Berkelouw

Solomon Berkelouw stond aan de basis van wat zou uitgroeien tot het belangrijkste antiquariaat van Rotterdam. Het begin was bescheiden. Solomon trok vanuit de Kipstraat vanaf 1812 met zijn boeken in een jutezak over de schouder langs zijn klanten, met name in het Rotterdamse havengebied. Zijn aanbod bestond vooral uit fraai gebonden theologische werken. Op één van zijn tochten in de winter gleed hij uit op een loopplank en verdween met zijn boeken in het water. Dat overleefde hij niet. Zijn zoon, Carel Berkelouw (1839-?), zette de handel wat minder risicovol voort met een boekenstal op de Nieuwe Markt, later verplaatst naar het Beurs Plein, Westnieuwland, Binnenrotte. De 3e generatie in de persoon van Hartog Carel Berkelouw (1872-1942), de zoon van Carel, opende voor het eerst een echte winkel aan de Schoolstraat en begon met het uitgeven van catalogi. In 1928 werd hij lid van de prestigieuze International Antiquarian Booksellers Association. Onder zijn bewind breidde de zaak steeds meer uit. De winkel werd gevestigd op de Hoveniersdwarsstraat nr. 6-10. In 1926 werd een nog groter pand betrokken aan de Pompenburgsingel nr. 25, in de buurt van station Hofplein. De grootste bloei zou de firma beleven onder leiding van de kinderen van Hartog Carel, te weten Sientje (1897-1942), Carel (1903-1942) en Isidoor (1913-1988). Carel had eerst stage gelopen in het buitenland. Het antiquariaat organiseerde ook heel veel veilingen. In de jaren ’30 had men ook een vestiging in Scheveningen op de Veurnschestraat nr. 16 (zie 2 etiketten). Bij het bombardement in mei 1940 werd het pand aan de Pompenburgsingel volledig weggevaagd, inclusief de boekenvoorraad, waaronder een zeer waardevolle collectie antieke bijbels. Na het bombardement verplaatste men de zaak naar het Spui nr. 24 in Den Haag. Per 1 november 1941 was er weer een noodwinkel in Rotterdam aan de Statenweg nr. 219 om het contact met de clientèle te kunnen onderhouden. Maar de Joodse familie Berkelouw zou nog zwaarder getroffen worden. De ouders, Hartog Carel Berkelouw en Henriette Berkelouw-Engelsman, de kinderen Carel, Sientje en Elizabeth werden allen omgebracht in Auschwitz, Hendrika werd in Parijs vermoord. Isidoor wist uit de gevangenis te ontsnappen en overleefde. Na de oorlog bouwde hij de zaak weer op. Hij begon met het organiseren van veilingen op de Spiegelgracht nr. 13 in Amsterdam, maar besloot toch Europa, waar zijn familie zoveel leed was aangedaan, de rug toe te keren. Hij emigreerde naar Australië waar hij zijn zaak opnieuw tot grote bloei zou brengen. Berkelouw is de belangrijkste boekhandel van dit continent. Zijn zoons, Henry en Leo en dochter Francis zetten de zaak voort en in 1994 trad de 6e generatie toe, Paul, Robert en David. Men heeft ook een vestiging in de Verenigde Staten en de voorraad omvat, naar verluidt, 2 millioen boeken.