Hieronymus

De vader van P. H. (Peter) Kerssemakers startte zijn antiquariaat in Nijmegen, maar de zoon zette de zaak vanaf 1976 voort in Amsterdam op de Leliegracht nr. 36, hoek Keizersgracht. Zijn voornaamste specialisatie was kunst/architectuur voor 1900. Op dat gebied produceerde hij veel catalogi. In de jaren ’90 wordt als mede-eigenaar zijn vrouw, H. Kerssemakers-Bloem, vermeld. In 2012 werd het antiquariaat verkocht aan Saskia van Bergen, die de zaak als webshop voortzette.

Himalaya

De New Age boekhandel “Himalaya” (of in goed Nederlands “winkel van de nieuwe tijd”) had naast boeken over zelfontwikkeling, religie, astrologie, shamanisme etc. o.a. ook beelden, muziek en wierook in het assortiment. De zaak werd rond 1987 opgericht op de Warmoesstraat nr. 56 in Amsterdam door J. A. W. P. (Jeroen) Schiks. Hij begon met 3 planken boeken, maar de zaak zou zich ontwikkelen tot één van de grootste spirituele boekhandels van Nederland. Achterin de zaak werd ook een theehuis geëxploiteerd. Op een gegeven moment werd ook een filiaal in Rotterdam geopend op de Mariniersweg nr. 9. Na een aangekondigde forse huurverhoging zag deze “oase van rust en inspiratie” in Amsterdam zich in 2012 gedwongen te sluiten.

Heteren

In 1831 ging Jan Hijko van Heteren van start met een boekhandel in Amsterdam. Als eerste adres wordt vermeld N.Z. Voorburgwal, over de Armsteeg, nr. 113. Maar vanaf 1836 tot 1920 zou de zaak verblijven in de Hartenstraat op diverse huisnummers. Van 1836-1846 op nr. 15, tussen 1846 en 1851 op nr. 28, tussen 1852 en 1874 op K K nr. 601, tussen 1875 en 1883 op nr. 21 en tussen 1887 en 1920 op nr. 26. De zaak was al gauw succesvol en daarom werd de broer van Jan Hijko, Gerrit van Heteren (1814-1893), in 1837 mede-eigenaar. Vanaf dat moment kreeg de zaak de definitieve naam die tot het eind gehandhaafd zou blijven: “Boekhandel J. H. en G. van Heteren”. In 1847 trok de oprichter zich terug, waarna Gerrit de zaak alleen voortzette. Zoals veel boekhandels in die tijd was Van Heteren ook actief als uitgever. Tussen 1832 en 1960 verschenen honderden publicaties. Rond 1879 werd de zoon van Gerrit, vernoemd naar zijn oom, Jan Hijko van Heteren II (1857-1938) actief in het bedrijf. Met name onder zijn leiding ontwikkelde de zaak zich tot één van de grootste boekhandels van Amsterdam. In 1893 werd de boekhandel van Adriaan Dorsman overgenomen. Jan Hijko II vervulde verschillende bestuursfuncties in het boekenvak. Zo was hij tussen 1888 en 1916 bestuurslid van de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels (VBVB). Toen bleek dat er binnen de familie geen opvolgers te vinden waren, werd de zaak in 1920 verkocht aan Uitgeverij Meulenhoff. De winkel verhuisde toen naar het Rokin nr. 44. Als directeur wordt dan vermeld Johannes Marius Meulenhoff. In 1950 verkocht Meulenhoff de boekhandel aan H. J. Heule. In 1955 werd uitgeverij De Driehoek overgenomen en in 1970 trokken uitgeverij en boekhandel in een pand op de Keizersgracht nr. 756. In 1981 werd het 150-jarig bestaan gevierd! H. J. Heule zou de boekhandel, nog altijd onder de naam “J. H. en G. van Heteren”, tot 1999 voortzetten. Op de foto de winkel op het Rokin.

