Passage

De Passageboekhandel in Amsterdam wordt voor het eerst vermeld in 1929. Eigenaar is dan M. Salom del Valle. De winkel is gevestigd op de Amstellaan nr. 98 in Amsterdam-Zuid. Er was ook een leesbibliotheek aan de zaak verbonden. In 1934 gaat de zaak over in handen van C. Mok. Vanaf 1939 is G. J. van Oort de eigenaar. Eind jaren ’40 wordt het adres Stalinlaan nr. 98, maar de Stalinlaan wordt in 1956 (om plausibele redenen) omgedoopt tot Vrijheidslaan. In die periode wordt naast G. J. van Oort als 2e eigenaar mevr. J. M. Göbel-Verhoeven vermeld. Gesignaleerd tot ca. 1960.

Pardes

Antiquariaat Pardes op het adres Legmeerplein nr. 13 in Amsterdam had een curieuze combinatie van specialismen: judaica en humor. Over de eigenaar en de periode waarin de zaak actief was, tast ik helaas in het duister. De naam was in ieder geval goed gekozen. De Hebreeuwse letters P. R. D. en S. vormen samen het woord PaRDeS, de plek waar men zich terug kan trekken, wijsheid uit de bronnen tot zich kan nemen en daarmee met een beschouwende blik de wereld kan bekijken, met andere woorden: het antiquariaat!

Paradigma

Het stempel van boekhandel/antiquariaat “Paradigma” vermeldt ”new and antiquarian books in communication and culture”. Ik neem aan dat dit onderwerp het specialisme van de zaak was. Paradigma was in de jaren ’80 gevestigd op het adres van Ostadestraat nr. 8 in Amsterdam. In 1986 verscheen catalogus nr. 13, onderwerp filosofie. Eigenaar was de heer of mevr. Van Caspel.

Pantheon

Boekhandel Pantheon werd in 1984 opgericht door o.a. A. H. (Dolf) Pereboom op de Sint Antoniebreestraat nr. 134 (ook wel nr. 132-134) in Amsterdam (Nieuwmarktbuurt). In 2018 werd de zaak overgenomen door Henk Brandsen. Sindsdien maakt Pantheon onderdeel uit van diens boekhandelsgroep Boekholt. Op de 1e verdieping bevindt zich reisboekhandel “A la Carte”. Pantheon is deelnemer aan de inkoopcombinatie Libris/Blz. Ook de Island Bookstore en De Dolfijn behoren tot de Boekholt-groep.

Pampiere Wereld

Julius Jonas Dalberg (1882-1943) zat in 1933 enige tijd in een Duits concentratiekamp, maar het lukte hem om in september van dat jaar samen met zijn vrouw Bella Dalberg-Nussbaum naar Nederland te vluchten. In Duitsland was hij werkzaam geweest als advocaat/notaris. In Amsterdam begon hij in een garage op de Spuistraat een antiquariaat gespecialiseerd in judaica, hebraica en alte Graphik onder de naam “Pampiere Wereld”. Ik vermoed dat de naam verwees naar het 17e eeuwse werk van Jan Hermansz Krul, getiteld “Pampiere wereld ofte wereldsche oeffeninge”. Salomon Samson Meyer (1910-1986) kwam in 1934 in dienst bij de beroemde Joodse antiquaar Louis Lamm (Amstel nr. 3) (hier eerder behandeld). Rond 1936 ging hij werken bij de Pampiere Wereld en al vrij snel werd hij de compagnon van Dalberg: antiquariaat “Pampiere Wereld (Dalberg & Meyer)”. In datzelfde jaar was de zaak verhuisd van de Spuistraat naar het Rokin nr. 24. In oktober 1941 werd het antiquariaat door de Duitse bezetter gesloten en daarna als opslagruimte gebruikt. Salomon Meyer werd in januari 1943 opgepakt en afgevoerd naar kamp Westerbork. Hij wist te ontsnappen en dook onder in Den Bosch. Julius Dalberg en zijn vrouw lukte dit niet. Ze werden allebei in 1943 in concentratiekamp Sobibor vermoord. Al in maart 1945 (Noord-Nederland was nog niet bevrijd) plaatste Salomon Meyer een advertentie waarin hij meedeelde zijn antiquariaat weer op te starten, voorlopig vanaf de Prins Bernhardstraat nr. 10 in Den Bosch. Later in 1945 opereert hij – tijdelijk – vanaf het adres Hacquartstraat nr. 20, Amsterdam. Tussen 1945 en 1955 bevond de zaak zich in Den Haag. In 1955 keerde Meyer terug naar Amsterdam

, Diezestraat nr. 27, Amsterdam-Zuid. In de jaren ’60 bevindt het antiquariaat zich op het adres Kalverstraat nr. 12 (ingang Jonge Roelensteeg nr. 2a). In april 1976 verhuisde de zaak naar de Keizersgracht nr. 428-432, bij de Leidsestraat. Na het overlijden van Salomon Meyer in december 1986 werd het antiquariaat nog tot ca. 1994 door de fam. Meyer voortgezet (gesloten antiquariaat).

