en ruiten sneuvelden. De Rotterdamse vestiging op de Kruiskade werd bij het bombardement in mei 1940 vernietigd. Op 9 november 1940 heropende “Het Bolwerk” daar op de Walenburgerweg nr. 96. Op 14 mei 1940 brandde de Haagse vestiging na een vuurgevecht met Nederlandse militairen af. De bezoekers van de Bolwerk-zaken werden vaak getracteerd op muziek van de Wehrmacht . In de Amsterdamse vestiging was ook een leesbiblioheek-afdeling, die in 1943 weer werd gesloten. Het Bolwerk gaf ook eigen publicaties uit. In 1940 verscheen: “Wat nieuw-Europa leest [en beluistert!]”. In 1942 pleegde een sabotagegroep van de CPN een bomaanslag op de Amsterdamse zaak. Op 9 mei 1945 werd Bob Zwijfers gearresteerd. Hij werd veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf. Hij overleed in 1975. De zaak op de Kalverstraat werd na de bevrijding geplunderd, de voorraad van ca. 27.000 boeken en brochures werd in beslag genomen en verpulpt. Direct daarna werd de etalage op de Kalverstraat gevuld met uitgaven van de ondergrondse uitgeverij “De Bezige Bij”. De Rotterdamse vestiging zou tot 11 juli 1941 geopend blijven.