Welzenbach

F. J. Welzenbach opende in 1927 een boek- en kantoorboekhandel, leesbibliotheek, advertentiebureau op het adres Henrick de Keijserstraat nr. 18, hoek Rustenburgerstraat in Amsterdam (“Welzenbach’s Boekhandel”). Welzenbach was ook enige tijd uitgever van de “Zondagsbode voor Noord-Holland” (orgaan van de Vereeniging voor Inwendige Zending in Noord-Holland). In de eerste helft van 1933 zat de winkel tijdelijk op het Cornelis Troostplein nr. 6. In 1936 verhuisde de zaak van de Henrick de Keijserstraat naar de Roelof Hartstraat nr. 23. In augustus van datzelfde jaar verkocht Welzenbach de winkel aan Cornelis Johannes Samsom, zoon van de Alphense uitgever (hier eerder behandeld).

Weisse Rose

Franz Ittlinger (1949-..), afkomstig uit het Duitse Kammer, verliet in 1971 zijn vaderland om de dienstplicht te ontlopen. Hij vestigde zich in Amsterdam, waar hij in 1990 een Duitse boekhandel opende onder de naam “Die Weisse Rose” op het adres Rozengracht nr. 166. De naam van de winkel refereerde aan de gelijknamige studenten-verzetsgroep in München tijdens de 2e wereldoorlog. De zaak verkocht uitsluitend Duitse boeken met als specialisaties o.a. geschiedenis en filosofie. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat de winkel een walhalla was voor de liefhebber van het Duitse boek. Toch is de zaak nooit een commercieel succes geworden. Al na 2 jaar, in 1992, dreigde een faillissement. Dat werd afgewend door de stichting “Freunde der Weissen Rose” die obligaties uitgaf, waarmee de klanten de zaak konden steunen (een soort crowdfunding dus). De obligaties leverden 5% rente op, óf als de rente werd uitgekeerd in boekenbonnen (uitsluitend bij de Weisse Rose te besteden) 10%. Toch moest de zaak uiteindelijk in februari 2014 de deuren sluiten. Oorzaken: afnemende belangstelling voor Duitse literatuur, afnemende kennis in Nederland van de Duitse taal én (wat meerdere boekhandels in Amsterdam op een gegeven moment fataal werd) de hoge huur van het winkelpand. Franz Ittlinger was bovendien wel een bevlogen boekhandelaar, maar geen doorgewinterde zakenman. In november 2014 werd de zaak failliet verklaard.

Weij

Rond 1931 ging de boek- en kantoorboekhandel van J. J. van der Weij van start op het adres Camperstraat nr. 20 in Amsterdam. In 1934 verhuisde de winkel naar de Andreas Bonnstraat nr. 10. Vanaf ca. 1943 wordt als eigenaar mej. E. M. van der Weij vermeld. De zaak heeft minstens tot 1960 bestaan.

Waterstone's

In 1997 werd de Engelse boekhandel van W. H. Smith op de Kalverstraat nr. 152 in Amsterdam, op de hoek van het Spui overgenomen door de eveneens Engelse boekhandelsketen van Tim Waterstone (opgericht in 1982). Het was de eerste vestiging van het concern op het Europese vasteland: “Waterstone The English Bookshop”. De keten had meer dan 300 boekhandels , vooral in het Verenigd Koninkrijk. De Amsterdamse vestiging zit in een fraai door Berlage ontworpen pand. De zaak biedt meer dan 60.000 titels aan, verspreid over 4 verdiepingen (1600 m2). Men presenteert zich als “The home of English language books in The Netherlands”. Het bedrijf kende in de loop der jaren verschillende eigenaren, meestal investeringsmaatschappijen.

Waterman

“Waterman’s Kantoorboekhandel”, zich ook wel presenterend als “Camper Kantoorboekhandel en Drukkerij” was in de jaren ’40 gevestigd op het adres Camperstraat nr. 54 in Amsterdam-Oost.

Warmerdam

De boekbinderij van G. J. Warmerdam was gevestigd op het adres Wijde Molsteeg nr. 6 in Amsterdam. Nadere gegevens ontbreken.

Warburg

Warburg’s boekhandel, kantoorboekhandel, leesbibliotheek en advertentiebureau werd op 1mei 1905 opgericht op het adres Rustenburgerstraat nr. 344 in Amsterdam. Oprichter: W. F. Warburg. In 1909 verhuisde de firma naar de Ceintuurbaan nr. 241, bij de Hemonystraat. De zaak verkocht ook originele aquarellen met de uitdrukkelijke vermelding “geen vervelende copieën”. In 1927 verhuisde de winkel naar Overtoom nr. 66. In 1935 ging de leiding over in handen van F. C. Warburg. Adriaan Venema vermeldt in zijn werk “Schrijvers, uitgevers en hun collaboratie” dat Warburg aangesloten was bij de NSB en na de oorlog enige tijd onder beheer werd gesteld. Boekhandel Warburg heeft tot ca. 1966 bestaan.