Hessing

J. G. Hessing had tussen 1860 en 1870 een boekbinderij op de Warmoesgracht L. L. nr. 67 in Amsterdam.

Hertzberger

De uit Sneek afkomstige Emanuel, Menachem Ben Juda (Menno) Hertzberger (1897-1982) was in de jaren 1914-1920 als volontair werkzaam bij Antiquariaat R. W. P. de Vries in Amsterdam en bij Martinus Nijhoff in Den Haag, voor hij zich op 17 mei 1920 zelfstandig vestigde op Singel nr. 155 in Amsterdam met “Internationaal Antiquariaat/Moderne Boekhandel/Uitgeverij en Veilinghuis Menno Hertzberger”. De pretentie die hieruit blijkt werd volledig waargemaakt, want Hertzberger werd al snel één van de belangrijkste figuren in de Nederlandse antiquarenwereld. In oktober 1920 gaf hij al z’n eerste catalogus uit (er zouden er vele volgen) en in 1921 werd de eerste veiling gehouden. In datzelfde jaar verhuisde de firma naar een aangekocht, groter pand op Singel nr. 364. In 1933 verhuisde Hertzberger opnieuw, nu naar een monumentaal pand op de Keizersgracht nr. 610 (aanvankelijk huur, later gekocht). In 1935 was Hertzberger mede-oprichter en 1e voorzitter van de Nederlandse Vereeniging Van Antiquaren (NVVA). Samen met S. H. de Roos en Paul May gaf hij 4 bibliofiele publicaties uit onder het impressum “De Heuvelpers”. Onder eigen naam gaf hij veel dissertaties en inaugurele redes uit. Eén van de belangrijkste publicaties van het bedrijf was: “The dictionary for the antiquarian booktrade” (1956) , onder redactie van Hetzberger zelf. Zoals te verwachten: het bedrijf werd in de oorlog onder het bewind van een Verwalter gesteld. Hertzberger overleefde de oorlog, zijn eerste vrouw en de 3 kinderen uit hun huwelijk kwamen om in een concentratiekamp. In 1947 werd op initiatief van Hertzberger de International League of Antiquarian Booksellers (ILAB) opgericht. In januari 1960 ging Hertzberger een samenwerking aan met Antiquariaat N. L. van Gendt (Dolf van Gendt). In 1963 werd de Menno Hertzberger-prijs ingesteld (uitgereikt 1x in de 3 of 4 jaar) om de bestudering van de boekgeschiedenis en de beoefening van de bibliografie te stimuleren. Toen Menno Hertzberger zich in 1964 om gezondheidsredenen terugtrok, bleef hij wel voor 50 % aandeelhouder. Per oktober 1968 droeg hij zijn aandeel over aan Dolf van Gendt, die toen enige eigenaar werd. Hertzberger verhuisde naar de Eemnesserweg in Baarn, waar hij gewoon onder eigen naam weer doorging als antiquaar.

Herman Gorter

Nadat Anthoon Johan Koejemans (1903-1982) in 1948 uit zijn functie als hoofdredacteur van De Waarheid (CPN-krant) werd ontheven, omdat hij zich onvoldoende aan de partijlijn hield, begon hij in 1953 een kantoorboekhandel, annex leesbibliotheek onder de naam “Herman Gorter” op het adres Rijnstraat nr. 226 in Amsterdam-Zuid. In de naamgeving bleef hij dus wel uitkomen voor zijn politieke voorkeur. Hij ging er in advertenties direct enthousiast tegenaan: “Zoekt gij in uw vrije uren literair genot, ontspanning of ontwikkeling ? Leesbibliotheek “Herman Gorter” leent U tegen unieke prijs het boek dat gij wenst”. In de kantoorafdeling bood hij o.a. Fröbel-artikelen, legpuzzles en prima ballpoints aan. Toen hij in 1967 stopte, werd de zaak voortgezet door J. M. Bos De Rijnstraat was een favoriete locatie voor leesbibliotheken, want in de loop der tijd waren er minstens 6 gevestigd.

Herenstraat

F. Baumgartner

, die ik al eerder in deze serie ter sprake bracht, was in 1943 eigenaar van de erkende leesbibliotheek “De Brug” op de Heerenstraat nr. 29 in Amsterdam. Later gebruikte hij de naam “Baumgartner’s Leesbibliotheek”. Waarschijnlijk als gevolg van een conflict over de naam “De Brug” met een boekhandel op de Koninginneweg die dezelfde naam droeg, hanteerde hij ook enige tijd een stempel (hier afgebeeld) met slechts de vermelding “Leesbibliotheek Herenstraat”. In de jaren ’60 was de leesbibliotheek op dit adres in handen van mevr. W. S. Desmet-Kuiper. Opgeheven in 1969.

