Broekmans & Van Poppel

De start van muziekhandel Broekmans & Van Poppel is me niet helemaal duidelijk geworden. Rond begin 1919 werd Petrus Mattheus Broekmans mede-eigenaar van de muziekhandel die de violist Karel van der Meer, samen met Van Roosmalen, dreef op het adres Van Baerlesraat nr. 92 (ook wel nr. 94). Op de bel-étage had Broekmans daarnaast een moderne kunsthandel. Per augustus 1919 nam Broekmans de zaak van Van der Meer over en zette deze voort met Hubert Matthieu Gerard van Poppel. “Muziekuitgeverij/muziekhandel Broekmans & Van Poppel”. Het werd verreweg de belangrijkste leverancier en uitgever van bladmuziek in Nederland. De firma importeerde bladmuziek uit de hele wereld. De naamgevers van de zaak waren er maar betrekkelijk kort bij betrokken. Eerst kocht Van Poppel Broekmans (die privé in financiële problemen was gekomen) uit en na het overlijden van Van Poppel werd de zaak weer gekocht door de familie van eerdergenoemde Karel van der Meer. P. J. A. Ganzinotti (Piet) die al vrijwel vanaf het begin bij het bedrijf werkzaam was, werd bedrijfsleider. Diens zoon Piet Ganzinotti Jr. en zijn kleinzoons Ron, Piet, Wilfred en Marco waren later eigenaar. In 1990 werd een filiaal in Utrecht geopend op het adres Korte Jansstraat nr. 13. In 2012 verhuisde deze vestiging naar de Minrebroederstraat. Later werd dit adres verruild voor het Oudkerkhof nr. 8. In 2017 vertrok Broekmans & Van Poppel uit Amsterdam en verhuisde toen naar Badhoeverdorp, Badhoevelaan nr. 78.

Badhoevedorp Albopah

Hillegonda Leien (1899-1963) opende rond 1937 een boekhandel/leesbibliotheek op de Sloterweg in Badhoevedorp onder de naam “Albopah”. Zij was ook wederverkoopster van de AVRO-bode. Als huisnummer worden in de loop der jaren nr. 51 en nr. 56 (1957) genoemd. De leesbibliotheek omvatte rond 1945 meer dan 3200 delen en Hillegonda vestigde speciaal de aandacht op de aanwezige cowboy-boeken, Amerikaanse detectives en romans. De zaak gaf ook ansichtkaarten uit. Na het overlijden van de eigenaresse in 1963 werd de zaak opgeheven. Een verklaring voor de curieuze naam “Albopah” heb ik niet kunnen vinden.

Avenhorn Pela

Het verhaal gaat dat Piet Laan al ver vóór hij een boekhandel begon in Goorn en Avenhorn langs de deur ging met rookwaren. Hoe dan ook, rond 1961 begon hij op het adres Julianastraat nr. 1 (hoekhuis) in Avenhorn een boek- en kantoorboekhandel, waar ook rookwaren te koop waren. Het zal duidelijk zijn dat de naam van de zaak “Pela” terug te voeren is op de beginletters van zijn voor- en achternaam. In het dorp had hij de bijnaam “Piepiesie”. In de jaren ’70 gaf “Pela” ansichtkaarten van de omgeving uit. De winkel zou tot ca. 1976 bestaan hebben.

Dona Pieck (Den Haag nagekomen)

B. J. (Barend Jacobus) Dona Pieck had tussen 1858 en 1870 op de Amsterdamsche Veerkade O, nr. 51 (ook wel nr. 50, over de Bierstraat) in Den Haag een “burgerlijke en militaire boekhandel”, waar ook “goedkoope muziek, kinderwerkjes en school-, schrijf- en teekenbehoeften” verkrijgbaar waren. In 1869 verhuisde de winkel naar de Hoogstraat nr. 36. In 1870 deelt Dona Pieck mee dat hij “zijn debietzaak gequiteerd” heeft. Hij werd vooral bekend als uitgever van litho’s. Hij had het hart op de goede plaats, want regelmatig liet hij weten dat een deel van de opbrengst ten goede kwam aan slachtoffers van rampen. In 1861 verscheen bij hem “een plaat voorstellende de overstroming van de Bommelerwaard” en in 1868 “Een stem uit de golven: dichtregelen”, vervaardigd door W. L. van Bijlevelt, uitgave “ten voordele der 31 weduwen en weezen van Terschelling”.