Wal 2

Per 1 december 1902 opende P. H. van der Wal een boek- en papierhandel, leesbibliotheek op het adres 2e Hugo de Grootstraat nr. 24, bij de Frederik Hendrikstraat (plein) in Amsterdam-West. Aanvankelijk onder de naam boekhandel “Hugo de Groot”, maar niet veel later werd de naam “Boekhandel P. H. van der Wal”. Vanaf ca. 1914 luidt het adres Hugo de Grootplein nr. 8. Van der Wal gaf een serie ansichtkaarten uit met afbeeldingen van de wijk waar de zaak zich bevond. In 1927 werd de winkel overgenomen door Boek- en Handelsdrukkerij K. A. Mester & Zoon (hier eerder behandeld).

Wal

In de jaren 1933/1934 had M. Heyer een boekhandel op het adres Hectorstraat nr. 23 in Amsterdam-Zuid. Blijkens het afgebeelde stempel is de zaak op enig moment voorgezet als “Van der Wal’s Boekhandel”, waarover ik helaas geen informatie heb kunnen vinden.

Waart

Per 1 juli 1910 nam E. van Waart de boekhandel van H. Koster over op het adres Kinkerstraat nr. 47 in Amsterdam. “Boek-, papier- en kantoorboekhandel, leesbibliotheek, drukkerij E. van Waart”. De leesbibliotheek rekende “f1,25 per maand voor 2 boeken per week, steeds de nieuwste werken”. In 1915 gaf Van Waart ook een publicatie uit: “Op reis door Nederland : pension- en hotelgids, bezienswaardigheden enz.” De zaak heeft in 1936 nog kort op de Kinkerstraat nr. 21 gezeten, maar verhuisde daarna naar Haarlem (Duinoordstraat nr. 86).

Waarden

Johannes Alexander van Waarden leerde het boekbindersvak bij Boekbinder Brandt en begon daarna in 1840 zijn eigen boek- en bijbelbinderij op het adres Rechtboomsloot nr. 83 in Amsterdam (“Boekbinderij J. A. van Waarden”). Het vak zat in zijn genen want ook zijn vader, broer en schoonvader waren boekbinders. De binderij van Johannes Alexander zou uitgroeien tot één van de belangrijkste van het land. De Rechtboomsloot werd op een gegeven moment verruild voor de Dijkstraat nr. 13. Het succes van de zaak vereiste een steeds grotere ruimte en rond 1930 verhuisde de binderij dan ook opnieuw, nu naar de Kalkmarkt nr. 7. De firma zou altijd in handen blijven van leden van de familie Van Waarden. In 1978 werd de zaak een BV (“Boekbinderij Van Waarden B.V.”). In 1992 werd een pand betrokken aan de Grote Tocht in Zaandam. Nadat in 1994 de binderij door een grote brand volledig verwoest was, streek het bedrijf uiteindelijk in 1998 neer op de Pieter Lieftinckweg nr. 14 in Zaandam. In 2021 besloten de toenmalige eigenaren Herman en Theo van Waarden na bijna 180! jaar ermee te stoppen. Herman ging op kleine schaal verder met handboekbinderij “Binderij in de Nok” en Theo bleef actief met “Grafideo” (ontwerp en productie van manuscripten).

Waal Malefijt

Rond 1912 begon Adriaan de Waal Malefijt (1884-1965) een boekhandel + drukkerijtje in een klein pandje op de hoek van de Van Limburg Stirumstraat en de Van Hogendorpstraat (adres Van Hogendorpstraat nr. 46). Hij verkocht zowel nieuwe als 2e hands boeken en prees in zijn etalage titels met originele persoonlijke adviezen aan. In de buurt had hij de bijnaam “poepie Malefijt” (vraag me niet naar de verklaring). De drukkerij produceerde o.a. “De kracht omhoog”, een maandblad dat “wilde wijzen op de noodzakelijkheid van de vervulling met den Heiligen Geest en het biddend uitzien naar Christus’ komst”. Gesignaleerd tot 1960.

VU Boekhandel

De VU Boekhandel in Amsterdam werd in 1967 opgericht door Pier R. Rienks. Het was de eerste campus-boekhandel van Nederland. De zaak is gevestigd op de begane grond van het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit, De Boelelaan nr. 1105. Er worden trouwens naast wetenschappelijke boeken ook algemene literatuur en kantoorartikelen verkocht. Na het overlijden van Pier Rienks in 2006 werd de zaak voortgezet door zijn weduwe mevr. Ada Rienks-van der Weijden en haar kinderen.