Paddenburg

Arend Casper Franciscus van Paddenburg (1832-1890) ging in 1859 van start met een boekhandel/leesbibliotheek op het adres Dirk van Hasseltsteeg , bij de N.Z. Voorburgwal H, nr. 616. Rond 1861 verhuisde de winkel naar de Wijde Lijnbaansteeg G, nr. 434; vanaf 1875 Lijnbaansteeg nr. 2. Rond 1882 werd er opnieuw verhuisd, nu naar de Spuistraat nr. 53. Na het overlijden van Paddenburg in 1890, werd de winkel voortgezet door C. Dalmeyer Jzn. In 1894 werd de zaak failliet verklaard. Zoals zo vaak werd er daarna een doorstart gemaakt en in 1899 werd de zaak verplaatst naar de N.Z. Voorburgwal nr. 135, over “Die Porte van Cleve”. Inmiddels was er ook een leesinrichting aan de zaak verbonden. Laatste vermelding in 1903.

Pach

David Pach (1881-1942) begon zijn boekhandelscarrière in Amsterdam. In 1907 was zijn zaak gevestigd op het adres Burmanstraat nr. 32. Hij zou ook als uitgever zijn opgetreden, maar publicaties van hem met als plaats van uitgave Amsterdam heb ik niet kunnen vinden. Begin jaren ’10 bevond zijn winkel zich op de Heerengracht nr. 129, “direct achter den Dam, b/d Raadhuisstraat”. In 1912 verhuisde hij met zijn boekhandel naar de Leeuwenstraat nr. 13 in Hilversum, waarover later hopelijk meer.

Paardekooper

In 1910 begon Gerardus Wilhelmus Cornelis Paardekooper met een boekbinderij op het adres Borgerstraat nr. 24 in Amsterdam. In de loop van de eeuw zouden vele leden van de familie Paardekooper in het bedrijf actief worden, maar de naam zou onveranderd blijven: “Boekbinderij G. W. C. Paardekooper”. Als firmanten worden in de loop der jaren genoemd: Louis Gerard Paardekooper, G. J. Paardekooper, J. P. G. Paardekooper, F. M. P. Paardekooper, J. A. Paardekooper, F. G. W. A. Paardekooper en P. Th. M. Paardekooper. In de beginjaren presenteerde men zich als Electrische Boekbinderij, Stempelbandfabriek in goud- en kleurendruk, ook voor albums en portefeuilles. In de jaren ’50 timmerde men aan de weg via een aparte N. V. (Paardekoper Integral) met een bindwijze die het midden hield tussen een gebonden en een ingenaaid boek, mogelijk in alle materialen en met een sterke kneep. Het bedrijf zou herhaaldelijk verhuizen. In 1912 werd de Borgerstraat verruild voor de Jacob van Lennepkade nr. 151. In de jaren 1916-1920 zat het bedrijf op de Nic. Beetsstraat nr. 126 en in de jaren’20 op de Bloemgracht nr. 8 (“Huis met het Schaep”). Eind jaren ’30 wordt als adres vermeld Lindengracht nr. 7. In de oorlog zat de binderij op de Noordermarkt nr. 4. Vanaf begin jaren ’50 tot ca. 1967 was het adres Haarlemmer Houttuinen nr. 217-219 (ook wel nr. 215-223). Eind jaren ’60 vinden we het bedriif terug op de Gilles van Ledenberchstraat nr. 24-54 (ook wel nr. 22). In 1971 fuseerde de N. V. G. W. C. Paardekooper met de Zutphense binderij C. H. F. Wöhrmann & Zn. De naam Paardekooper kom ik na 1983 niet meer tegen. Binderij Wöhrmann bestaat nog steeds. Na verschillende overnames nu onder de naam “Wilco”.

Paard

De schaak en gowinkel “Het Paard” werd in 1987 opgericht door Marjan Diederen op de Binnen Brouwersstraat in Amsterdam. Al vrij snel daarna verhuisde deze unieke specialist in denksportartikelen naar de Haarlemmerdijk nr. 147. De voorraad bestond naast boeken over schaken, dammen, bridge, het go-spel, backgammon etc. (zowel nieuw als 2e hands) uit een enorme hoeveelheid spellen en puzzels. De winkel functioneerde ook als depot van de Nederlandse Go-bond. In 2003 verhuisde Het Paard naar Haarlemmerdijk nr. 173 waar de zaak tot op heden gevestigd is.