Stockum

 

De geschiedenis van boekhandel/uitgeverij/veilinghuis/antiquariaat Van Stockum is te lang en gecompliceerd om daaraan in dit bestek recht te doen. Vandaar hier slechts de hoofdlijnen.

Wilhelmus Petrus van Stockum (1810 – 1898) kwam op 14-jarige leeftijd in dienst van boekhandelaar/uitgever Salomo de Visser (1824-1828) en vervolgde zijn opleiding daarna bij boekhandelaar P. den Hengst in de Kalverstraat in Amsterdam (1828-1832). Op 1 juni 1833 opende hij zijn eigen boekhandel in de Gortstraat Wijk S., no 353 (=12) in Den Haag. Hij nam 600 gulden krediet op om dit mogelijk te maken. De zaak ontwikkelde zich snel; naast de boekhandel was al gauw sprake van een uitgeverij, veilinghuis en antiquariaat.

De personen: In 1878 werd de oprichter opgevolgd door zijn zonen, W.P. van Stockum Jr. en C. M. van Stockum. De broers bleven compagnons tot 1905. Toen trad W.P. van Stockum Jr. uit de zaak. In 1906 werd Willem Andries Petri, die sinds 1903 in dienst was, de nieuwe compagnon. In 1921 trok C. M. van Stockum zich terug en werd Petri de enige directeur van de (inmiddels) N.V. In 1927 deed Hans Jacoby zijn intrede. In 1968 werd de zaak verkocht aan Elsevier. In 1971 werd Jacoby opgevolgd door A. Houtschild, die echter in 1973 vertrok naar zijn eigen boekhandel aan de Papestraat. In 1974 werd T. van der Linden directeur.

De vestigingsplaatsen: In 1845 werd de Gortstraat verlaten en verhuisde de zaak naar het Buitenhof nr. 36. In 1981 verhuist de boekhandel naar de Venestraat nr. 11.   Onder de naam Van Stockum, Belinfante & Coebergh op de Herengracht nr. 60. Van Stockum werd in 2011 overgenomen door H. de Vries Boeken en is nu gevestigd op het Spui nr. 40. Van 1996 tot 2018 had Van Stockum ook een filiaal in Leiden.   

 Overnames: In de loop der jaren nam Van Stockum diverse boekhandels over waar geen opvolger aanwezig was:  in 1897 de winkel van P. Grandia (Firma C. van Doorn & zn.) , in 1925 de boekhandel van J. Cikot, in 1954 de boekhandel van de gebroeders Belinfante, boekhandel Plantijn op het Noordeinde (geleid door M. P van Woerden), boekhandel Coebergh in Haarlem. Op de hoek van de Heregracht en de Prinsessegracht, waar voorheen boekhandel Verwijs zat, had Van Stockum een winkel  met o.m. als specialisatie trein- en schaakboeken.

Antiquariaat/veilinghuis: Het veilinghuis/antiquariaat werd in 1906 afgestoten en zelfstandig voortgezet door Jean Baptiste Joseph Kerling. Hij handhaafde wel de naam Van Stockum. Aanvankelijk was de veiling gevestigd op de Praktizijnstraat, maar toen in 1909 dit pand werd onteigend, kocht Kerling het zgn. huis van Dedel aan de Prinsegracht nr. 15. Tot 1941 werden er 82 veilingen gehouden waaronder vele indrukwekkende, zoals in 1913 de bibliotheek van koningin Anna Paulowna (de vrouw van koning Willem II). In 1941 nam J. Kuipers het veilinghuis van Kerling over. Later werd Peter Pruimers directeur/eigenaar. Toen deze in 2016 vertrok, ging de veiling onderdeel uitmaken van het Venduehuis der Notarissen. Het huidige adres: Nobelstraat nr. 3A.

Uitgeverij: Vanaf 1947 werd de uitgeverij ondergebracht in een aparte N.V. In 1952 werd de zaak gekocht door H. Sloterdijk. Later ging de uitgeverij op in Nijgh & Van Ditmar.