Henriques

Per 1 januari 1878 nam M. Henriques de Castro de boekhandel van Y. Rogge over op de Singel, bij de Heisteeg nr.400 in Amsterdam. Henriques had daarvoor ruime ervaring opgedaan bij boekhandel L. van Giffen in Groningen, Sortimentsbuchhandlung Gilbers in Dresden en bij de boekhandel van Max Ruef in Antwerpen. De zaak gaf tussen 1879 en 1881 diverse publicaties uit, o.a. het volgende curieuze werkje van 21 pagina’s: “Jan Windman, Pieter Soliditeit en Gerrit Meeprater : een afgeluisterd gesprek naar aanleiding der Rotterdamsche catastrophe over Pincoffs of “schijn bedriegt”, de ontvluchting van de directeuren der Afrikaansche handelsvereeniging”, door Anonymus (1879). In juli 1880 verhuisde de boek-, papier- en kunsthandel naar het adres Amstel, hoek Amstelstraat nr. 200. In november 1881 deed Henriques de Castro de zaak over aan G. J. Bolman, die de naam Henriques de Castro nog 2 jaar handhaafde, maar in 1883 onder eigen naam verder ging.

Henning

Rond 1882 opende Joh. Henning een kantoorboekhandel op het adres Rokin nr. 108, bij de Taksteeg in Amsterdam. In de jaren 1902 en 1903 had hij ook een filiaal in de De Clercqstraat nr. 26. Naast het gebruikelijke assortiment verkocht Henning o.a. “grafkransen in metaal, git, porselein en immortellen” (zijn specialiteit!). In 1905 opende hij een filiaal in de Wolvenstraat nr. 2 en 4. De zaak functioneerde ook als “Rijksdepot van post- en plakzegels”. In 1912 werd de zaak overgenomen door Th. van der Heijde – “Kantoorboekhandel Th. van der Heijde, v/h Joh. Henning, Rokin 108”.

Hendriks

P. Hendriks richtte in 1890 een kantoorboekhandel op in de Vijzelstraat op nr. 90 in Amsterdam. Zoals zoveel kantoorboekhandelaren gaf ook Hendriks ansichtkaarten uit. In 1927 verhuisde de zaak naar de Vijzelstraat nr. 31. Op één van de rode etiketten is te zien dat Hendriks o.a. gespecialiseerd was in de bureau-artikelen van Perry & Co. In 1940 werd het 50-jarig jubileum gevierd. Niet lang daarna werd de zaak opgeheven. De laatste eigenaar, Willem Hendriks, overleed in oktober1953.

Hemerijck

Pieter Antonie Hemerijck (1884-1945) nam rond 1914 de boekhandel over van J. W. A. van Schaik op de Willemsparkweg nr. 15 in Amsterdam. Per 1 januari 1918 nam hij ook de boekhandel van P. N. van Kampen & Zoon over. De zaak bleef gevestigd op de Willemsparkweg. In 1919 ging Hemerijck samen met de Firma N.V. Johannes Müller onder de naam “Johannes Müller, Boekhandel en Uitgeverij (dir. Paulus Müller en P. A. Hemerijck)”. Toen Paulus Müller in 1924 overleed, zette Hemerijck de zaak alleen voort. In 1925 verhuisde de firma naar de P. C. Hooftstraat nr. 34. In 1927 deed Hemerijck de zaak over aan de joodse boekhandelaar Abraham Tzemach Kleerekoper. Kleerekoper zou de naam Hemerijck altijd handhaven, zoals op de afgebeelde etiketten te zien is. Boekhandel en uitgeverij specialiseerden zich in Judaica. De antiquariaatsafdeling organiseerde regelmatig veilingen en er verschenen geregeld catalogi. In mei 1931 verhuisde de firma opnieuw, nu naar de Koninginneweg nr. 137, hoek Valeriusstraat. De zaak mocht zich de boekhandel van de Nederlandse Zionistenbond noemen en afficheerde zich ook als Duitse Importhandel. De afloop van deze joodse boekhandel laat zich raden. De bezetter confisceerde de zaak en benoemde een bewindvoerder: E. Schoonhoven, die later werd opgevolgd door J. G. Ditmarsch. In advertenties was te lezen: “Kameraden, uw boekhandel in Zuid is de Fa. Hemerijck” en in maart 1942 werd de winkel omgedoopt in “De Volksche Boekhandel, v/h Fa. Hemerijck”.