Vrouwenindruk

Het feministische antiquariaat “Vrouwenindruk” werd in 1984 opgericht door Marianne Verhallen op het adres Westermarkt nr. 5, tegenover de Westertoren in Amsterdam. De zaak had ook enige tijd een filiaal in boekenstadje Bredevoort (Officierstraat nr. 4) onder leiding van M. Prinsen en H. J. Huitink. In 1996 werd “Vrouwenindruk” overgenomen door de Duitse Doris Hermanns (1961-…). Zij had daarvoor 6 jaar gewerkt in een antiquariaat in Utrecht. Vrouwenindruk gaf met enige regelmaat catalogi uit. Zo verscheen in 1998 catalogus nr. 11: “Duitstalige boeken van en over vrouwen voor 1950”. Later verhuisde Doris Hermanns met “Vrouwenindruk” naar Utrecht. De zaak was daar gevestigd op de Telingstraat nr. 11. Sinds 2015 woont Doris Hermanns weer in Duitsland en is daar actief als auteur, redacteur en vertaler. In 2021 werd ze uitgeroepen tot “Bücherfrau des Jahres” .

Vries 2

Reinier Willem Petrus de Vries (1841-1919) was niet alleen antiquaar, maar ook uitgever, veilinghouder, boekhistoricus en bibliothecaris. Het vak werd hem met de paplepel ingegoten, want hij was de zoon van Jan de Vries, mede-eigenaar van de al uit 1785 daterende boekhandel/uitgeverij Ten Brink en De Vries in de Warmoesstraat in Amsterdam. Op zijn 18e (1859) ging R. W. P. , zoals hij later door vakgenoten kortweg genoemd werd, in de leer bij boekhandel H. A. Tjeenk Willink en in 1865 nam hij het antiquariaat van C. Weddepohl aan de Keizersgracht over. In 1871 werd hij deelgenoot in de firma Ten Brink en De Vries en vanaf 1889 was hij enig eigenaar. Daarnaast handelde hij ook onder de naam R. W. P de Vries (zie afgebeelde etiket). Het belangrijkste onderdeel van de firma waren de veilingen. In 1901 werd de zaak verplaatst naar het Singel, bij de Torensluis nr. 146. Ook daar werden vele veilingen gehouden. In 1899 werd zijn zoon A. G. C. de Vries (1872-1936, grootvader van Hella Haasse) vennoot en in 1907 trad de jongste zoon Chr. H. G. de Vries (1880-1928) tot het bedrijf toe. Vanaf 1926 was A. G. C de Vries de enige firmant. R. W. P de Vries was als bibliothecaris ruim 30 jaar verbonden aan de bibliotheek van de Vereeniging tot Bevordering van de Belangen des Boekhandels. Twee jaar voor het overlijden van A. G. C. de Vries werden in januari 1934 na liquidatie de boeken van de firma geveild door Menno Hertzberger en Bernard Houthakker.

Vries

In de loop der tijd waren er minstens 5 leesbibliotheken in de J. P. Heijestraat in Amsterdam gevestigd. Hierbij een stempel van de boekhandel en leesbibliotheek van D. de Vries, J. P. Heijestraat nr. 191. In welke periode de zaak actief was, is mij helaas niet bekend.

Vraagbaak

Rond 1928 ging boek- en kantoorboekhandel, leesbibliotheek “De Vraagbaak” van start op het adres Staringplein nr. 11 in Amsterdam-West (“alle merken vulpenhouders én reparatie-inrichting”). Tot 1942 wordt als eigenaar vermeld mej. H. D. Weijers. Zij was erg zuinig op haar boeken want de klanten van de leesbibliotheek kregen van haar het volgende advies mee: “Leest nooit tijdens uw maaltijden, dat is onhygienisch”. Rond 1942 verhuisde de winkel naar de Overtoom nr. 438. Dan wordt als eigenaar genoemd H. Stoffer, later opgevolgd door zijn zoon H. Stoffer jr., die nog in 1990 de zaak aanprees als “de betere buurtboekhandel”.

Vossen

In het pand waar eerder de boekhandel/uitgeverij/leesbibliotheek van J. W. Fritz was gevestigd, 2e Nassaustraat nr. 13 in Amsterdam-West, had F. J. Vossen in de jaren ’60 een boek-, papier- en kantoorboekhandel + uitgebreide leesbibliotheek. “Raamadvertenties kostten bij hem 75 cent per maand”

Vos

Boek- en papierhandel J. de Vos op de Insulindeweg bij de Riouwstraat in Amsterdam. Helaas geen nadere gegevens bekend.

Voordracht

In 1911 opende boekhandel/uitgeverij magazijn “De Voordracht” de deuren op het adres Nieuwendijk nr. 127 in Amsterdam. Eigenaar: J. J. A. Crollaer. De zaak was gespecialiseerd – de naam zegt het al – in (meest komische) voordrachten die in series getiteld “Jux” en “Jocus” verschenen. Twee voorbeelden: “De gasgloeilicht-agent, voor 1 heer” (ca. 1924) en “Buren, of De geschiedenis van een dove buurvrouw en een stotterende buurman : humoristische revueschets voor 1 dame en 1 heer”, door de bekende auteur en tekstdichter Harry Botschuijver. Magazijn “De Voordracht” werd per 1 september 1932 opgeheven.