Bromet (Amsterdam nagekomen)

J. Bromet had in de jaren ’10 van de vorige eeuw een boek- en papierhandel/advertentiebureau op het adres Nieuwe Heerengracht nr. 121 in Amsterdam. Het afgebeelde etiket laat zien dat hij op dit adres ook een boekbinderij had.

Andijk Dol-Oord

Jan Dol had rond 1910 een kleine boek- en kantoorboekhandel in Andijk-West. In 1913 nam zijn zoon Dirk de winkel over. In 1929 gaat zijn zus Trien (1906-1994) meewerken. Zij was gehuwd met Dirk van der Oord (1899-1974). Dat verklaart de latere naam van de zaak, zoals op het afgebeelde etiket vermeld (Fa. v.d. Oord-Dol).Men kon bij deze boekhandel ook terecht voor druk- en bindwerk. De boekhandel heeft minstens tot 1959 bestaan. Het echtpaar had overigens ook een manufacturen/kledingzaak in Andijk-West.

Servaas 2 (Leiden nagekomen)

Kantoorboekhandel L. F. Servaas (niet te verwarren met de door mij eerder behandelde boek- en muziekhandel van F. L. Servaas) vierde in 1943 het 60-jarig bestaan. Leonard Frederik Servaas begon dus in 1883 al met zijn papier- en teekenhandel. De oudste vermelding die ik heb kunnen vinden, dateert uit 1906. De zaak was toen gevestigd op het adres Lange Diefsteeg nr. 15 in Leiden. Vanaf ca. 1918 presenteert de zaak zich als L. F. Servaas & Zonen. Men heeft dan een 2e vestiging op de Hogewoerd nr. 17. In advertenties wordt dan gesproken van een kantoorboekhandel/papierhandel/technische teekenhandel en binderij. In 1920 gaan Leonard Frederik Servaas en Laurens Karel Servaas een vennootschap onder firma aan (L. F. Servaas & Zonen). Vanaf 1929 bevindt de firma zich alleen nog op de Hogewoerd. In 1932 wordt de winkel, na een grote brand- en waterschade, tijdelijk verplaatst naar Hogewoerd nr. 6. In 1934 wordt aan de firma het recht verleend de titel hofleverancier te voeren. Na de oorlog kom ik de zaak niet meer tegen.

Opbouw (Rotterdam nagekomen)

J. B. (Ben) van Bebberen (1946-..) begon in 1985 vanuit zijn woning in Rotterdam (Bergweg nr. 60a) een antiquariaat gespecialiseerd in architectuur, stedebouw, typografie en industrieel ontwerpen onder de naam “Opbouw” (ook wel “8 Opbouw”), verwijzend naar de Rotterdamse architectengroepering “Opbouw” en de Amsterdamse architectenkring “De 8”. In het begin bestond een flink deel van zijn voorraad uit zijn eigen particuliere collectie. Hij zou zich in de loop der jaren met zijn specialisatie een naam verwerven, niet alleen in Nederland maar ook internationaal. Hij gaf 2x per jaar een catalogus uit. In 1993 verhuisde hij naar Amsterdam, waar hij een ruimte naast boekhandel “Architectura & Natura” betrok (tot ca. 2010). De zaak is nu alleen nog actief op internet.