Abraham Kleerekoper werd in Sobibor omgebracht. P. A. Hemerijck was vanaf 1934 mede-directeur van Uitgeverij De Tijdstroom in Lochem. Hij overleed in 1945.

Héman

Op het afgebeelde etiket is weliswaar alleen sprake van de boekbinderij van J. H. Héman, maar dit bedrijf was ook actief als boekhandel en uitgever. Joannes Henricus Héman was in de jaren ’50 van de 19e eeuw met zijn R.K. Boekhandel en Boekbinderij gevestigd in de Wijde Gasthuismolensteeg KK, nr. 613. Na zijn overlijden zette zijn weduwe de zaak voort, maar in 1858 deelde zij mee dat ze het bedrijf overdroeg aan haar zoon, Joannes Henricus Jr., die al enkele jaren in de zaak werkzaam was. In 1861wordt als adres vermeld Rozengracht, bij de Prinsengracht EE, nr. 10. In de jaren ’70 heeft de zaak op verschillende huisnummers in de Agnietenstraat gezeten, respectievelijk op OO, nr. 416, OO, nr. 374, OO, nr. 413 en het laatst op nr. 44, bij de Violettenstraat. Als uitgever had Héman een voorkeur voor het komische genre. Niet te overzien is dat hij vermoedelijk een hekel had aan honden. Zo verscheen bij hem: “Rouwklacht van Fidel : luimig dichtstuk” (10 ct. verkoopprijs), vergezeld van de volgende opmerking: “dit boekje, het behoeft niet gezegd te worden, is bij de verdelgingskrijg tegen de honden bij honderden te verkopen”. Héman was ook uitgever van het blad “De Honingbij”. In het 2e nummer verscheen een artikel getiteld “De hond : iets voor hondenhaters”. Maar Héman gaf ook het 2x per maand verschijnende blad “De Kolporteur” uit, gewijd aan de belangen des boekhandels en aanverwante vakken. Verder was hij secretaris van de Boekverkoopers-Vereeniging “Ons Doel”. In 1878 stopte hij met de zaak en vestigde zich in Salt Lake City (Utah, V.S.). Mogelijk had iemand hem wijs gemaakt dat daar weinig honden voorkwamen.

Helmig

Rond 1828 ging M. H. Helmig van start met een boek- en papierhandel in de Stilsteeg nr. 4, “in Laurens Jansz. Koster” in Amsterdam. De Stilsteeg bestaat niet meer, maar was de voorloper van de Paleisstraat. Enkele jaren later overleed de oprichter. De zaak werd toen voortgezet door zijn weduwe. In advertenties werd de aandacht gevestigd op “schrijfbehoeften, schoolboekjes en kinderwerkjes”. Tussen 1830 en 1840 heeft de weduwe enige jaren samengewerkt met D. J. Koster. In 1842 gaat haar zoon, H. W. Helmig meewerken. De zaak adverteerde regelmatig in het frans: “veuve Helmig et fils”. In 1844 neemt de zoon het heft in handen. Het huisnummer in de Stilsteeg veranderde in 1852 in G., nr. 91. Toen de winkel in 1875 verhuisde naar de Hartenstraat nr. 35 werd het bedrijf geleid door H. W. Helmig samen met zijn broer Willem Hendrik Helmig (1830-1883). Toen Willem Hendrik in 1883 overleed, zette zijn weduwe de zaak voort. In de geschiedenis van deze boekhandel spelen dus 2 weduwen een rol. Het afgebeelde etiket heeft betrekking op de weduwe van Willem Hendrik. In 1902 werd de zaak overgenomen door P. A. M. Hendriks. “Boekhandel Hendriks, v/h Wed. Helmig”.

Helmer

In augustus 1912 nam J. F. G. (Jan) Helmer de boekhandel van L. Kuypers over in de De Clecqstraat nr. 49 in Amsterdam. Het was een rooms-katholieke boek- en muziekhandel. Al in mei 1917 vertrok hij uit Amsterdam en zette toen zijn boekhandelscarrière voort in Apeldoorn in de Dorpsstraat nr. 41, tegenover de r.k. kerk, een uitgekiende plek voor een rooms-katholieke boekhandel. Er werd ook een leesbibliotheek-afdeling geopend. Helmer heeft het in Apeldoorn tot ca. 1942 volgehouden.