Voogd

De Voogd’s moderne boekhandel en leesbibliotheek was in de jaren ’30 gevestigd op het adres Jac. van Lennepstraat nr. 193 (bij de Nic. Beetsstraat) in Amsterdam-West. Er was een 2e vestiging in de Andoornstraat nr. 15-17. De bibliotheek rekende 5 ct. per boek en voor 1 ct. meer werden boeken door de hele stad thuisbezorgd. Over de politieke voorkeur van De Voogd hoeft geen twijfel te bestaan. In advertenties meldde hij “alle marxistische boeken te kunnen leveren”.

Vondel 2

Boekhandel “Vondel” op de Amstelveenscheweg nr. 206 in Amsterdam ging van start in 1926 en presenteerde zich toen ook als muziekhandel. In de beginperiode wordt als eigenaar W.C. A. Francissen vermeld. Vanaf 1934 wordt de zaak gedreven door C. M. Klerkx. De kantoorafdeling bood schoolartikelen, kantoorbehoeften en met name vulpenhouders aan. Daarnaast was er een leesbibliotheek-afdeling in 4 talen met ruim 12.000 delen. De zaak werd rond 1961 opgeheven.

Vondel 1

Over een langere periode waren er in Amsterdam 2 boekhandels actief onder de naam “Vondel”. Vandaag de eerste. In 1924 vestigde J. W. de Boer zich met boekhandel “Vondel” op het adres Overtoom nr. 248. Er was ook een zeer uitgebreide leesbibliotheek aan de zaak verbonden (“speciale condities voor verpleegsters”!). Naast boeken verkocht De Boer ook school- en schrijfbehoeften, modeplaten en tijdschriften. In 1936 verhuisde de winkel naar Overtoom nr. 274. In 1937 werd in een advertentie leveranciers er nadrukkelijk op gewezen de zaak niet te verwarren met boekhandel “Vondel” op de Amstelveenscheweg (waarover morgen meer). De zaak van J. W. de Boer heeft tot ca. 1960 bestaan.

Volksboekhandel

In de vooroorlogse periode kende Amsterdam verschillende zogenaamde “volksboekhandels”. Deze zaken zaten in de socialistische/anarchistische hoek. De zaak waarvan hier een etiket en stempel is afgebeeld, de N.V. Volksboekhandel in de Jan Evertsenstraat nr. 130 in Amsterdam-West springt er uit door de curieuze combinatie met een volksdrogisterij. Er was ook een leesbibliotheek aan de zaak verbonden. Gesignaleerd tussen 1927 en 1933. In de Jan Evertsenstraat hebben overigens in de loop der tijd minstens 5 leesbibliotheken gezeten.

Vlieger

De firma Vlieger in Amsterdam bestaat al meer dan 150 jaar (1869-2025). In dit kader moet ik me beperken tot een korte samenvatting van de geschiedenis van het bedrijf. Jan Vlieger (1844-1908), afkomstig uit Landsmeer, ging al op zeer jonge leeftijd (12/13 jaar) werken in de boekhandel van Herman Koster aan de Haringpakkerij (nu Prins Hendrikkade). Toen Koster in 1859 een 2e winkel opende op het adres Halvemansteeg nr. 9 was daar een belangrijke rol weggelegd voor de pas 15-jarige Vlieger. Vlieger was een zeer ondernemend type. In februari 1869 nam hij de boekhandel van Koster over (“Boek- en Papierhandel J. Vlieger”). De zaak zou een stormachtige ontwikkeling doormaken. Niet onbelangrijk daarbij was het feit dat Vlieger begin jaren ’70 de gelegenheid kreeg een enorme voorraad kinderprentenboeken over te nemen van boekhandel/uitgeverij Schadd. Met dat materiaal zou Vlieger zich als uitgever een grote naam verwerven. Tussen 1870 en 1930 verschenen bij hem een duizelingwekkende hoeveelheid prentenboeken (zeker meer dan 1000). Ook fysiek breidde de zaak uit. Jan Vlieger had een fijne neus voor onroerend goed. Hij kocht met enige regelmaat panden die soms maar niet altijd voor de zaak gebruikt werden. In de Halvemaansteeg werd naast nr. 9 ook nr. 4 en 6 betrokken (oude nummering Y, nr. 520 en Y, nr. 527). In de loop der jaren werden op diverse plekken filialen geopend. Ik som wat adressen op waar Vlieger heeft gezeten: Huidenstraat KK, nr. 271, Huidenstraat nr. 6, papiermagazijn op Amstel nr. 38-52, Rapenburgplein nr. 9, Damrak nr. 65 (ook nr. 76), Leliegracht nr. 12, Rembrandtplein nr. 10, Van Woustraat en Gelderlandplein en dan ben ik waarschijnlijk niet compleet. De 3 zoons van Jan Vlieger werden in 1904 in de zaak opgenomen, Frederik Godfried (Frits) Vlieger (1872-…), Abel Vlieger (1876-1944) en Gerard Hendrik Vlieger (1897-…). Ook de broer van de oprichter, Rudolf Vlieger, trad in 1871 tot de zaak toe. In 1938 volgde een neef van de gebroeders Vlieger, Gerard J. Vlieger. In de jaren ’50 had een kleinzoon Gerard Jan de touwtjes in handen. In juli 1965 werd F. Pappot medevennoot. Na diens overlijden werd zijn plaats ingenomen door H. J. Zeeman, die uiteindelijk de zaak van Gerrit Vlieger overnam. Het enige adres is nu nog Amstel nr. 34 waar Vlieger een zaak heeft gespecialiseerd in papier en kunstenaarsbenodigdheden. Eigenaren: Mick Lemminga en Rob Willems.

