Nabrink

Gé Nabrink (1903-1993) vestigde zich in 1924 als antiquaar in de Wagenstraat nr. 146a in Den Haag met als specialisatie orientalia. Hij zou in zijn loopbaan meer dan 350 catalogi uitgeven. In advertenties presenteerde hij zijn zaak ook wel als wetenschappelijke boekhandel. Naast zijn antiquariaat was Nabrink maatschappelijk zeer actief en daardoor landelijk bekend. Termen die op hem van toepassing zijn: linkse activist, anarchist en radicale anti-militarist. Nabrink speelde ook een belangrijke rol bij de oprichting van de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming (NVSH). Door het hele land gaf hij lezingen over zijn interessegebieden en tussen 1928 en 1992 publiceerde hij meer dan 10 boeken. Vlak voor zijn dood verschenen nog de delen 3 en 4 van de door hem samengestelde “Bibliografie van, over en in verband met Ferdinand Domela Nieuwenhuis”. In 1955 verhuisde hij met zijn antiquariaat naar de Korte Korsjespoortsteeg nr. 8 in Amsterdam. Toen werd zijn enige zoon, Gé Nabrink Jr. mede-eigenaar: “Ge Nabrink & Son, Old & Modern Books”. Per 1 januari 1988 deed Nabrink de zaak over aan enkele medewerkers.

Museum Boekhandel

De “Museum Boekhandel Robert & Co” in Amsterdam heeft 20 jaar bestaan. In 1920 begon deze “internationale boekhandel”, zoals ze zichzelf presenteerde, op de Van Baerlestraat nr. 94. In 1924 verhuisde de winkel naar de Van Baerlestraat nr. 50, hoek Willemsparkweg. Eigenaar was Carel Willem Robert (1887-1955). Op 1 januari 1926 kondigde men aan een leesinrichting geopend te hebben. In februari 1936 betrok de firma een nieuw pand op de Van Baerlestraat nr. 25, hoek Jan Luykenstraat nr. 104. In augustus 1940 gaat de zaak failliet en al in oktober van dat jaar laat de curator het 1e gedeelte van de “uitstekende voorraad” veilen bij het veilinghuis G. Theod. Bom. Carel Willem Robert werd toen directeur van de “Moderne Boekhandel” op de Leidschestraat nr. 74 (ook wel nr. 70-78). De kleine etiketten waarop Museum Boekhandel Robert & Co gecomprimeerd werd tot “MB Robert & Co”, werden vanaf 1940 zonder de vermelding Robert & Co ook gebruikt voor de Moderne Boekhandel. MB bleef bruikbaar.

Munt

A. J. H. Nuss had in 1926 een kantoorboekhandel op het adres Singel nr. 542 in Amsterdam, bij de Munt. Toen hij met zijn kantoorboekenfabriek/handelsdrukkerij/kantoorboekhandel verhuisde naar de Reguliersbreestraat nr. 3 ontstond er een conflict over de naam van de zaak met de eveneens (verderop) in de Reguliersbreestraat gevestigde N.V. A. J. Nuss (algemene kantoor-, boek- en kunsthandel/drukkerij/binderij). In oktober 1928 deelt A. J. H. Nuss mee dat hij de naam van zijn zaak, daartoe gedwongen door de Wet op de Handelsnaam, wijzigt in “De Munt”. In de periode daarna (1928-1931) wijst hij er in advertenties nadrukkelijk op dat zijn zaak alléén gevestigd is op Reguliersbreestraat nr. 3. Het is duidelijk dat hier sprake is van een concurrentieslag. Het lijkt er op dat A. J. H. Nuss die van de veel grotere firma A. J. Nuss verloren heeft. Na 1931 wordt de zaak niet meer vermeld.