Helden

De kinderboekwinkel “Helden & Boeven Kinderboeken” werd rond 1996 opgericht door B. C. M. Lubbers en M. E. A. (Marieke) Oomen op de Nieuwmarkt nr. 11 in Amsterdam. De zaak verhuisde later naar de Bosboom-Toussaintstraat nr. 27hs. De winkel sloot in januari 2015 de deuren, maar werd in september van hetzelfde jaar overgenomen/voortgezet door Michael Deen en Fenneke Bordewijk.

Helderman

In april 1903 nam Gerrit Hendrik Helderman (1864-1937) “Van Twisk’s Boekhandel” in de Runstraat nr. 23 in Amsterdam over van de toenmalige eigenaar H. Y. Flugger. De nieuwe naam: “Van Twisk’s Boekhandel, G. H. Helderman”. Helderman was daarvoor werkzaam geweest bij uitgeverij H. C. A. Campagne & Zoon en bij Stemler’s Boekhandel. In 1907 verplaatste hij de zaak naar de Heerengracht nr. 369. Vanaf dat moment werd de naam Van Twisk niet meer vermeld. In 1916 verhuisde de winkel opnieuw, nu naar de Bosboom-Toussaintstraat nr. 56. Per 1 januari 1934 wordt als adres vermeld Bilderdijkkade nr. 23A II. Helderman overleed in 1937.

Heye

Mejuffrouw E. Borchers had tussen 1960 en 1974 een kantoorboekhandel/leesbibliotheek op de J. P. Heyestraat nr. 109 in Amsterdam-West onder de naam “Dokter Heye”.

Heijns

Muziekhandel A. F. Heijns was tussen 1922 en 1927 gevestigd op de Nieuwe Leliestraat nr. 81 in Amsterdam. De zaak presenteerde zich als “gegarandeerd de billijkste” en stond klanten toe om gebruik te maken van “termijnbetaling”. In het assortiment o.a. “pathofoons en zwitsersche salonkasten”. Wat je in die tijd wellicht niet zou verwachten: de winkel was iedere zondag open.

Heiligeweg

Boekhandel “Heiligeweg” op de Heiligeweg nr. 9 in Amsterdam werd op 10 mei 1946 feestelijk heropend, maar van deze boekhandel heb ik vóór 1946 geen spoor kunnen ontdekken. Het had ongetwijfeld met de oorlog te maken. De zaak heeft in de periode 1946-1954 diverse eigenaren gehad: H. C. Th Wassenaar, F. Douma, J. H. J. Sluyter, A. Blommers en G. J. A. van Dam. In 1953 functioneerde de winkel ook als “Assimil showroom”. Assimil was een leermethode voor talenstudies.

Heijden

Tweedehands boekhandelaren hadden vroeger meestal geen etiket of stempel van hun bedrijf. Th. v.d. Heijden dus wel. Hij dreef in de jaren ’80 en ’90 zijn boekhandel in de Oudemanhuispoort nr. 10-12, kast 9 in Amsterdam. Naast boeken verkocht hij ook muziek en prenten.

Heijde

Rond 1912 nam Th. van der Heijde de kantoorboekhandel van Joh. Henning over op het adres Rokin nr. 108, bij de Taksteeg in Amsterdam. In 1918 blijkt de zaak verhuisd naar de Langebrugsteeg nr. 5 (ook wel nr. 3-5). In de jaren ’30 wordt afwisselend Langebrugsteeg en Langebrugstraat (bij de universiteit) als adres genoemd. Als eigenaren worden vermeld Willem Theodoor Hendrik van der Heijde en Karel Maria van der Heijde. Men presenteerde zich als specialist op het gebied van dictaatcahiers. In de periode 1929-1932 had men ook een filiaal op de Leliegracht nr. 38. In de jaren ’60 is de zaak een N.V. geworden. Gesignaleerd tot 1965, maar het lijkt zeer waarschijnlijk dat de kantoorvakhandels Van der Heijde die in een veel recentere periode worden genoemd op de adressen Haarlemmerdijk nr. 65 en Langebrugsteeg nr. 13 een rechtstreekse voortzetting zijn van de 1918 opgerichte firma.