Vlerk

A. van der Vlerk begon in 1929 met een “binnen- en buitenlandsche boekhandel” op het adres Ceintuurbaan nr. 212 in Amsterdam-Zuid. Er was ook een leesbibliotheek aan de zaak verbonden. In 1934 verhuisde de winkel naar Ceintuurbaan nr. 210. In 1954 verkocht Van der Vlerk de boekhandel aan het uit Tilburg afkomstige echtpaar P. Raaijen en A. E. J. Raaijen-Kloosterman (“Boekhandel Raaijen” – hier eerder behandeld).

Vlacq

In november 1915 werd de N.V. Boekhandel en Uitgeversmaatschappij “Adriaan Vlacq” opgericht. De zaak was gevestigd op het adres Roelof Hartstraat nr. 166 in Amsterdam en werd geleid door 2 directeuren, te weten J. van Ravenswaay en P. Köhler Jr. Zeer waarschijnlijk verwijst de naam van de zaak naar de befaamde 17e eeuwse wiskundige Adriaen Vlacq. In advertenties maakt de firma duidelijk studieboeken wiskunde steeds voorradig te hebben. In oktober 1917 verhuisde de winkel naar de Van Baerlestraat nr. 49. De uitgeverij heeft, voor zover ik heb kunnen nagaan niet veel sporen achtergelaten. In 1933 verscheen: “Hitler, hervormer of misdadiger?”, door W. Bottema C.Az. (pseudoniem van Louis Fles). In december 1941 wordt de N.V. ontbonden en in juni 1942 gaat de zaak in liquidatie. Zoals zo vaak werd er wel een doorstart gemaakt door een nieuwe eigenaar, J. Oosten. Gesignaleerd tot 1960.

Vlaanderen Oldenzeel

De uit Harderwijk afkomstige gereformeerde familie Vlaanderen Oldenzeel vestigde zich in 1897 in Amsterdam-Oost. Na eerst enige tijd een groentezaak gedreven te hebben (later delicatessenzaak) op het adres 1e Oosterparkstraat nr. 212, tegenover het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, ging het roer om richting boeken. Op het zelfde adres opende Johs. Vlaanderen Oldenzeel rond 1924 een kerkboekhandel en uitgeefbureau. De uitgeeftak richtte zich vrijwel uitsluitend op de protestantse markt. Veel zondagschool-uitgaven, het tijdschrift “Ons Blad”, een evangelisch maandblad voor jongens en meisjes, etc. Maar ook in 1935 “Eenige kinderliedjes, voorgezegd door een moeder”. Diverse leden van de familie Vlaanderen Oldenzeel zouden de zaak in de loop der jaren bemannen. Ik noem Stephanus Leendert Vlaanderen Oldenzeel (1868-1945) en Stephanus Leendert II (1921-2001). Toen in 1982 het pand aan de 1e Oosterparkstraat in het kader van stadsvernieuwing werd gesloopt, verhuisde de firma, na een korte periode op nr. 96, naar een veel ruimer pand op de 1e Oosterparkstraat nr. 117, vlak bij de Wibautstraat. Curieus is dat Johs. Vlaanderen Oldenzeel pas in februari 1960 de officiële erkenning kreeg als boekhandelaar. De firma zou tot 2004 bestaan hebben, toen gedreven door Jos Vlaanderen Oldenzeel (tijdschriften en kantoorartikelen). Dan heb ik het nog niet gehad over een ander lid van de familie, Albert Vlaanderen Oldenzeel, de broer van Johs., die al in 1919 in de Blasiusstraat nr. 66 (Amsterdam-Oost) een boekbinderij/boekdrukkerij, handel in kantoor-, school-, schrijf- en tekenbehoeften opende, later uitgebreid met een leesbibliotheek (Leesbibliotheek “Vlaanderen”). De zaak verbleef ook enige tijd op Blasiusstraat nr. 58. Albert werd later opgevolgd door Steef Vlaanderen Oldenzeel.