Muller

Frederik Muller (1817-1881) kan beschouwd worden als de belangrijkste Nederlandse antiquaar/veilinghouder van de 19e eeuw. Op 17-jarige leeftijd ging hij in de leer bij zijn oom, Johannes Müller (nog met umlaut) die een Duitse importboekhandel had in het Bibliophilium op de Kalverstraat nr. 10 in Amsterdam. Vervolgens ging hij in 1840 werken bij de antiquaar/veilinghouder Jacob Radink, waar hij zich vooral bezig hield met de samenstelling van catalogi. In december 1842 begon Muller voor zichzelf, eerst vanuit zijn ouderlijk huis op de Heerengracht nr. 186, maar enkele maanden later verhuisde hij naar een kelder aan het Rokin nr. 143, bij de Wijde Kapelsteeg (ook bij de Duifjessteeg). In 1846 verplaatste hij zijn zaak naar de Pijpenmarkt nr. 30. Tot 1847 organiseerde Muller zijn veilingen nog samen met Jacob Radink. In de loop van de eeuw zouden er een enorm aantal catalogi van Frederik Muller verschijnen. In mei 1849 betrekt hij het pand De Vogel Struys, Heerengracht nr. 329, bij de Oude Spiegelstraat, waar het bedrijf tot 1880 zou verblijven (het blauwe etiket uit 1850 vermeldt overigens Heerengracht , bij de Oude Spiegelstraat nr. 148; het gaat hier alleen om de boekhandel). Muller organiseerde meer dan 170 veilingen en was daarnaast een bevlogen bibliograaf. Tussen 1858 en 1861 stelde hij bijvoorbeeld het werk de “Bibliotheek van Nederlandsche Pamfletten” in 3 delen samen. Frederik Muller trad ook op als uitgever. Zo gaf hij het vervolgwerk “De navorscher : een middel tot gedachtenwisseling en letterkundig verkeer tusschen allen , die iets weten, iets te vragen hebben en of iets kunnen oplossen” uit. In januari 1876 gaat Muller een compagnonschap aan met Frederik Adama van Scheltema. Vanaf dat moment luidt de firmanaam “Frederik Muller & Co.” In 1880 verhuisde het bedrijf naar de Nieuwe Doelenstraat nr. 10, waar het veilinghuis tot de liquidatie in 1963 gevestigd bleef. Na het overlijden van Frederik Muller in 1881 werd Adama van Scheltema enige eigenaar. In oktober 1885 trad Anton W. M. Mensing in dienst van de firma en in 1892 werd hij mede-vennoot. Adama van Scheltema overleed in 1899. Anton Mensing liet in 1905 een imposante veilingzaal bouwen op de Nieuwe Doelenstraat nr. 16-18. Tussen 1911 en 1914 was Frits Lugt deelgenoot in de firma. Mensing stapte in deze jaren over van boek- naar kunstveilingen. Diverse leden van de familie Mensing werden in het bedrijf werkzaam. Na het overlijden van Anton Mensing in 1936 werd de leiding overgenomen door zijn zoon Bernard Mensing. In 1960 vond de laatste veiling plaats (de collectie van Willem J. R. Dreesmann, de eigenaar van V&D). Daarna werd de zaak na meer dan 115 jaar opgeheven. Het belang van Frederik Muller voor het boekenvak werd nog eens onderstreept toen de opleiding voor bibliotheek, boekhandel en uitgeverij in Amsterdam de naam Frederik Muller Academie kreeg.

Mulder

In 1931 neemt J. H. Mulder “Boon’s Boekhandel” op de Corn. Schuytstraat nr. 11 in Amsterdam over. De naam van de zaak luidt dan enige tijd “Boekhandel J. H. Mulder, v/h Boon’s Boekhandel”. Later is er alleen nog sprake van “Boekhandel Mulder & Co”. In 1936 verhuist de winkel naar de Corn. Schuytstraat nr. 14, waar de zaak tot op de dag van vandaag gevestigd is. Mulder & Co. was tussen 1931 en 1952 ook actief als uitgever. Eén van de eerste uitgaven (1931) was “De voorsten”, door Gerard Vanter (pseudoniem van de vader van Gerard Reve). De zaak sloot zich in de recentere geschiedenis aan bij de inkoopcombinatie Libris. Per 1 januari 2019 werd boekhandel Mulder overgenomen door Mark Carpentier Alting, eigenaar van boekhandel Zwart op wit op de Utrechtsestraat nr. 149. Vanaf dat moment werd de naam “Boekhandel Mulder / Zwart op wit”.

Mozes

Eliazer Mozes Azn. (1897-1943) manifesteerde zich in de periode 1917-1920 als boekverkoper door het plaatsen van advertenties waarin hij 2e hands boeken aanbood op religieus-joods gebied. Hij woonde toen nog bij zijn moeder in de Joden Houttuinen nr. 25 in Amsterdam, waar hij zich o.a. ook bezighield met de productie van visitekaartjes. In die tijd was hij ook werkzaam als leraar stenografie. Als boekhandelaar zette hij zich in voor de bloei van een religieus, maar ook zionistisch geïnspireerd jodendom in Nederland. Hij onderscheidde zich met zijn scherpe prijzen en importeerde ook boeken uit Palestina. In de jaren ’30 gaf Mozes ook enkele publicaties uit. Zo verscheen in 1936 een “Nederlandsch-Hebreeuwsch woordenboek met verbuigingstabellen”, samengesteld door Chajjim Abram. In 1939 gevolgd door een tweetalige uitgave van de Misjna, samengesteld door Simon Hammelburg. Mozes hanteerde een logo “Ernstig Moeizaam Arbeidend”, gebaseerd op zijn initialen. Vanaf 1925 was zijn zaak gevestigd op het adres Binnenkant nr. 50. In 1927 treffen we hem aan op de Lepelstraat nr. 3huis (“H.H. geestelijken en studenten krijgen korting, voor 2e hands aanbiedingen te spreken s’ avonds na half negen). In juli 1929 verhuisde hij zijn “hebreeuwse boekhandel” naar de Nieuwe Prinsengracht nr. 114. Naast zijn werkzaamheden als boekhandelaar was hij o.a. ook actief als beambte van de hoofdsynagoge in Amsterdam. In april 1935 verhuisde hij van de Prinsengracht naar de Plantage Kerklaan nr. 5. Op 11 juni 1943 werden Eliazer Mozes, zijn vrouw en 7 kinderen vermoord in Auschwitz.

Mossel

Elias Mossel (1890-1943), een joodse 2e hands boekhandelaar kocht in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw alle soorten boeken in. Hij richtte zich met name op 2e hands studieboeken. Zijn winkel heeft op de Weteringschans in Amsterdam op twee huisnummers gezeten, te weten nr. 173 en nr. 199. Naast zijn winkel had hij ook een “kast” in de Oudemanhuispoort. Zoals zoveel van zijn joodse collega’s werd ook Elias Mossel vermoord in een concentratiekamp: Auschwitz, 10 september 1943.