Heidenreich

Johan Anton Christiaan Heidenreich ging in 1924 van start met een boekhandel op de Zeilstraat nr. 24 in Amsterdam-Zuid. Later breidde hij de winkel uit met een leesbibliotheek-afdeling. In 1937 ging hij een vennootschap aan met J. van der Molen die een leesbibliotheek had op het Jacob Marisplein nr. 33. De zaak ging verder als “Heidenreich’s Boekhandel N.V.” op het Jacob Marisplein. Heidenreich was actief in het segment school- en studieboeken. De leesbibliotheek-afdeling werd in 1961 opgeheven. De boekhandel heeft tot ca. 1985 bestaan.

Heida

J. S. Leijen had tussen 1930 en 1946 een boekhandel/leesbibliotheek onder de naam “Heida” in de Weissenbruchstraat nr. 39 (ook wel nr. 39-41) in Amsterdam-West. In 1945 plaatste hij de volgende, wat kreupele tekst in zijn advertenties: “Moesten wij vroeg binnen, dan kon U Heida’s boeken lezen. Ook hoefde U niet lang te zoeken, want Heida alle kantoor- en winkelboeken. Bovendien bracht hij Radio Oranje in alle hoeken”.

Hees

Uit het afgebeelde etiket blijkt dat de van oorsprong Delftse muziekhandel Hees & Co ooit ook een Amsterdamse vestiging had (op de Vijzelstraat nr. 45). Dit filiaal heeft bestaan tussen 1905 en ca. 1920. Hieronder een korte geschiedenis van het hele bedrijf. In april 1900 begon Hendrik Jacob Hees Sr. (1878-1938) een kleine algemene muziekhandel op de Groote Markt nr. 25a in Delft, “Muziekhandel Hees & Co.” De zaak zou zich ontwikkelen tot één van de grootste muziekhandels van Nederland. In 1901 ging Hees een vennootschap aan met George Coenraad Jense, die overigens in 1906 al weer werd ontbonden. Al in 1903 waren er filialen in Den Haag, Haarlem en Maassluis. In april 1903 werd een grote uitverkoop gehouden in verband met de verhuizing van de zaak naar de Voldersgracht nr. 29. Opening op 11 juli 1903. “Sionsharpen zolang de voorraad strekt”. In 1911 verhuisde de zaak opnieuw, nu naar de Peperstraat nr. 8-10. In het pand aan de Voldersgracht vestigde zich toen Jan Hendrik Storm met een piano- en orgelhandel. Bij Hees & Co kon men terecht voor alle mogelijke instrumenten, grammofoonplaten, radio’s, bladmuziek, maar ook “zelfspelende muziekdozen”, bierkannen, sigarenkistjes etc . Tussen 1922 en 1940 produceerde Hees piano’s in een eigen fabriek. Men kon daar ook instrumenten laten repareren. De firma gaf een groot aantal verkoopcatalogi uit (in 1930 al nr. 153!) In de jaren ’20 en ’30 was er een 2e vestiging in de Voorstraat nr. 38-40. Van de vele vestigingen die er buiten Delft waren, noem ik: Den Haag, Prinsenstraat nr. 29-31/36-38, Fred. Hendriklaan nr. 295 – Haarlem, Kruisstraat nr. 33/Kampervest nr. 23 – Bandoeng, Willemstraat nr. 16 – Amsterdam, Vijzelstraat nr. 45 – Hoensbroek, Akerstraat nr. 74 – Maassluis, Zuiddijk nr. 3, IJmuiden, Rotterdam en Gouda. In maart 1938 werd het pand aan de Peperstraat door een brand volledig verwoest. In juli 1939 werd toen een nieuw pand betrokken op de hoek Choorstraat, Hippolytusbuurt (Choorstraat nr. 1-3). In de loop der tijd werd de oprichter als directeur opgevolgd door zijn zoon, Hendrik Jacob Hees Jr. (1904-1986). In 1950 werd het gouden jubileum groots gevierd. Maar in 1969 werden als gevolg van een reorganisatie 25 van de 50 personeelsleden ontslagen en vestigingen in Gouda, Maassluis en IJmuiden opgeheven. In dat zelfde jaar tenslotte werd de firma overgenomen door muziekhandel Alphenaar uit Haarlem, maar wel onder de oude naam “Hees” voortgezet. Laatste signalering in 1974.