Visser van Bloemen

Pier Johannes de Visser van Bloemen (1885-1932) opende rond 1910 een muziekhandel op het adres Reestraat nr. 28 in Amsterdam. Het werd hét adres voor grammofoons, 1e klas platen, mandolines en houten en koperen blaasinstrumenten. Na het overlijden van de oprichter in 1932 wordt de zaak niet meer vermeld. In mei 1942 wordt de “enorme uitgebreide winkel- en magazijnvoorraad” van de firma geveild in het veilinggebouw “Odeon”, Singel nr. 460, bij het Koningsplein. De vormgeving van de etiketten maakt duidelijk dat het hier om een ambitieus bedrijf ging.

Visser 4

In 1941 nam mevr. M. C. Visser de leesbibliotheek van A. M. Reijn over op het adres Cabralstraat nr. 45, bij het Mercatorplein in Amsterdam-West. Reijn stak daarna al zijn tijd in verzetsactiviteiten. Naast de leesbibliotheek zette mevr. Visser ook de afdeling speelgoederen voort. De klanten konden daarvoor een spaarkaart aanschaffen. De bibliotheek omvatte 16.000 boeken. Curieus is dat er bij mevr. Visser ook een afdeling witgoed was, gedreven door A. Alberti. Gesignaleerd tot ca. 1960.

Visser 3

Waar tussen 1938 en 1942 een filiaal gevestigd was van “Van Baerle’s Boekhandel” (van het Joodse echtpaar Adelaar) op het Olympiaplein nr. 127 in Amsterdam vestigde zich rond 1946 W. F. Visser met een boek- en kantoorboekhandel (“Boekhandel W. F. Visser”). Er was ook een leesbibliotheek-afdeling aan de zaak verbonden. In 1955 (de zaak was inmiddels een commanditaire vennootschap geworden) was de leiding in handen van W. F. Visser en D. J. van Velthoven. In die tijd had men ook een filiaal op het Damrak nr. 25 (filiaalhouder W. P. H. v.d. Most). In 1958 zocht men personeel voor een te openen “tijdschrifthal”. De winkel werd vanaf 1959 voortgezet onder de naam “Euro Boekhandel Visser” (hier eerder behandeld onder Euro).

Visser 2

De boekbinderij van Frederik Gerardus Koster (1857-1924), daterend uit 1885 (hier eerder behandeld), werd na het overlijden van de eigenaar in 1924 overgenomen door J. F. Visser Jr. De zaak was toen gevestigd op de Prinsengracht nr. 507 in Amsterdam. De binderij van Visser heeft zeker tot1960 bestaan.

Visser

De al uit 1886 daterende boek- en kantoorboekhandel van Willem Fredrik Theile (hier eerder behandeld) op de Haarlemmerstraat nr. 89, bij de Binnen Brouwersstraat in Amsterdam werd na het overlijden van de heer Theile in 1904 voortgezet door H. L. Hiddink en later (in ieder geval vanaf 1914) door J. A. Y. Visser (1874-1932). De rode etiketten laten zien dat Visser nog enige tijd de naam Theile bleef vermelden. Na het overlijden van de heer Visser zette zijn weduwe, mevr. J. A. Y. Visser-Mienes de zaak voort. Inmiddels was er ook een leesbibliotheek-afdeling aan de zaak verbonden. De initialen van haar echtgenoot werden in de loop der tijd weggelaten en dan presenteert de winkel zich als Boekhandel Visser of Visser’s Boekhandel. In de jaren ’50 wordt als eigenaar genoemd A. J. Hering. De leesbibliotheek werd in 1961 opgeheven. De boekhandel wordt voor het laatst vermeld in 1965.

Visscher

A. R. Visscher had in de jaren ’20 van de vorige eeuw een boekbinderij op het adres Stadionstraat nr. 23 in Amsterdam-Zuid.

Vis

H. S. Vis had tussen 1931 en 1941 een boek- en papierhandel onder de naam boekhandel “Het Zuiden” in Amsterdam. Aanvankelijk op het adres Rijnstraat nr. 22, later op Rijnstraat nr. 12. Naar eigen zeggen ging het hier om “de eenige joodsche boekhandel in Plan Zuid”. Dat de zaak na 1941 niet meer genoemd wordt, doet het ergste vermoeden.