Moser (Rotterdam nagekomen)

C. Moser deed eind 19e eeuw ervaring op in verschillende boekhandels. Bij de firma Wenk & Birkhoff in Rotterdam werkte hij 2 jaar als volontair, bij de boekhandel van P. B. Nieuwenhuis in Breda werkte hij 1 jaar en hij was ook enige tijd filiaalhouder van een vestiging van boekhandel Bredée op de Binnenweg nr. 116 in Rotterdam. Maar in oktober 1901 begon hij met zijn eigen “Algemeene Boekhandel C. Moser“ op de Kruiskade nr. 90 in Rotterdam. De zaak werd in 1907 opgeheven, vermoedelijk na een faillissement.

Kiel (Rotterdam nagekomen)

Leden van de Rotterdamse boekbindersfamilie Kiel hebben vanaf ca. 1921 op een groot aantal adressen hun beroep uitgeoefend. Hier volgt een poging tot inventarisatie. 1921 F. D. Kiel, Vlietlaan nr. 4b 1927-1929 Wed. F. D. Kiel & Zoon, Beneden Oostzeedijk nr. 53 (ook wel nr. 53 b) 1925 F. P. Kiel en J. A. Svenssons T zn., boekbinderij “Optima Forma”, Zeilmakersstraat nr. 57e 1927-1929 Boekbinderij Frans Kiel, Volmarijnstraat nr. 125 1930-1931 Frans Kiel, Pupillenstraat nr. 100 1939-1946 F. Kiel krijgt in 1939 een vergunning tot het oprichten van een boekbind- en cartonnagebedrijf in een pand aan de Mathenesserweg nr. 21 1950-1980 Kantoorboekenfabriek/binderij F. P. (Frans) Kiel, Van Helmontstraat nr. 5b (ook wel nr. 5b-c), vlakbij het Marconiplein Boekbinderij Kiel heeft ook enige tijd, samen met enkele andere binderijen, deel uitgemaakt van de zogenaamde “Moliergroep”, genoemd naar de Rotterdamse binderij Molier Op dit moment is de firma Kiel nog steeds present, nu als boekbinderij Kiel BV op het adres Fortunaweg nr. 33 in Schiedam.

Van der Hout (Den Haag nagekomen)

De Algemeene Boek- en Kunsthandel van J. W. van der Hout was tussen 1902 en 1917 gevestigd op het adres Prinsestraat nr. 73a in Den Haag. De zaak bewoog zich vermoedelijk in de alternatieve hoek, want in de volgende 2 tijdschriften wordt vermeld dat toegangskaarten voor cursussen/evenementen bij Van der Hout te bekomen zijn. “Levenskracht : maandblad voor reiner leven” en “Vrede : orgaan tot bespreking van de praktijk der liefde (orgaan van de Internationale Broederschap der Christen-Anarchisten)”.

Zwaan (Den Haag nagekomen)

Franciscus Jacobus de Zwaan ging in 1865 van start met een boek- en kunsthandel op het adres Veenestraat nr. 17 in Den Haag. In 1868 verhuisde de winkel naar de Hoogstraat nr. 7. De Zwaan gaf ook enkele boekpublicaties uit. Zo verscheen in 1872 “Bijdrage tot de kennis der Oost-Indische geldmiddelen”, door S. van Houten. In 1890 werd de zaak overgenomen door J. Cikot, die de eerste jaren daarna nog bleef vermelden “v/h F. J. de Zwaan”.

IJsseldijk (Den Haag nagekomen)

Tussen ca. 1955 en 1967 was boek- en kantoorboekhandel Van IJsseldijk gevestigd op het adres Laan van Meerdervoort nr. 870 (hoek Appelstraat) in Den Haag. Als eigenaren worden genoemd F. van IJsseldijk (1955-1965), mevr. T. Westerlaken-van IJsseldijk (1959) en mevr. D. van IJsseldijk-Dijksma (1965-1967). Rond 1967 werd de winkel overgenomen door boekhandel Van Amerongen.