Heer

Johannes de Heer (1866-1961), vooral bekend van zijn “zangbundel ten dienste van huisgezin en samenkomsten”, begon in 1898 vanuit zijn woonhuis op de Noordmolenstraat nr. 71 in Rotterdam met de verkoop van bladmuziek. Daarvoor had hij bij 2 Rotterdamse muziekhandels gewerkt (Alsbach & Co en Lichtenauer). Al snel begon hij ook met de verkoop van muziekinstrumenten. De zaak ontwikkelde zich voorspoedig. Er werden, verspreid over het land diverse filialen geopend (Den Haag, Utrecht, Leeuwarden, Groningen, Arnhem, Amersfoort) en vanzelfsprekend ook in Amsterdam. Vanaf 1904 op de Haarlemmerdijk nr. 30. In 1910 verhuisde de zaak naar de Nieuwendijk (ook wel Korte Nieuwendijk genoemd) nr. 8. Vanaf 1908 werd het bedrijf overigens geleid door de zoons van de oprichter. Johannes de Heer hield zich de rest van zijn leven vooral bezig met evangelisatiewerk. De Amsterdamse vestiging heeft tot ca. 1930 bestaan. De firma Joh. de Heer bestaat trouwens nog steeds, nu gevestigd op de Leeghwaterstraat nr. 46 in Sliedrecht.

Heemstede

Rond eind jaren ‘30/begin jaren ’40 nam H. Dommisse de boekhandel/leesbibliotheek van Ritske Huismans over op de Heemstedestraat nr. 26 in Amsterdam-West, bij het Hoofddorpplein. Hij doopte de zaak om naar boekhandel/leesbibliotheek ”Heemstede”. In de jaren ’50 en ’60 is er op dit adres nog steeds een boekhandel gevestigd, maar naam en eigenaar van de zaak in die periode zijn mij niet bekend.

Heeck

Vanaf 1924 is er sprake van de Algemene Boek- en Papierhandel/leesbibliotheek/advertentiebureau van C. J. Heeck op het adres Bestevaerstraat nr. 49, bij de Adm. De Ruyterweg in Amsterdam. Het is niet ondenkbaar dat het hier om de C. J. Heeck gaat , die in 1913 een boekbinderij dreef op de 1e Spaarndammerstraat nr. 29. Hoe dan ook, de leesbibliotheek timmerde aan de weg met 15.000 banden. Van Heeck was in 1933 ook voorzitter van de ANBL (Algemeene Nederlandsche Bond van Leesbibliotheekhouders). In 1935 wordt als mede-eigenaar J. K. Budde vermeld en als Heeck eind jaren ’30 naar Castricum verhuist, wordt de zaak door Budde overgenomen. Na 1959 is er sprake van een nieuwe eigenaar, te weten P. A. Steenbakker Morilyon Loysen. Gesignaleerd tot 1964.

HEBO

B. N. Woldendorp had in de jaren ’50 een kantoorboekhandel/leesbibliotheek/advertentiebureau op de Hoofdweg nr. 77 in Amsterdam-West onder de naam “HEBO”. “Voor elke HEBO klant een vulpen naar zijn hand” – “Een goed artikel is nooit te duur”. Gesignaleerd tot 1961.