Victorie

Op het adres Rijnstraat nr. 61 in Amsterdam-Zuid waren in de loop der jaren verschillende boekhandels actief. In de oorlog was “Boekhandel Beatrijs” er gevestigd. In 1946 opende boekhandel De Roode er een filiaal. In 1952 gingen G. van Woudenbergh en A. Biesheuvel er van start met boek- en tijdschriftenhandel “Victorie”. Rond 1969 werd de zaak overgenomen door Nico Favié (“Boek- en kantoorboekhandel Favié”), hier eerder behandeld.

Vermeulen 2

In augustus 1926 wordt de boekhandel/leesbibliotheek van Johannes Vermeulen voor het eerst vermeld. De zaak is gevestigd op het adres Kinkerstraat nr. 288 in Amsterdam. In het adresboek van de Nederlandse boekhandel wordt de zaak een volksboekhandel genoemd. Dus verwarring met de Academische Boekhandel Vermeulen, die in diezelfde tijd van start ging, lag niet voor de hand. In 1937 werd Johannes Vermeulen opgevolgd door zijn dochters Lyda Petronella Vermeulen en M. M. Vermeulen. Later (begin jaren’40?) verhuisde de winkel naar de Bos en Lommerweg nr. 227 in Amsterdam-West. In 1947 trad P. W. Omta in dienst bij de gezusters Vermeulen en in 1953 nam hij de zaak over. Hij handhaafde nog zeker 10 jaar de naam Vermeulen. Boekhandel Omta behandelde ik al eerder.

Vermeulen

De Academische Boekwinkel P. H. Vermeulen N.V. , eind 1927 opgericht op de Grimburgwal nr. 13 (later ook wel nr. 11-13), in het Huis met de Luifel, tegenover het Binnengasthuis in Amsterdam, was volledig gericht op de universitaire wereld (wetenschappers en studenten). Vanaf het begin trad de zaak ook op als uitgever, met name van medische dissertaties. In de jaren ’50 werd het bedrijf achtereenvolgens geleid door mevr. J. L. Vermeulen-Schild en H. P. M. Trooster. In de jaren ’60 werd een speciale afdeling geopend naast de hoofdvestiging onder de naam “Het Wetenschappelijke Pocketboek”. In de jaren ’60 en ’70 had men een filiaal in de Weesperstraat, eerst op nr. 49, later op nr. 80, waar een tijdlang de exacte afdeling was ondergebracht. In 1970 werd de Academische Boekhandel een onderdeel van het Kluwer-concern en in 1975 fuseerde de zaak met Scheltema, Holkema, eveneens onderdeel van Kluwer. De nieuwe naam: boekhandel “Scheltema, Holkema & Vermeulen”. Déze zaak behandelde ik eerder bij boekhandel Scheltema.

Verkruisen

Nicolaas Johannes Verkruisen (1866-1951) vestigde zich in 1895 met een muziekhandel op het adres Marnixstraat nr. 29 in Amsterdam. De zaak was gespecialiseerd in orgels en piano’s. In 1902 werd een concurrent overgenomen, de piano- en orgelhandel van G. F. Jurjaanz op de Haarlemmerdijk nr. 86-88. Het adres werd toen Marnixstraat nr. 77 en 79. Rond 1905 verhuisde de muziekhandel opnieuw, nu naar de Heerengracht nr. 215, het 1e huis vanaf de Raadhuisstraat. De klanten konden bij Verkruisen ook terecht voor reparaties, stemmen van instrumenten en er kon ook geruild worden. In november 1911 werd de zaak verplaatst naar het adres waar men tot het eind zou verblijven: Stadhouderskade nr. 116, hoek Nic. Berchemstraat, achter het Paleis voor Volksvlijt. Het pand werd eerst grondig verbouwd. In de periode 1922-1930 had men een 2e vestiging in de winkelgalerij aan de Raadhuisstraat nr. 37. Het 100-jarig bestaan werd niet gehaald. Eind 1987 werd een grote opheffingsuitverkoop gehouden.

Verheul

De boek-, papier- en kunsthandel/leesbibliotheek van S. A(dr.) Verheul ging ca. 1919 van start op het adres Majubastraat nr. 16 in Amsterdam. Men leverde ook bind- en drukwerk. De leesbibliotheek had meer dan 35 nederlandse, franse, duitse en engelse week- en maandbladen voorradig. In 1924 werd de winkel verplaatst naar de Corn. Drebbelstraat nr. 2, hoek Simon Stevinstraat. In januari 1931 verhuisde de zaak naar de Hoogeweg nr. 36. In december 1934 was in een advertentie te lezen: “voor het inkopen van practische kerstcadeaux is boekhandel Verheul het aangewezen adres”. Dit kon niet voorkomen dat de zaak in 1935 failliet ging.

Verheijen

Anton Verheijen dreef tussen ca. 1897 en ca. 1907 een boekhandel/leesinrichting op het adres Commelinstraat nr. 60 in Amsterdam. Ook het leesgezelschap “Joost van den Vondel” vond bij hem onderdak. De klanten konden voor f. 6,25 per kwartaal iedere week 21 tijdschriften raadplegen en 1 roman lenen. De zaak gaf ook enkele ansichtkaarten uit met straatbeelden in de omgeving.

Verglheden

Tjibbe van der Ploeg (1948-2021) opende in 1998 een klein antiquariaatje op het adres Koningsstraat nr. 35 in Amsterdam met de naam “Verglheden” (een samentrekking van verleden – heden en verglijden van de tijd? ). Van der Ploeg had als specialisatie: literatuur, kinderboeken en filosofie. De winkel onderscheidde zich met een steeds verrassende etalage. De zaak werd na het overlijden van de eigenaar in november 2012 opgeheven.

Verbeek

De (kantoor-) boekhandel/boekbinderij/leesbibliotheek van P. E. Verbeek kom ik voor het eerst tegen in 1899. De zaak is dan gevestigd op het adres Huidenstraat nr. 6 in Amsterdam. Verbeek bood o.a. visitekaartjes met envelop aan, vanaf 50 ct. per 100. De winkel verhuisde rond 1913 naar de Huidenstraat nr. 7. In april 1920 verkocht de toenmalige eigenaar A. J. C. Schaap de winkel aan Henri Corver Jr. De zaak werd in 1929 opgeheven.

Veldstra

Boekhandel/leesbibliotheek/advertentiebureau J. S. Veldstra in de Staringstraat nr. 46 in Amsterdam. Nadere gegevens ontbreken helaas.

Vegte

F. W. van der Vegte (1892- ) werkte begin jaren ’30 als boekhouder bij boekhandel Schalekamp aan de Spuistraat in Amsterdam. Na twee jaar werkloosheid besloot hij in maart 1936 zelf een boekhandel te beginnen: “Boekhandel F. W. van der Vegte” op het adres Adm. De Ruyterweg nr. 80, bij de Krommert in Amsterdam-West. In de jaren ’50 werd hij in de winkel bijgestaan door G. van der Vegte. De zaak moet in de jaren ’60 nog bestaan hebben.

Veenstra

Boekhandel Erato, al sinds eind jaren ’30 gevestigd op de Utrechtschestraat nr. 18a, hoek Heerengracht nr. 587, werd in 1971 overgenomen door K. H. (Kees) Veenstra (1920-2013). Vanaf dat moment was er sprake van “Boekhandel Veenstra”. Toen Kees Veenstra met pensioen ging, werd de zaak overgenomen door 2 werkneemsters: Gina de Lange en Ineke van Drie. Veenstra had bij de “huisbaas” bedongen dat de huur van het winkelpand min of meer gelijk zou blijven tot de dames de pensioengerechtigde leeftijd bereikten. Toen het zover was (2016) verviervoudigde de eigenaar van het pand de huur. Dit betekende (juli 2016) het einde van VOF Boekhandel Veenstra.

Vecht 2

De Fa. Van der Vecht & Co werd in 1887 opgericht in Amsterdam-West op het adres Nassaukade nr. 365. Het ging om een algemene boekhandel/muziekhandel/schoolboekhandel/leesbibliotheek. In mei 1925 werd de naam van het bedrijf veranderd in “M. van der Vecht Czn. v/h Fa. van der Vecht & Co”. Rond die tijd had men ook een vestiging in Bussum, maar in 1928 werd deze vestiging geschrapt uit de lijst van erkende boekhandelaren met als reden: “gebleken geen boekhandelaar te zijn” (curieus!). In 1929 liet de firma nadrukkelijk weten dat er geen relatie bestond met bekhandel E. van der Vecht (een concurrent die ik gisteren behandelde). In 1936 werd de winkel verplaatst naar de Van Baerlestraat nr. 77 in Amsterdam-Zuid. De nadruk lag bij dit bedrijf toch vooral op de onderwijsmarkt. Men presenteerde zich als Fröbel-leermiddelenhuis en speciaal adres voor Fröbel- en Montessori-artikelen, fabrikant van schoolmeubelen, adres voor machinaal vervaardigde vlechtmatjes etc. In de jaren ’50 werd de zaak geleid door mevr. M. C. van Riemsdijk-van der Vecht. Rond 1964 werd de winkel opgeheven.

Vecht

In de periode 1904 – ca. 1930 was (school)boek- en kunsthandel /uitgeverij E. van der Vecht gevestigd op het adres Marnixstraat nr. 372 in Amsterdam. De uitgeverij gaf populaire fictie, kinder-/jeugdboeken en op het onderwijs gerichte publicaties uit. Zo verscheen in 1911 een “Toelichting bij 4 liturgische schoolplaten (Roomsch zaakonderwijs)”. Als eigenaren worden ook genoemd Johannes Maria van Lieshout en Felix Everardus Maria de Neeff.