Haye

H. Haye had een boekbinderij op de Warmoesstraat nr. 185 in Amsterdam. Vermoedelijk 2e helft 19e eeuw.

Haverman

Er hebben in Amsterdam 2 boekhandels bestaan met de naam Haverman. De oudste werd in 1884 opgericht door Jan Roelof Haverman (1886-1959) op de Ferdinand Bolstraat nr. 65. Het ging om een boek- en kantoorboekhandel, annex leesbibliotheek. Verschillende leden van de familie Haverman werden in de loop der tijd actief in de zaak: Jan Haverman, David Jacob Haverman en J. R. Haverman Jr. De naam van de boekhandel veranderde op een gegeven moment dan ook in “N.V. Boekhandel Jan Haverman”. In de jaren ‘50 breidde de firma uit met diverse filialen, verspreid over de stad. Het ging om: Bos en Lommerweg nr. 156, Burg. Fockstraat nr. 50, Lodewijk van Deysselstraat nr. 37, Chr. Huygensplein nr. 25 en Johan Huizingalaan nr. 185. In die tijd is het “hoofdkantoor” op de Ferd. Bolstraat nr. 65 gevestigd, later op de Egelantiersgracht nr. 572. Havermans had ook filialen in Rotterdam (Jacob van Campenstraat nr. 122-124) en in Purmerend (Willem Eggert Centrum). In 1985 ging het bedrijf over in handen van de AKO-keten. De andere boekhandel met de naam Haverman presenteerde zich vanaf 1898 als “Haverman’s Boekhandel” op de Ferdinand Bolstraat nr. 107, bij de Ceintuurbaan. Er moet een relatie bestaan hebben tussen beide zaken, want incidenteel presenteren ze zich in één advertentie. In 1916 verkocht de toenmalige eigenaar, J. H. H. Siestrop de winkel op de Ferd. Bolstraat nr. 7 (ook wel nr. 107) aan Albertus Overweg. De naam Haverman werd gehandhaafd. In de jaren '50 wordt deze zaak geleid door A. J. Overweg en zijn vrouw E. P. Overweg-Appel. In de laatste periode (jaren '60) is er sprake van "Boekhandel Overweg". Tussen 1914 en 1960 worden verschillende adressen vermeld. Naast de Ferdinand Bolstraat nr. 107 ook nr. 111. Ook deze zaak had een leesbibliotheek-afdeling.

Have

De in 1831 opgerichte “Höveker’s Boekhandel” (later Höveker & Wormser) werd in september 1906 onder eigen naam voortgezet door Wichert ten Have (1872-1966), die daarvoor al jarenlang in de zaak werkzaam was als hoofdboekhouder. Nog vele jaren werd achter de naam Ten Have vermeld “v/h Höveker’s Boekhandel”. De zaak was gespecialiseerd in “stichtelijke lectuur” en was tevens zeer actief als uitgever op dit gebied. De winkel was gevestigd op de Kalverstraat nr. 154 in Amsterdam, bij het Spui. Wichert ten Have vervulde diverse functies als bestuurder in meerdere vakorganisaties. Zo was hij voorzitter van de Vereniging van Indische Boekhandelaren (hij exporteerde veel boeken naar Nederlands-Indië) en mede-oprichter van de Christelijke Uitgevers Bond. In 1924 werd de firma een Naamloze Vennootschap. In 1942 trad de oprichter af als directeur. Hij werd opgevolgd door zijn zoons Jan en Jurrien ten Have die al sinds respectievelijk 1920 en 1933 in het bedrijf werkzaam waren. De zus van beide heren, Nelly Johanna ten Have, had binnen het bedrijf haar eigen calligrafisch atelier en haar producten vonden in de winkel gretig aftrek. In juli 1947 werd van J. Timmerman de Bijbeltentboekhandel op het adres Singel nr. 87 overgenomen en voortgezet als filiaal. In de jaren’60 deed Wichert ten Have Jr. zijn intrede. In oktober 1971 werd boekhandel Ten Have samengevoegd met de Hoofdstadboekhandel, onderdeel van het Standaard-concern. De naam werd toen ”Ten Have-Standaard Boekhandel - de Hoofdstadboekhandel” (een mond vol), gevestigd op de Kalverstraat nr. 108. In 1991 ging Ten Have Hoofdstadboekhandel samen met “Moderne Boekhandel Bas” op het adres Leidsestraat nr. 70-72 (3 verdiepingen). Nieuwe naam: “Bas Ten Have Boekhandel”. In maart 1994 verhuisde de zaak naar de Overtoom nr. 8-8a. De naam veranderde toen opnieuw: Standaard Boekhandel Edelman Ten Have”. De uitgeverij ging andere wegen. In 1969 trad de zaak toe tot een uitgeversgroep waarvan de volgende zaken deel uitmaakten: Bosch & Keuning/Fontein/Ambo en In den Toren. Later is Ten Have onderdeel van de zogenaamde VBK-groep (Veen, Bosch & Keuning). Vanaf 2015 ging Ten Have samen met Kok in Kampen. De zaak stevent dus, deo volente, af op het 200-jarig bestaan (1831-2031).